کمبود دارو بلای جان بیماران

حراج جان به قیمت ارزان

گلی ماندگار| 

هوای شهر آلوده است، آنقدر که آمبولانس‌های اورژانس را می‌توانی در خیابان‌ها و میدان‌های شهر ببینی، ایستاده‌اند برای کمک رسانی به افرادی که دچار تنگی نفس و... می‌شوند، با این حال هستند بیماران و افراد مسنی که این روزها برای تهیه دارو از این داروخانه به آن داروخانه می‌روند و با پاسخ منفی مواجه می‌شوند، مدت زمان زیادی است که بیماران دیابتی با کمبود دارو مواجهند، روزهای زیادی نبود انسولین بلای جانشان بود و حالا نبود قرص‌هایی که باید روزانه مصرف کنند. چه کسی قرار است پاسخگوی این بی‌برنامگی و به خطر انداختن جان بیماران باشد؟ در حالی که تعداد بیماران مبتلا به دیابت در کشور مشخص است و تعداد افرادی که هر ساله به این جمع اضافه می‌شوند هم در آمارها ذکر شده اما باز هم مسوولان حوزه بهداشت و درمان توان تهیه داروی مورد نیاز این بیماران را ندارند. نبود انسولین و قرص‌های قند می‌تواند جان افراد را به خطر بیندازد. اگر کسی دچار کمای قندی شود هزینه درمانش خیلی بیشتر از هزینه تامین دارویی است که از این اتفاق پیشگیری می‌کند. 

     هر داروخانه‌ای می‌رویم جواب منفی است

معصومه 67 سال سن دارد، او سال‌هاست که به بیماری دیابت مبتلا است، قرص گلازید مصرف می‌کند، روزانه یک عدد با دوز 80 اما حالا یک هفته هست که این قرص در داروخانه‌ها نایاب شده، یک بسته با دوز 30 پیدا کرده که یعنی باید روزی 3 عدد مصرف کند و حالا دوباره قرص‌هایش تمام شده. او به «تعادل» می‌گوید: امروز به بیش از 7 داروخانه سر زده‌ام. با این وضعیت آلودگی هوا دیگر توان نفس کشیدن هم ندارم. زانوهایم درد می‌کند، انصاف است که من با این سن و سال برای پیدا کردن یک قرص در به در این داروخانه و آن داروخانه باشم. چرا هیچ کس به فکر ما نیست. تامین دارو اینقدر سخت است. قرصی را که به قیمت 30 تا 40 هزار تومان می‌خریدم. حالا باید بابتش 200 هزار تومان پول بدهم. می‌دانم اگر به جای گشتن در داروخانه‌ها به ناصرخسرو بروم خیلی زود قرص را پیدا می‌کنم. اما نمی‌توانم به آنها اطمینان کنم، اگر تاریخ مصرف گذشته باشد یا قرص دیگری به من بدهند و حالم بد بشود بچه هایم اسیر می‌شوند. 

    بالاخره کسی باید جوابگو باشد

حسین 72 ساله است، او را در داروخانه هلال احمر می‌بینم، برای تهیه قرص قند به اینجا آمده و گفتند نداریم. او به «تعادل» می‌گوید: این چه وضعی است یک روز باید اسیر تهیه انسولین باشیم و یک روز دیگر اسیر تهیه قرص. اینکه مسوولان می‌گویند دارو تحریم است مگر امروز و دیروز تحریم شده‌ایم که رشته کار از دستشان در رفته. سال‌هاست که ایران تحریم است پس چرا خودشان دست به کار نمی‌شوند. چرا بیماران با سن بالا باید در این شرایط که هم کرونا تهدیدشان می‌کند و هم آلودگی هوا و خودشان هم هزار و یک بیماری دارند باید در به در تهیه یک قرص باشند. بالاخره کسی باید پاسخگو باشد. چرا وزیر بهداشت هیچ اظهارنظری نمی‌کند. وظیفه سازمان غذا و دارو چیست؟ من نمی‌توانم فرزندانم را که از صبح تا شب برای یک لقمه نان جان می‌کنند، اسیر تهیه قرص و دارو بکنم، مجبورم با این وضعیت خودم از این داروخانه به آن داروخانه بروم تا بتوانم قرص پیدا کنم. چرا اینقدر در کشور ما مرگ ارزان شده و کسی هم کاری انجام نمی‌دهد. 

    موجودی داروخانه‌ها صفر است

فاطمه 55 ساله نیز در این باره به تعادل می‌گوید: چرا با جان بیماران بازی می‌شود، من با اطلاعات دارویی ۱۹۰ تماس گرفتم و آنها گفتند موجودی این دارو در داروخانه‌ها صفر است. اما حالا برخی داروخانه‌ها به‌طور پنهانی این دارو را با قیمت آزاد می‌فروشند، من امروز به سختی توانستم هر قلم ویکتوزا را به قیمت یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان از یک داروخانه‌ خریداری کنم. دو ماه از دارو استفاده نکردم چراکه به نرخ دولتی وجود نداشت و من هم قدرت خرید آن را به قیمت آزاد نداشتم، اما الان برای اینکه شرایط بیماری‌ام بدتر شد مجبور شدم با هر سختی‌ای که شده از بازار آزاد داروهایم را تهیه کنم.

    چرا با جان مردم بازی می‌کنید

هیچ‌کس خودش را موظف به پاسخگویی نمی‌داند، دارویی که برای برخی بیماران حکم مرگ و زندگی را دارد به یک‌باره نایاب می‌شود، شرکت‌های دارویی می‌گویند چون دیگر ارز دولتی به این دارو تعلق نمی‌گیرد آن را وارد نمی‌کنند، از سوی دیگر مسوولان حوزه بهداشت و درمان مدعی می‌شوند وقتی دارویی به تولید داخل می‌رسد دیگر واردات آن متوقف می‌شود، حال سوال این است، آیا واقعا جان انسان‌ها اهمیتی برای مسوولان دارد؟ 

غلامرضا بیمار دیابتی نوع دو با بیان این مطلب به «تعادل» می‌گوید: چرا مسوولان فقط بلدند شعار بدهند، با همین شعارها بود که آمار مرگ و میر کرونا به روزی 700 نفر هم رسید. چه کسی پاسخگو بود، حالا هم بیماران دیابتی باید جان خود را قربانی وعده‌ها و شعارهایی کنند که مسوولان به گفتن آنها عادت کرده‌اند. یک هفته است که با تمام شرکت‌های دارویی تماس گرفته‌ام، با اطلاعات دارویی 190 وزارت بهداشت تماس گرفته‌ام، همه یک جواب دارند، موجودی داروخانه‌ها صفر است، این دارو دیگر وارد نمی‌شود چون ارز دولتی به آن تعلق نمی‌گیرد. چون نمونه ایرانی ساخته‌اند دیگر نمونه خارجی را وارد نمی‌کنند. برای اینکه از چه دارویی برای درمان بیماری خود استفاده کنیم هم باید از مسوولان اجازه بگیریم. شما حق ندارید واردات دارویی که برای بیماران حکم مرگ و زندگی دارد را به یک باره قطع کنید چون فکر می‌کنید نمونه ایرانی آن را ساخته‌اید. این در حالی است که حتی نوع ایرانی دارو هم در داروخانه‌ها پیدا نمی‌شود. چرا با جان مردم بازی می‌کنید. 

    فروش دارو هم زیرمیزی شده است

در حالی که اطلاعات دارویی وزارت بهداشت و درمان اعلام می‌کند که موجودی داروی «ویکتوزا» در داروخانه‌ها صفر است، اما برخی داروخانه‌ها هر قلم این دارو را به قیمت یک میلیون و 500 هزار تومان به بیماران می‌فروشند. این در حالی است که برخی داروخانه‌ها بدون نسخه این دارو را تا 2 میلیون و 500 هزار تومان برای هر قلم به بیمار قیمت می‌دهند. حالا سوال این است یک بیمار دیابتی که نیاز به سه قلم ویکتوزا در ماه دارد چطور می‌تواند مبلغی بین 4 میلیون و 500 تا 7 میلیون و 500 هزار تومان برای تهیه این دارو بپردازد؟

    سیاست یک بام و دو هوا

این اتفاقات در حالی رخ می‌دهد که مدتی قبل بهرام دارایی، رییس سازمان غذا و دارو در واکنش به انتشار برخی اخبار مبنی بر حذف ارز دولتی دارو که سبب کمبود و گرانی داروها شده است، اظهار کرد: سیاست دولت و وزارت بهداشت، ادامه پرداخت ارز ترجیحی به دارو و تجهیزات پزشکی مخصوصاً برای بیماران خاص و صعب‌العلاج و مزمن است. با این وجود همچنان برخی معتقدند تغییرات قیمت ارز و البته تحریم‌ها سبب کمبود این داروها شده است. درهمین‌باره سیدجعفر اسدالله‌پور، مدیرعامل انجمن مهار دیابت پارس به خبرآنلاین گفت: متاسفانه بیماری دیابت جزو بیماری خاص نیست و همین باعث شده داروهای مورد نیاز بیماران دیابتی مثل سایر داروها تلقی شود و واردات آنها به ویژه در شرایط تحریم‌ با مشکلاتی مواجه شود طوری‌که حتی گاهی هم وارد نمی‌شوند. ورود داروها هم دست سازمان غذا و دارو و زیرنظر وزارت بهداشت است، اما به دو علت، یعنی تغییرات قیمت دلار و مساله تحریم‌ها گاهی این داروها کم وارد می‌شود یا اینکه اگر وارد شود با قیمت‌های بسیار بالا در بازار به فروش می‌رسند. همچنین درخصوص نمونه ایرانی داروهای خارجی هم باید گفت به دلیل اینکه مواد اولیه این داروها خارجی و وارداتی هستند حالا با کمبود مواجه شده‌اند. داروهایی که تمام مواد آنها در داخل کشور موجود است با کمبودی همراه نیستند اما آنهایی که مبنای مواد اولیه‌شان خارجی است، گاهی دچار مشکل می‌شوند. اسدالله‌پور در مورد قیمت‌های نجومی دارو نیز گفت: شرایطی پیش آمده که وقتی عده‌ای متوجه شوند گروهی از مردم به اقلام دارویی یا حتی غیر دارویی نیاز دارند حول و حوش آن رانت شکل می‌گیرد، بنابراین این داروها را در سیستم دولتی عرضه نمی‌کنند و از طرق آزاد یا در داروخانه‌ها یا در جاهایی مانند ناصر خسرو به فروش می‌رسانند. متاسفانه در این خصوص نظارتی هم وجود ندارد. در همین بحث کرونا هم دیدیم که داروهایی وجود داشت که بیماران به آنها نیاز داشتند و باید از طریق بیمارستان‌ها به آنها داده می‌شد اما به بیماران می‌گفتند باید از بیرون تهیه کنید؛ این درحالی است که وقتی دارو وارد کشور شده است یعنی حداقل در این موارد تحریم‌ها مشکلی ایجاد نکرده اما دارو در سیستم داروخانه نیست، این پرسشی است که سازمان غذا و دارو باید جواب دهد. این داروها بدون قاچاق و از کانال‌های رسمی وارد کشور شده‌اند اما در داروخانه‌ها موجود نیستند و در جاهای خاصی عرضه می‌شوند، پاسخ این سوال به عهده ما نیست اما می‌دانیم دست‌هایی پشت پرده هست که دارند از این شرایط سوءاستفاده مالی می‌کنند. چنین مواردی در خصوص مواد غذایی و مواد اولیه هم وجود دارد، این اتفاقی است که در کشور ما درحال رخ دادن است اما پاسخگوی قطعی آن خود سازمان غذا و دارو است که باید جواب دهد.

    مسوولانی که پاسخگو نیستند

متاسفانه هیچ کدام از مسوولان سازمان غذا و دارو حاضر به مصاحبه درباره کمیاب بودن داروهای بیماران دیابتی و وضعیت تامین داروی بیماران خاص حاضر به گفت‌وگو و پاسخگویی نبودند. این روندی است که متاسفانه طی سال‌های گذشته بارها و بارها دیده شده است. این در حالی است که زمانی خبرنگاران و روزنامه‌نگاران می‌توانستند مسوولان را به پاسخگویی وادار کنند و از زمان دولت احمدی‌نژاد این عدم پاسخگویی به یک سنت تبدیل شد و تاکنون نیز ادامه دارد.