کندی دردسرساز اینترنت
در حالی که وزیر ارتباطات با استناد به آمار SpeedTest می‌گوید جایگاه سرعت اینترنت همراه در ایران نسبت به ماه گذشته سه پله بهبود پیدا کرده است اما کاربران نه‌تنها هیچ نشانی از افزایش سرعت نمی‌بینند بلکه همچنان با اختلال در دسترسی به اینترنت مواجه هستند. مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت این کندی‌ها را بی‌ارتباط با ظرفیت شبکه بین‌الملل و مربوط به لایه میانی شبکه می‌داند. او می‌گوید کندی اینترنت مربوط به لایه میانی شبکه است و افزایش ظرفیت پهنای باند بین‌الملل همواره در حال انجام است. شیوع کرونا از اسفند ۹۸، بسیاری از فعالیت‌ها را مجازی و آنلاین کرد. در ابتدای مجازی شدن فرآیندهای آموزشی و اداری که اپراتورها و ارایه‌دهندگان خدمات اینترنتی، انتظار آن حجم بالای مراجعه کاربران را نداشتند، کیفیت و سرعت اینترنت دچار اختلال بود و البته با گذشت زمان، ظرفیت‌های ارتباطی افزایش یافت اما در ماه‌های گذشته و با شروع مدارس و دانشگاه‌ها و آموزش مجازی و افزایش مصرف کاربران، کیفیت اینترنت باز هم دچار اختلال شد. تا جایی که در پی دریافت برخی گزارشات مردمی از طریق سامانه ۱۹۵ وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و گلایه برخی کاربران فضای مجازی درباره کندی شبکه در ساعات پیک مصرف در برخی از نقاط کشور، عیسی زارع‌پور -وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات- برای پیگیری دقیق و رسیدگی سریع به موضوع دستور داد و سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی موظف شد با همکاری شرکت زیرساخت، پس از بررسی دقیق گزارشات مردمی، راهکارهای رفع سریع اشکالات ارتباطی را ارایه و گزارش اقدامات اجرایی را به مردم اطلاع‌رسانی کنند. پس از آن صادق عباسی شاهکو- رییس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی با بیان اینکه ارتقای کیفیت اینترنت و افزایش رضایت کاربران از اولویت‌های وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات است، گفت: جلسات کمیته ویژه پایش و بررسی کیفیت اینترنت با هدف بررسی دقیق وضعیت موجود و احصای مشکلات و ارایه برنامه زمان‌بندی برای رفع آنها از سوی اپراتورها به صورت مستمر در رگولاتوری برگزار می‌شود و اپراتورهایی که کمترین و بیشترین میزان پیشرفت در اجرای برنامه زمان‌بندی رفع مشکلات را داشته باشند، به مردم معرفی می‌شوند.
ظرفیت دایماً در حال افزایش است
حمید فتاحی، مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت، درباره میزان ظرفیت بین‌الملل گفت: ظرفیت مورد استفاده مقداری است که شبکه نیاز داشته باشد. کارشناس‌های فنی ما بر اساس نیازمندی‌های شبکه از میزان نیازمندی تخمین می‌زنند. فتاحی در مورد عدد دقیق ترافیک بین‌الملل نیز گفت: هنوز میزان دقیق ترافیک بین‌الملل مشخص نشده و میزان دقیق این عدد بعد از اینکه مشخص شد اعلام خواهد شد. او همچنین اضافه کرد: «ظرفیت دایماً ارتقا پیدا می‌کند. اختلال‌ها و کندی‌ها ربطی به این موضوع ندارد و بیشتر مربوط به لایه میانی است. ماه گذشته نیز مجید حقی، معاون امور پستی، ارتباطی و فناوری اطلاعات رگولاتوری، با این ادعا که وضعیت کیفیت اینترنت بهتر شده است گفته بود: با افزایش پهنای باند بین‌الملل در شرکت ارتباطات زیرساخت و افزایش ظرفیت لینک‌های داخلی به ویژه در لایه مخابرات در اپراتورها، در حال حاضر کیفیت شبکه اینترنت در حالت نرمال قرار دارد. حقی نیز مانند وزیر، علت کند‌ی‌های اخیر را افزایش استفاده از بستر سامانه‌های آموزشی بعد از بازگشایی مدارس و مراکز آموزشی در سال تحصیلی جدید می‌داند. در این شرایط چندی پیش وزیر ارتباطات با حضور در صحن علنی مجلس اعلام کرده بود: سال گذشته ۷۵ درصد ترافیک خارجی داشتیم و الان به ۶۵ درصد رسیده‌ایم. نسبت ترافیک داخلی و خارجی باید برعکس شود و خواهد شد.
پهنای باند واقعا افزایش می‌یابد؟
این درحالی است که در دولت دوازدهم مقرر شد شرکت ارتباطات زیرساخت با مجوز مرکز ملی فضای مجازی صورت بگیرد، این شرکت برای افزایش پهنای باند با مشکل مواجه شد. ابوالفضل روحانی، معاون فناوری مرکز ملی فضای مجازی، درباره ایجاد ممنوعیت خرید پهنای باند اینترنت جدید از سوی این مرکز این مساله را تکذیب کرده و گفته بود: منعی برای توسعه پهنای باند در کشور وجود ندارد اما به دلیل بی‌توجهی به توسعه زیرساخت‌های ارتباطی ثابت در چند سال گذشته، هر میزان از توسعه پهنای باند اینترنت پس از مدتی پاسخگوی نیازهای کشور نیست. برای پوشش دادن افزایش تقاضا در شبکه، ماهانه به‌طور میانگین باید بین هفت تا ۱۰ درصد به پهنای باند کشور اضافه شود. اگرچه مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت می‌گوید این افزایش ظرفیت دائماً انجام می‌شود اما با نگاهی به گذشته درمی‌یابیم این افزایش ظرفیت به همین سادگی هم نیست و فرآیند صدور مجوز افزایش ظرفیت از سوی مرکز ملی فضای مجازی به سرعت طی نمی‌شود.
نصب سایت اپراتورها با ممانعت مردم و شهرداری‌ها مواجه شده است
در عین حال معاون امور پستی، ارتباطی و فناوری اطلاعات رگولاتوری اعلام کرد در حال حاضر همراه اول برای راه‌اندازی ۴۸۳ دکل در ۲۳ استان و ایرانسل برای راه‌اندازی هزار و ۱۰۲ دکل در ۲۴ استان کشور به رغم تامین و خرید تجهیزات و طراحی سایت‌های مربوطه دچار مشکل هستند. به گفته او این مشکلات مربوط به ممانعت‌های مردمی و شرایط تعامل با شهرداری‌هاست. مجید حقی معاون امور پستی، ارتباطی و فناوری اطلاعات سازمان تنظیم مقررات درباره وضعیت پایش کیفیت اینترنت و اشباع لینک‌های سرویس اینترنت و انتقال شرکت زیرساخت اعلام کرد اپراتورهای همراه برای نصب دکل‌های خود با ممانعت مردی و ارتباط با شهرداری‌ها روبرو هستند. این در حالی است که همراه اول و ایرانسل به تازگی باند فرکانسی ۲۳۰۰ را در اختیار گرفته و قرار است تا دی سال آینده در مجموع ۳۷۰۰ سایت را با استفاده از این فرکانس راه‌اندازی کنند. معاون ارتباطی رگولاتوری نصب و راه‌اندازی تجهیزات مربوط به باند فرکانسی ۲۳۰۰ و استفاده از این باند را یکی از راهکارهای بهبود کیفیت اینترنت به شمار آورد و گفت: باند فرکانسی ۲۳۰۰ در تیر سال جاری در اختیار اپراتورهای تلفن همراه قرار گرفته و آنها اقدام به خرید تجهیزات مربوط به این باند کرده‌اند. بر اساس برنامه زمان‌بندی ارایه‌شده، اپراتور همراه اول تا دی ۱۴۰۱ حدود هزار و ۸۰۰ سایت و اپراتور ایرانسل تا پایان ۱۴۰۱ تعداد هزار و ۹۰۰ سایت را برای بهره‌برداری از باند فرکانسی ۲۳۰۰ راه‌اندازی می‌کنند. سازمان تنظیم و مقررات و ارتباطات و رادیویی در دومین جلسه کمیته پایش کیفیت اینترنت، وضعیت اشباع لینک‌های سرویس اینترنت و انتقال شرکت‌های ارتباطات زیرساخت و مخابرات ایران، خرید و راه‌اندازی تجهیزات باند فرکانسی ۲۳۰۰، استان‌های دارای مشکل در نصب سایت‌های BTS و نحوه اجرای قراردادهای بیت‌استریم اپراتورهای ارتباطات ثابت با شرکت مخابرات را بررسی کرد. مجید حقی با اشاره به پایش مستمر شبکه اپراتورها در رگولاتوری گفت: بر اساس گزارش‌های ارایه‌شده در دومین جلسه کمیته پایش، در حال حاضر در سرویس انتقال (VPLS) دو لینک شرکت‌های ارتباطات سیار و مخابرات در استان البرز، دو لینک شرکت فناپ تلکام و یک لینک شرکت رسپینا در استان تهران، دو لینک شرکت شاتل در استان فارس و یک لینک شرکت فن‌آوا در استان هرمزگان اشباع شده‌اند. حقی درباره وضعیت شبکه شرکت مخابرات ایران توضیح داد: در حال حاضر در استان‌های کرمان، همدان، مرکزی، البرز، خوزستان، اصفهان، خراسان رضوی، فارس، تهران، گیلان و آذربایجان شرقی نیاز به توسعه اساسی در بخش تجمیع شبکه وجود دارد که شرکت مخابرات ایران بایستی برنامه زمان‌بندی برای اجرای این توسعه را به رگولاتوری اعلام کند.
