عملکرد ارزی دولت و بانک مرکزی در انتظار کنترل تورم

شاهین شایان آرانی

کارشناس پولی و ارزی

دولت و بانک مرکزی تا به اینجا در حوزه ارز کار مهمی را رقم زده‌اند، ولی اصل قضیه کنترل تورم است و باید بسیار زیاد مورد توجه قرار گیرد. هیچ شکی وجود ندارد که فشار برای اینکه ریال به نسبت دلار بالا رود، بسیار زیاد است و دلیل آن هم تورم بسیار وحشتناکی است که کل کشور را دچار دردسر کرده است. وقتی تورم ۴۰ یا ۵۰ درصدی وجود دارد، مهار نرخ ارز بسیار سخت خواهد بود و کار بانک مرکزی و دولت دراین رابطه خیلی دشوار به نظر می‌رسد و تا زمانی که تورم پایین آورده نشود، این فشار و سختی کار پابرجا خواهد ماند زیرا معنای آن این است که برای حفظ نرخ در همین حدود باید به‌طور مدام ارز پمپاژ شود و فشار برای افزایش بیشتر هم وجود دارد. یک عامل اصلی این تلاطم و یک حالت اضطراب یا نگرانی نسبت به نرخ ارز عمدتا حاصل از نرخ تورم موجود در کشور است و چنانچه دولت در کنترل این مساله موفق شود، کار آسانتری برای مهار ارز و ثبات بخشیدن آن به دنبال خواهد داشت. اصل قضیه بحث مهار تورم است که عامل اصلی آن هم کسری بودجه دولت محسوب می‌شود زیرا مدام مجبور خواهد بود که به چاپ پول یا استقراض متوسل شود یا روش‌های دیگر که تمام آنها به درجات مختلف بر شدت تورم می‌افزاید، رو آورد. بنابراین چالش اصلی دولت نرخ ارز نیست، چالش اصلی مهار تورم و کاهش آن است که چنانچه دولت موفق شود آن را پایین آورد و به سرانجام برساند یعنی تک رقمی کند، شاهکاری را به ثبت رسانده زیرا یک کار اساسی انجام داده است. کار صورت گرفته در همین حد و اندازه هم مثبت ارزیابی می‌شود، ولی باید از حرکت‌های مقطعی فاصله گرفت زیرا مشکل در این قسمت است که فشاری برای بالا بردن نرخ ارز در پشت صحنه وجود دارد و عامل اصلی آن همان تورم موجود است که در صورت مدیریت تقاضا فروکش خواهد کرد و کار دولت آسان‌تر می‌شود. دولت و بانک مرکزی هم تا به اینجا کار مهمی را رقم زده است، ولی اصل قضیه همانطور که توضیح دادم در کنترل تورم است.