چالش‌ها و مزایای رومینگ ملی و بین‌الملل
رومینگ بین‌الملل برای زمانی است که افراد قصد مسافرت به کشورهای خارجی را داشته باشند و بخواهند به جای استفاده از سیم‌کارت کشور مقصد، از سیم‌کارت‌های ایرانی استفاده کنند. رومینگ بین‌الملل به‌صورت پیش‌فرض برای تمام سیم‌کارت‌های دایمی و اعتباری فعال است. در رومینگ بین‌الملل فعال شدن سیم‌کارت، بدون برقراری تماس یا استفاده از اینترنت برای مشترک هزینه‌ای ندارد. با وجود این، به گفته مدیرکل دفتر نظارت بر خدمات ارتباطی و فناوری اطلاعات رگولاتوری، مشترکان می‌توانند با استفاده از کدهای دستوری (USSD) یا مراجعه به نرم‌افزارهای اپراتور خود، رومینگ بین‌المللی را برای سیم‌کارت خود غیرفعال کنند.
اگر یک اپراتور خدمات شبکه خود را در اختیار مشترکان اپراتورهای دیگر قرار دهد، به این حالت رومینگ گفته می‌شود. در این حالت وقتی مشترکان تلفن همراه از محدوده خدمات‌دهی شبکه اپراتور خودشان خارج می‌شوند به‌صورت خودکار امکان برقراری تماس و دریافت دیگر خدمات تلفن همراه را از طریق شبکه سایر اپراتورها دریافت می‌کنند. رومینگ ملی نخستین‌بار در خردادماه ۱۳۹۳ بین اپراتورها برقرار شد و از سال ۱۳۹۷، بین هر سه اپراتور تلفن همراه و دو اپراتور روستایی به صورت فراگیر به اجرا درآمد. در مقابل رومینگ بین‌الملل برای زمانی است که افراد قصد مسافرت به کشورهای خارجی را داشته باشند و بخواهند به جای استفاده از سیم‌کارت کشور مقصد، از سیم‌کارت‌های ایرانی استفاده کنند که در آن صورت، تعرفه‌های رومینگ برایش محاسبه می‌شود. با توجه به اینکه برای استفاده از خدمات رومینگ، لازم است این امکان از قبل روی سیم‌کارت آنها فعال باشد، اپراتور با فعال‌سازی استفاده از خدمات رومینگ برای هم مشترکان خود، این امکان را فراهم کرده است تا پس از خروج مشترک از کشور و عدم دسترسی به اپراتور مبدأ، استفاده از خدمات رومینگ امکان‌پذیر باشد. همچنین برخلاف تصور، در رومینگ بین‌الملل فعال شدن سیم‌کارت، بدون برقراری تماس یا استفاده از اینترنت برای مشترک هزینه‌ای ندارد و با فعال بودن خدمات رومینگ بین‌الملل و عدم خروج از کشور، هم نیاز نیست مشترک هزینه بیشتری مطابق با تعرفه‌های رومینگ برای تماس بپردازد.
رومینگ ملی هزینه‌ای برای مشترکان ندارد
سید محمد امامی، مدیرکل دفتر نظارت بر خدمات ارتباطی و فناوری اطلاعات رگولاتوری، گفت: براساس مصوبه ۱-۱۸۳ کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات، اپراتورها ملزم هستند در صورت داشتن شبکه، خدمات خود را در اختیار اپراتور متقاضی قرار دهند. بر همین اساس، در حال حاضر در بسیاری از روستاها، جاده‌ها و برخی شهرهای کشور خدمت رومینگ فعال است اما چون مشترکان خدمات موردنیاز خود را بدون تغییر تعرفه دریافت می‌کنند، متوجه فعال‌سازی آن نمی‌شوند. وی در توضیح رومینگ ملی عنوان کرد: در بحث رومینگ ملی، هنگامی که مشترک یک اپراتور از محدوده پوشش‌دهی شبکه اپراتور خود خارج می‌شود، یک اپراتور دیگر دارای پوشش، خدمات شبکه خود را در اختیار مشترک اپراتور میهمان قرار می‌دهد. در این نوع رومینگ دو اپراتور میهمان و میزبان، اپراتورهای ایرانی هستند. با این اقدام علاوه بر سرعت بخشیدن به توسعه و ارتقای کیفی خدمات تلفن همراه، می‌توانیم در منابع شبکه و سرمایه‌گذاری صرفه‌جویی و منابع ملی را بهتر مدیریت کرده و پوشش بیشتری ایجاد کنیم که همین موضوع رضایت مشترکان در کشور را افزایش می‌دهد. مدیرکل دفتر نظارت بر خدمات ارتباطی و فناوری اطلاعات رگولاتوری اعلام کرد: کیفیت خدمات دریافتی در سرویس رومینگ ملی برای مشترکان میهمان مشابه کیفیت خدماتی است که مشترکان اپراتور میزبان دریافت می‌کنند، اما تعرفه خدمات براساس تعرفه اپراتور میهمان محاسبه می‌شود و برای مشترک هزینه اضافی ندارد.
رومینگ بین‌الملل برای چه زمانی است؟
امامی درباره استفاده از رومینگ بین‌الملل، بیان کرد: رومینگ بین‌الملل نیز برای زمانی است که مشترک از کشور خارج می‌شود و می‌خواهد در کشور مقصد از خدمات استفاده کند. تعرفه‌های این رومینگ بیشتر از تعرفه خدمات اپراتورهای ایرانی است و برای تماس‌های دریافتی و ارسالی محاسبه می‌شود، چون در این نوع رومینگ مشترک ایرانی از خدمات اپراتورهای خارجی استفاده می‌کند. وی با اشاره به اینکه مشترکان می‌توانند تعرفه رومینگ بین‌الملل را روی سایت اپراتور خود مشاهده کنند، گفت: اپراتورهای ایران با اپراتورهای کشورهای دیگر قرارداد رومینگ منعقد کرده و اجازه داده‌اند مشترک از خدمات اپراتور کشور مقصد استفاده کند. مدیرکل دفتر نظارت بر خدمات ارتباطی و فناوری اطلاعات رگولاتوری رومینگ ناخواسته در مناطق مرزی را یک موضوع مهم دانست و عنوان کرد: به‌دلیل مجاورت جمعیتی ایران با کشورهای همسایه، شاهد تداخلات فرکانسی مرزی در این نواحی هستیم؛ چون سیگنال‌ها رادیویی بوده و به راحتی از مرزهای جغرافیایی عبور می‌کند، این موضوع باعث رومینگ ناخواسته می‌شود و در مواردی هزینه‌های سنگینی برای مشترکان مناطق مرزی به همراه دارد.
رومینگ بین‌الملل به‌صورت پیش‌فرض فعال است
امامی با اشاره به اینکه رومینگ بین‌الملل به‌صورت پیش‌فرض برای تمام سیم‌کارت‌های دایمی و اعتباری فعال است، افزود: برای جلوگیری از رومینگ ناخواسته، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی از اپراتورها خواسته است شبکه خود را به‌گونه‌ای تنظیم کنند که تا جای ممکن جلوی رومینگ ناخواسته گرفته شود. وی درباره سایر اقدامات رگولاتوری برای رفع این مشکل گفت: رگولاتوری پوشش مناطق مرزی را تقویت کرده و با برخی از کشورهای همسایه نیز تفاهم‌نامه‌هایی را به منظور رفع تداخلات فرکانسی منعقد کرده است.
علاوه بر این، اپراتورها ملزم شده‌اند که به مشترکان خود اطلاع‌رسانی‌های لازم را انجام دهند. اپراتورها نیز برای جلوگیری از رومینگ ناخواسته در مناطق مرزی، اطلاع‌رسانی‌هایی را از طریق ارسال پیامک به مشترک انجام می‌دهند و تنظیمات شبکه خود را به‌گونه‌ای انجام داده‌اند که تا جای ممکن از رومینگ ناخواسته مشترک روی شبکه اپراتورهای خارجی جلوگیری شود. مدیرکل دفتر نظارت بر خدمات ارتباطی و فناوری اطلاعات رگولاتوری با اشاره به اینکه مشترکان می‌توانند با استفاده از کدهای دستوری (USSD) یا مراجعه به نرم‌افزارهای اپراتور (مانند همراه من، ایرانسل من و رایتل من) رومینگ بین‌المللی را برای سیم‌کارت خود غیرفعال کنند، افزود: مشترکانی که در مناطق مرزی زندگی می‌کنند باید به اطلاع‌رسانی‌هایی که اپراتورها انجام می‌دهند، توجه کرده و برای جلوگیری از هزینه‌های اضافی، رومینگ بین‌الملل را برای سیم‌کارت خود غیرفعال کنند. امامی موضوع WANGIRI را متفاوت از رومینگ بین‌الملل دانست و گفت: اگر مشترکان روی گوشی موبایل خود تماس ازدست‌رفته با پیش شماره کشورهای خارجی داشتند، بهتر است با آن شماره تماسی برقرار نکنند، چون به احتمال زیاد با این کار متحمل هزینه‌های سنگینی می‌شوند.
