زنان بیشترین قربانیان ابتلا به ایدز در کشور

تعادل|

 رییس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت چالش‌های شناسایی مبتلایان به ایدز پس از کرونا را برشمرد و از افزایش آمار ابتلای خانم‌ها به HIV به ۳۲ درصد خبر داد.

دکتر محمدمهدی گویا در نشست خبری که به مناسبت روز جهانی ایدز برگزار شد، گفت: روز جهانی ایدز که مصادف با ۱۰ آذر ماه است پیشاپیش به همه زحمت کشان عرصه مبارزه با این بیماری در کشور خسته نباشید می‌گویم. ما در شرایطی روز جهانی ایدز را برگزار می‌کنیم که بیش از دو سال است که سراسر جهان درگیر اپیدمی جهانی کووید۱۹ است. کرونا آثار زیانبار مخربی روی همه برنامه‌های کنترلی بیماری‌ها در سراسر جهان از خود به جا گذاشته است. در شرایطی به سر می‌بریم که بسیاری از برنامه‌های کنترلی بیماری‌ها به دلیل اهمیت برنامه کنترل کووید۱۹ دچار آسیب شده است.

او افزود: بسیاری از کسانی که درگیر کنترل بیماری ایدز در دنیا بودند مجبور شدند خواسته یا ناخواسته به کار کنترل عفونت کرونا بپردازند و همین امر سبب شد در کنار سایر عوامل، شناسایی بیماران مبتلا به ایدز و مراقبت و درمان این بیماران دستخوش آسیب جدی شود که کشور ما هم از این آسیب دور نبود.

به گفته گویا، سال قبل برای کنترل ایدز در دنیا و همچنین کشور ما سال خوبی نبود. اما توانستیم ظرف سال جاری بسیاری از خلاهایی که سال گذشته در رابطه با کنترل HIV داشتیم را جبران کنیم و بتوانیم دستاوردهای نسبتا خوبی در این عرصه به دست آوریم.

    کاهش شناسایی مبتلایان  در دوران پاندمی

او تاکید کرد: بعد از شروع پاندمی کرونا شناسایی مبتلایان به HIV کاهش یافت و مراقبت و درمان هم به دلیل عدم مراجعه افراد مبتلا که به دلیل سیاست‌های کنترل کرونا داشتیم و اجازه نمی‌داد ارتباط بین افراد مبتلا با مراکز بهداشتی درمان منظم باشد سبب شد موارد کمتری از این بیماری شناسایی شود و موارد کمتری تحت مراقبت و درمان قرار گیرند تا مبتلایان HIV بتوانند عمر طولانی‌تر توام با سلامت داشته باشند. الان دیگر وقت جبران این خلا‌ها رسیده است. از سال قبل به گونه‌ای برنامه‌ریزی کردیم تا ارتباطات لازم با بیماران را برقرار کنیم و برنامه‌های آموزش و اطلاع‌رسانی خود را شدت بخشیم تا حتی یک لحظه وقفه در شناسایی مبتلایان اتفاق نیفتد.

رییس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، ادامه داد: تلاش کردیم به اندازه کافی ذخیره دارویی و تشخیصی در کشور فراهم شود که از این نظر با مشکل مواجه نباشیم. تلاش کردیم افراد تحت درمان به‌طور مرتب بتوانند آزمایشات لازم را بدهند تا آنها اطمینان داشته باشند که وضعیت سلامتشان به چه صورت است و چه کارهایی باید انجام دهند اما هنوز به آنچه‌ می‌خواهیم دست پیدا نکردیم زیرا درست است که تمام شاخص‌های این برنامه کنترلی را نسبت به سال ۱۳۹۹ ارتقا دادیم، اما وقتی به قبل از پاندمی کرونا نگاه می‌کنیم با ایده‌آل‌هایی که در زمینه HIV درنظر داشتیم فاصله داریم و به آن دست پیدا نکردیم.

    دوری از ایده‌آل بیماریابی در کشور

او با اشاره به تهیه برنامه پنجم استراتژیک ایدز کشور، گفت: این برنامه با مشارکت سازمان‌های مختلف دولتی و غیردولتی تهیه شده است و در حال طی مراحل پایانی تصویبش است. همه سازمان‌های درگیر برنامه خود و برنامه‌های مرتبط با سازمانشان را تهیه کردند. ما امیدواریم با حمایت‌هایی که در این زمینه صورت می‌گیرد این خلاها را هم جبران کرده و هم بتوانیم دستاوردهای بیشتری داشته باشیم. البته هنوز با ایده‌آل هایمان با زمینه بیماریابی فاصله داریم. در برنامه کمپین مبارزه با ایدز سال جاری یک برنامه یک ماهه را تدارک دیدیم که آموزش و اطلاع‌رسانی خود در سراسر کشور را به حداکثر ممکن برسانیم و بتوانیم ظرف این مدت کسانی را که در معرض ابتلا به ایدز قرار دارند آگاه کنیم که چگونه از خود مراقبت و برای انجام آزمایش به مراکز مراجعه کنند، اگر مبتلای به عفونت بودند چگونه از خدمات مراقبتی و درمانی بهره مند شوند.

او ادامه داد: ظرف یک هفته گذشته که برنامه آموزش اطلاع‌رسانی آغاز شده، ۶۰ هزار مورد آزمایش در سراسر کشور برای کسانی که رفتارهای پرخطر داشتند انجام دادیم و امیدواریم در پایان این یک ماه حداکثر آنچه انتظار داریم دست پیدا کنیم. بدیهی است که برنامه مبارزه با ایدز کشور به این کمپین محدود نخواهد شد و کماکان نیاز به آموزش و اطلاع‌رسانی در همه سطوح داریم و باید بتوانیم مردم و جوانان را نسبت به این عفونت آگاه کنیم. هرچند که درمان موفقی در حال حاضر در دنیا برای ایدز وجود دارد اما درمان قطعی نیست و قبل از هر چیزی لازم است که در زمینه تغییر رفتار همه سازمان‌های درگیر نقش آفرینی کنند تا نسل جوانی سالم و به دور از عفونت HIV داشته باشیم.

    بیش از 20 هزار بیمار مبتلا به ایدز  جان باخته‌اند

گویا در پاسخ به سوالی درباره آمار مبتلایان به بیماری ایدز، گفت: تخمین ما این است که در حال حاضر در کشور ۵۴ هزار و ۸۵۰ نفر مبتلا به این عفونت داشته باشیم. از ابتدای این همه‌گیری این بیماری درکشور تاکنون ۴۲ هزار و۹۳۳ مورد مبتلای به عفونت HIV شناسایی کردیم که از این تعداد ۲۰ هزار و ۲۸۴ مورد جان خود را از دست دادند. ۶۸۸۵ مورد از این تعداد به دلایل مختلف به مراکز ما برای مراقبت و درمان مراجعه نکردند. اکنون ۲۲ هزار و ۶۸۴ مبتلای به عفونت HIV در کشور شناسایی شده و زنده داریم که از این تعداد ۱۵ هزار و ۸۰۰ نفر تحت مراقبت و درمان قرار دارند. قریب ۱۴ هزارنفر از آنها خوشبختانه درمان کاملا موفق داشتند. یعنی تعداد سلول‌های دفاعی بدنشان به اندازه کافی است و به ما اطمینان خاطر می‌دهد که درمان مناسبی دریافت می‌کنند و تعداد ویروس‌هایی که در بدن این افراد است به حد بسیار پایینی کاهش یافته است.

    افزایش روند ابتلای زنان به ایدز

او ادامه داد: از ابتدای شیوع این همه‌گیری تاکنون ۸۱ درصد موارد ابتلا مربوط به مردان بود و ۱۹ درصد مبتلایان خانم‌ها هستند اما این روند رفته رفته در سال‌های اخیر تغیبرات جدی داشته است و درصد ابتلای زنان افزایش یافته است. در حال حاضر ۳۲ درصد موارد ابتلا در سال‌های اخیر به زنان مربوط بوده است، هرچند باز هم با درصد آقایان متفاوت است اما این مساله جدی است. روند همه‌گیری وقتی در مردان تفاوت چشمگیر با زنان دارد اگر مراقبت و درمان را به دقت دنبال نکنیم و فرد مبتلا دستورات بهداشتی را رعایت نکند طبیعی است که همسرش نیز در معرض خطر قرار خواهد گرفت مگر اینکه آنها دقیقا از راه‌های پیشگیری بیماری آگاه باشند.

    امیدواری به کاهش ابتلا 

گویا درباره موارد مطرح شده پیرامون جمع‌آوری وسایل پیشگیری از بارداری که در قانون جوانی جمعیت به آن اشاره شده است و آثار آن بر افزایش موارد بیماری‌های مقاربتی از جمله HIV، اظهار کرد: قانون جوانی جمعیت یک سیاست کشوری بسیار مهمی است که در کشور به‌طور جدی دنبال می‌شود و دلایل آن هم مشخص است. طبیعی است که هرچه جمعیت به سمت ازدواج و باروری بیشتر پیش برود یعنی روابط زناشویی سالم‌تر و بدیعی است که باید انتظار داشته باشیم موارد HIV هم کمتر شود. این دوتا باهم دیگر ارتباط نزدیک دارند بنابراین اگر با برنامه‌ریزی دقیق این قانون اجرایی شود باید انتظار داشته باشیم روابط جنسی خارج از چارچوب ازدواج در کشور کاهش یابد و مطمئن هستیم به دنبال این امر عفونت HIV هم کمتر خواهد بود.

رییس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت افزود: اعلام آمار موارد ایدز آمار هرسه ماه یک بار منتشر می‌شود. کمیته کشوری ایدز بین بخشی است که تمام سازمان‌ها در آنجا عضو هستند و تصمیماتشان به استان‌ها ابلاغ می‌شود و بر این اساس اقدام می‌کنند. کمیته وظیفه نظارتی بر برنامه HIV کشور دارد و به شکل مرتب تشکیل جلسه می‌دهد.

    شناسایی 121 مورد مثبت طی یک هفته

گویا تاکید کرد: در هفته گذشته ۶۰ هزار مورد آزمایش برای شناسایی رفتار پرخطر انجام شده که ۱۲۱ مورد مورد مثبت شناسایی شده است. او درباره کنترل ایدز در زندان‌ها گفت: داخل‌ زندان‌ها موارد ایدز افزایش نیافته است. روند کنترل ایدز در زندان‌ها در سطح دنیا برجسته بوده و این موضوع توسط سازمان‌های بین‌المللی تایید شده است. اقداماتی که در رابطه با اطلاع‌رسانی و شناسایی بیماران انجام شده، مثال زدنی است‌. رییس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت تاکید کرد: پیشگیری از HIV ارتباطی با قانون جوانی جمعیت ندارد و نباید این دو موضوع را به هم ارتباط داد. کسانی را شناسایی کردیم که مبتلا بودند، همسرانشان هم تحت مراقبت هستند و وسایل پیشگیری از بارداری در اختیارشان قرار می‌گیرد. این دو برنامه‌های متفاوتی دارند و افراد شناسایی شده تحت مراقبت و درمان قرار دارند. او درخصوص داروهایی که برای این بیماری مصرف می‌شود، تصریح کرد: بخش اعظم داروهای مورد نیاز بیماران توسط شرکت‌های تولید‌کننده داخلی تامین می‌شود و بخش کوچکی را در شرایط تحریم از طریق زیرمجموعه‌های سازمان ملل تامین کردیم. درحال حاضر کمبود دارویی در این زمینه وجود ندارد. گویا با تاکید بر اینکه تاثیر داروهای درمان ایدز بر کرونا اثبات نشده است، گفت: در ابتدای کرونا برخی داروهای درمان ایدز مصرف می‌شد اما همه مطالعات نشان داد که این داروها نمی‌تواند در درمان کرونا نقش برجسته داشته باشد. تلاش‌ها در دنیا برای ساخت واکسن ایدز ادامه دارد اما هنوز نقطه روشن و موفقیت آمیزی که بشود آن را اعلام کرد، صورت نگرفته است.