فهرست اخلالگران ارز از بانک مرکزی به سازمان مالیاتی رفت
گروه بانک و بیمه | محسن شمشیری |
معاون درآمدهای مالیاتی سازمان امور مالیاتی اعلام کرد: برای شفاف‌سازی مشمولان مالیات خرید و فروش ارز فهرست اخلالگران بازار ارز را از بانک مرکزی دریافت کرده‌ایم، اما نحوه جمع‌آوری این فهرست به دلیل محرمانه بودن قابل بیان نیست.محمد مسیحی گفت: مردم عادی و کسانی که برای نیاز شخصی و با کارت ملی ارز می‌خرند، مشمول مالیات نیستند و مالیات علی الحساب ۱۰ درصدی، شامل فعالان غیررسمی و دلالان می‌شود.طبق این گزارش، سازمان امور مالیاتی با همکاری بانک مرکزی اقدام به اخذ مالیات ۱۰ درصدی از فروش معاملات ارزی می‌کند که این مالیات مشمول فروشندگان و خریداران ارز از طریق روش‌های قانونی برای تهیه ارز از جمله معاملات از طریق سامانه نیما و همچنین خرید ارز مسافرتی نمی‌شود و صرفا به معاملات ارزی اشخاصی تعلق می‌گیرد که با اعلام بانک مرکزی و نهادهای نظارتی از روش‌های غیرقانونی با اهدافی همچون سفته بازی و قاچاق ارز صورت می‌پذیرد.در اطلاعیه شماره ۲ سازمان امور مالیاتی کشور آمده است: به اطلاع کلیه خریداران و فروشندگان ارز می‌رساند خرید و فروش ارز از طریق سامانه نیما، خرید ارز مسافرتی و سایر روش‌های تعریف شده قانونی برای تهیه ارز، مشمول پرداخت مالیات علی‌الحساب ۱۰ درصد فروش نمی‌شود.سازمان امور مالیاتی اعلام کرد: پیرو اطلاعیه قبلی درخصوص تعلق مالیات علی الحساب ۱۰ درصد فروش به معاملات ارزی اعلام می‌شود که « علی الحساب مالیات مذکور شامل فروشندگان و خریداران ارز از طریق روش‌های قانونی برای تهیه ارز از جمله معاملات از طریق سامانه نیما و همچنین خرید ارز مسافرتی نمی‌گردد و صرفا به معاملات ارزی اشخاصی تعلق می‌گیرد که با اعلام بانک مرکزی و نهادهای نظارتی از روش‌های غیرقانونی با اهدافی همچون سفته بازی و قاچاق ارز صورت می‌پذیرد ». لازم به ذکر است که سازمان امور مالیاتی در اطلاعیه پیشین خود اعلام کرده بود که بر اساس ماده ۱۶۳ قانون مالیات‌های مستقیم، خرید و فروش ارز مشمول مالیات بوده و همه اشخاص فعال در این بخش مکلف به ثبت نام و پرداخت مالیات تعیین شده هستند.بر اساس این گزارش، سازمان امور مالیاتی کشور در راستای اجرای مقررات ماده قانونی یاد شده، با اعلام بانک‌مرکزی به برقراری مالیات علی الحساب به میزان ۱۰ درصد از فروش ارز اقدام می‌کند.اطلاعیه سازمانه امور مالیاتی افزوده بود که اشخاص یاد شده مکلف‌اند با مراجعه به درگاه الکترونیکی سازمان به نشانی www.tax.gov.ir به ثبت نام اقدام کنند. در صورت ثبت نام نکردن به موقع و نپرداختن مالیات در نظام مالیاتی، علاوه بر شمول مالیات و جرایم غیر قابل بخشش که از طریق عملیات اجرایی وصول خواهد شد به مجازات‌های مقرر در ماده ۲۷۴ قانون مالیات‌های مستقیم از جمله مجازات‌های درجه شش محکوم خواهند شد.
بررسی تاثیر اقدامات اخیر برای کاهش نرخ ارز
تغییر شرایط تخصیص ارز سهمیه‌ای، وعده راه‌اندازی سامانه‌ای آنلاین برای دریافت ارز، اعلام نیازهای ارزی جدید از کانون صرافان به بانک مرکزی، اخذ مالیات از خرید و فروش ارز و دستگیری و مسدود شدن حساب اخلالگران ارزی از جمله اقدامات دولت و بانک مرکزی برای مدیریت نوسانات است که باید دید اینگونه اقدامات، التهابات بازار ارز را کاهش می‌دهد یا خیر؟
با افزایش‌های قابل توجه قیمت در بازار ارز، شکل‌‌گیری صف و نابه‌سامانی‌ها در این بازار برای دریافت ارز مسافرتی بانک مرکزی شرایط تخصیص ارز سهمیه‌ای را تغییر داد که طبق آن دیگر با ارایه کارت ملی ارز مسافرتی و سایر مصارف ۲۵ گانه ارزی داده نمی‌شود. ضمن اینکه تخصیص مصارف ۲۵ گانه ارزی ادامه دارد اما سرفصل سایر از این مصارف برداشته شد و ارز مسافرتی و ارز موردنیاز برای شرکت در دوره‌های آموزشی و پژوهشی از ۲۰۰۰ یورو به ۲۲۰۰ یورو افزایش یافت.
اقدامات اخیر ارزی بانک مرکزی
در این میان با افزایش قیمت در بازار ارز، مسوولان بر نبود کمبود ارزی و بهبود ورود ارز به کشور تاکید کردند و رییس کل بانک مرکزی در بازدیدی از صرافی‌های تهران اعلام کرد که برای جلوگیری از تشکیل صف در مقابل صرافی‌ها، طی یکی - دو ماه آینده سامانه‌ای برای تخصیص ارز سهمیه‌ای از جمله ارز مسافرتی راه‌اندازی می‌شود تا مردم در این سامانه درخواست خود را ثبت و ارز سهمیه‌ای دریافت کنند. همچنین، صالح‌آبادی اعلام کرد که برای رفع مشکلات احتمالی مرتبط با فروش ارز و تامین نیازهای ارزی مردم در مکاتبه‌ای مراتب را به رییس شورای عالی کانون صرافان ایران اعلام می‌کند که در روز چهارشنبه بانک مرکزی در نامه‌ای از کانون صرافان خواستار اعلام نیازهای جدید ارزی متقاضیان واقعی شد.
عامل صعود دلار از نگاه مسوولان
در این بین، رییس‌جمهور عامل صعودی شدن قیمت‌ها در بازار ارز را دخالت شبانه‌روز عده‌ای همزمان برای بالا بردن نرخ ارز عنوان کرد و رییس کل بانک مرکزی نیز اعلام کرد که قیمت واقعی ارز را بازار آزاد تعیین نمی‌کند و این بازار غیررسمی است. وزارت اطلاعات از دستگیری پنج اخلالگر شاخص بازار ارز تهران خبر داد و اعلام کرد که مسدود کردن حساب‌های بانکی فعالان غیرمجاز ارزی به ۸۴۱ نفر افزایش یافته است. تازه‌ترین اقدام دولت برای مدیریت بازار ارز نیز، اخذ مالیات از خرید و فروش ارز است که طبق آن سازمان امور مالیاتی با اعلام بانک‌مرکزی نسبت به برقراری مالیات علی الحساب به میزان ۱۰ درصد از فروش ارز خریداران و فروشندگان اقدام می‌کند.
مشکل اصلی بازار ارز چیست؟
کامران ندری کارشناس بانکی اظهار کرد: مشکل بازار ارز و التهابات آن به مسائل بنیادینی چون تورم بالا، انتظارات تورمی شدید و پایین بودن نرخ بهره واقعی در اقتصاد برمی‌گردد و یکسری مسائل نیز به جو روانی مرتبط می‌شود که این جو تحت تاثیر اخبار سیاسی، نگرانی‌های مردم نسبت به آینده و بی‌اعتمادی آنها به دولت است. اقدامات اخیر دولت در راستای بازار ارز مبهم و جزئیات آن همانند سایر برنامه‌های دولت نامشخص است. بخش قابل توجهی از معاملات ارز در سامانه نیما صورت می‌گیرد که اخذ مالیات از این بخش به بازار ارز کمکی نمی‌کند مگر اینکه معاملات سامانه نیما از این مالیات معاف باشد که مشخص نیست. این کارشناس اقتصادی ادامه داد: اگر قرار است از طریق اخذ مالیات از خرید و فروش ارز، معاملات در بازار آزاد ارز هدف قرار گیرد، این سوال ایجاد می‌شود که چگونه معاملات این بخش را که به صورت غیررسمی است و ثبت نمی‌شود را شناسایی می‌کنید؟ اگر هدف این معاملات است باید برنامه دقیق برای چگونه شناسایی و وصول مالیات از آنها نیز مشخص شود. مشکلی که در دهه گذشته ایجاد شده است تصور این است که با ایجاد سامانه‌های آنلاین و الکترونیکی می‌توان مسائل اقتصادی را حل کرد درحالیکه مسائل اقتصادی راه‌حل می‌خواهد نه سامانه.
تحریم و تورم، قاتل بازار ارز
وی مشکل بازار ارز را تحریم‌ها و تورم بالا دانست و بیان کرد: وظیفه اصلی بانک مرکزی این است که برای کنترل تورم برنامه داشته باشد و دولت نیز ابرچالش‌هایی چون تحریم‌ها و ارتباط ایران با دنیا که اقتصاد ایران را تحت فشار قرار می‌دهد را برطرف کند.
مالیات، بازار غیررسمی ارز را جذاب‌تر می‌کند
از سوی دیگر، کامران سلطانی‌زاده_رییس سابق کانون صرافان درباره راه‌اندازی سامانه آنلاین تخصیص ارز به مردم گفت: استقاده از پتانسیل بخش خصوصی در اجرای این طرح‌ها و برون سپاری این فعالیت‌ها به بخش خصوصی مهم است و بانک مرکزی باید صرفا مقام ناظر خودرا در حسن انجام این عملیات حفظ کند. وی با بیان اینکه کانون صرافان دوسال گذشته طرح فروش آنلاین ارز را مطرح کرد و این طرح را در اپ کانون آماده اجرا داشته و همین الان نیز این طرح اماده استارت از همین اکنون است، گفت: در مورد مالیات نیز باید اتاق فکر تصمیمات ارزی در یک جا متمرکز باشد و اظهارنظرات پراکنده و تصمیمات لحظه‌ای شاید بصورت مسکن و فوری اثر کند اما قطعی نخواهد بود زیرا، مالیات موجب فرار مشتریان رسمی از بازارهای تحت کنترل شده و فضای غیررسمی را جذاب‌تر خواهد کرد.
