رفتار دوگانه ناظر بازار

حسین مرید سادات

کلیه اطلاعات مالی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس و فرابورس ایران، از طریق سامانه کدال به اطلاع سهامداران می‌رسد. سازمان بورس به عنوان نهاد نظارتی بر صحت و درستی این اطلاعات نظارت دارد و در صورتی که اطلاعات منتشر شده با اطلاعات واقعی مغایرت داشته باشد با شرکت مربوطه برخورد کرده و نماد شرکت را متوقف می‌کند و تا زمانی که شفاف‌سازی صورت نگیرد اجازه معامله به سهم را نمی‌دهد. نهاد نظارت در بازار بورس یکی از اجزای مهم و تاثیرگذار در فرآیند معاملات بازار بورس است که هرگاه در نمادی اگر ظن دستکاری یا اُردرگذاری‌های عجیب و غریب وجود داشته باشد نهاد نظارت ورود کرده و معاملات آن نماد را باطل و در نهایت جهت جلوگیری از دستکاری و سفته‌بازی در بازار اقدام می‌کند. اما این روزها شاهد رفتار سلیقه‌ای نهاد ناظر در بازار بورس هستیم.

بسیاری از نمادها در بازگشایی‌های اخیر با دامنه نوسان بسیار بالا بازگشایی شدند و ابطالی صورت نگرفت و از سوی دیگر در همان روز به خصوص نمادهای دیگری بودند که در سطح‌های بسیار کمتر بازگشایی شدند و نهاد ناظر معاملات آنها را ابطال کرد.

سوال اساسی برای بسیاری از فعالان بازار بورس این است: 

نهاد ناظر بر چه اساسی و چه قوانینی نمادهای مختلف را زیرنظر دارد؟ ساختارمند بودن رفتار نهاد ناظر سوال ویژه بسیاری از فعالان بازار بورس است. در حال حاضر شاهد این موضوع هستیم که بسیاری از نمادها به نوعی دور از چشم نهاد ناظر هستند و در بازگشایی‌ها به نوعی مورد حمایت قرار می‌گیرند. از سوی دیگر بسیاری از نمادهایی که منفی‌های عجیب و غریب 50 و 60 درصدی بازگشایی شدند هم به جای ابطال و کمک به روند حرکتی نماد تایید شدند. بسیاری از مخالف بازار به این نتیجه رسیدند که نهاد بازار بیشترتمایل به بازگشایی منفی در نمادها دارد تا بازگشایی‌های مثبت و این رفتار دوگانه بسیاری از نمادها برای بازار بورس ابهام ایجاد می‌کند. در حال حاضر ابهامات بسیاری در بازار بورس وجود دارد و انتظار ما از نهاد ناظر این است که در خصوص نحوه ابطال و تایید معاملات پاسخگو باشد و ساختاری را که بر این اساس معاملات بازار را تایید یا ابطال می‌کند،  به فعالان بازار بورس ارایه بدهد.

متاسفانه نهاد ناظر به واسطه رویکرد نظارتی که دارد به هیچ عنوان درباره نحوه و دلایل تایید یا ابطال معاملات پاسخ واضحی به فعالان بازار نداده است و  این موجب دلخوری و سوگیری اهالی بازار نسبت به فعالیت‌های نهاد ناظر است. تراکاوی‌ها در هر زمان که بازگشایی می‌شوند مورد حمایت بازار قرار می‌گیرند، بازگشایی‌های بسیار جذابی را هم به سهامداران خود هدیه می‌دهند اما در همان روز اگر نمادی با مثبت‌های بسیار کمتر بازگشایی شود، شاهد این بودیم که بارها نهاد ناظر معاملات را ابطال کرده و در بازگشایی‌های بعدی نماد، متاسفانه با منفی کار خود را آغاز کرده است.یادآور می‌شوم که نهاد ناظر یک رکن برای کمک به شرایط بازار و مدیریت کردن شرایط کنونی بازار است و نباید به عنوان یک ریسک قلمداد شود.بسیاری از سهامداران با توجه به رفتار کنونی نهاد ناظر ترجیح می‌دهند که در مجامع شرکت نکنند چون از فردای بازگشایی نماد ترس دارند و این خود یک ابهام بر بازار خواهد گذاشت و اصل سهامداری را زیر سوال می‌برد.

امیدوار هستم که  نهاد نظارتی یک کنفرانس اطلاع‌رسانی را برگزار کند و از چرایی و دلایل ابطال یا تایید برخی از معاملات پرده بردارد.