خلیج فارس به بورس می‌رسد؟
گروه بازارسرمایه|
براساس اطلاعیه بورس، چهارشنبه آینده، 15 درصد از سهام هلدینگ خیلج فارس با ارزش 2.2 میلیارد دلار عرضه می‌شود. این واگذاری بعد از واگذاری سهام مخابرات در سال1388 دومین واگذاری بزرگ تاریخ بازار سرمایه است. رییس سازمان خصوصی‌سازی نیز اعلام کرده که بلوک خلیج فارس مشتری دارد.
چهارشنبه هفته آینده یعنی شش بهمن ماه 43میلیارد و50میلیون برگ از سهام هلدینگ خلیج‌فارس به حداقل قیمت پایه 1407تومان به ازای هر سهم واگذار می‌شود، این بدان معناست که خریدار برای خرید این بلوک 15درصدی از سهام هلدینگ خلیج‌فارس باید 60هزار و 571میلیارد تومان، معادل 2میلیارد و 150میلیون دلار (دلار 28هزار تومان) به دولت پرداخت کند.
مخالفت‌ها برای عرضه
هم راستا با طرح واگذاری 15درصد از سهام شرکت هلدینگ خلیج‌فارس و حواشی ایجاد شده بر سر تغییر مدیرعامل این شرکت، برخی کارشناسان با عرضه سهام این شرکت مخالفند.
به گفته این گروه احتمالا همان اتفاقی برای هلدینگ خلیج‌فارس خواهد افتاد که در سال1388 برای مخابرات افتاد. این در حالی است که شرکت هلدینگ خلیج‌فارس ازجمله شرکت‌هایی است که برای افزایش رقابت با شرکت سابیک عربستان شکل گرفته و عرضه‌های غیردقیق می‌تواند به عملکرد رقابتی این شرکت ضربه بزند.
همچنین به‌عقیده برخی دیگر از کارشناسان این شرکت یکی از ارزآورترین شرکت‌های ایران است که هر نوع خلل در فعالیت این شرکت روند ارزآوری این شرکت را کاهش می‌دهد. کاهش ارزآوری هلدینگ خلیج‌فارس در شرایطی که کشور تحت‌تأثیر تحریم‌ها با محدودیت‌های ارزی زیادی مواجه است حتی می‌تواند به تلاطم‌های ارزی منجر شود.
طبق این موضوع هفته اخیر ۱۰۰نفر از نمایندگان مجلس در این باره به رییس‌جمهوری نامه نوشته‌اند و از سیدابراهیم رییسی خواسته‌اند که جلوی این واگذاری را بگیرد. هادی بیگی‌نژاد، عضو کمیسیون انرژی مجلس در این باره گفت: روشی که دولت بنا دارد در این باره انجام دهد پرابهام و مورد نقد جدی ۱۰۰نفر از نمایندگان مجلس است. نگرانی ما در این باره بسیار جدی است و بر همین اساس سوال از آقای خاندوزی، وزیر امور اقتصادی و دارایی پرسیده شده است. میزان درآمد‌های ارزی هلدینگ خلیج‌فارس در سال گذشته بیش از 3.5میلیارد دلار بود؛ برآورد می‌شود صادرات غیرنفتی هلدینگ خلیج‌فارس امسال به 5میلیارد دلار برسد. این منابع ارزی در سامانه نیما عرضه و صرف خرید کالاهای اساسی می‌شود. بنابراین هر نوع کاهش عرضه محصولات این شرکت در این سامانه می‌تواند جریان مبادلات حواله‌های ارزی را که صرف تامین کالاهای اساسی می‌شود، با مشکل مواجه کند.
جمع کل درآمد هلدینگ خلیج‌فارس در سال گذشته ۴۵هزار میلیارد تومان بوده و انتظار می‌رود این میزان در سال1400 به 70هزار میلیارد تومان افزایش یابد. از سوی دیگر قرار است روند تامین مالی این شرکت در سال‌های آینده سرعت بیشتری بگیرد که به تزریق منابع بزرگی به این شرکت منجر خواهد شد. این شرکت فقط در سال جاری چهار هزار میلیارد تومان منابع مالی از طریق انتشار اوراق اجاره تامین مالی کرده و هم‌اکنون مجوز انتشار شش هزار میلیارد تومان اوراق بدهی دیگر را نیز دریافت کرده است که احتمالا در بهار سال اینده منتشر می‌شود.
همچنین حجم بدهی‌های ارزی این شرکت در طول چند سال گذشته به کمترین میزان رسیده و از چهار میلیارد دلار به 209میلیون دلار رسیده که برای شرکت بزرگی با اندازه‌های هلدینگ خلیج‌فارس بسیار مناسب است. این ارقام به‌معنای آن است که خریدار احتمالی سهام هلدینگ خلیج‌فارس سود سرشاری از خرید این میزان سهام به دست خواهد آورد.
دومین واگذاری عمده پس از مخابرات
واگذاری هلدینگ خیلج فارس پس از واگذاری جنجالی شرکت مخابرات در سال1388 دومین واگذاری بزرگ تاریخ بازار سرمایه خواهد بود. سازمان خصوصی‌سازی پیش از این در تاریخ شش مهر ماه1388 بیش از 50درصد از سهام شرکت مخابرات را به ارزش 7هزار و 818میلیارد تومان، معادل هشت میلیارد دلار، فروخت و این واگذاری بزرگ‌ترین واگذاری تاریخ اقتصاد ایران لقب گرفت. سهام این شرکت در آن زمان به کنسرسیوم توسعه اعتماد مبین متشکل از شرکت سرمایه‌گذاری توسعه اعتماد، شهریار مهستان از شرکت‌های زیرمجموعه بنیاد تعاون سپاه در آن زمان و گسترش الکترونیک مبین ایران از شرکت‌های زیرمجموعه ستاد اجرایی فرمان امام واگذار شد.
این واگذاری در شرایطی انجام می‌شود که ظرف روز‌های گذشته و در آستانه این عرضه بزرگ، مدیرعامل هلدینگ خلیج‌فارس تغییر کرد و صندلی مدیریت آن به عبدالعلی علی‌عسکری رییس سابق سازمان صداوسیما سپرده شد. این انتصاب حاشیه‌های زیادی را در فضای رسانه‌ای و شبکه‌های اجتماعی ایجاد کرد. حالا این پرسش مطرح است که آیا بین تغییر مدیرعامل هلدینگ خلیج‌فارس و فروش بلوک سهام آن رابطه‌ای وجود دارد؟
مشتری وجود دارد؟
هلدینگ پتروشیمی خلیج‌فارس درحال با ارزش حدودا 316هزار میلیارد تومان (11میلیارد دلار) بعد از فولاد مبارکه اصفهان دومین شرکت بزرگ بازار سرمایه ایران است. هنوز مشخص نیست خریدار احتمالی سهام این شرکت کیست؟ اما آن‌طور که حسین قربان‌زاده، رییس سازمان خصوصی‌سازی به اعلام کرده، بلوک 15درصدی سهام هلدینگ خلیج‌فارس یک متقاضی خرید جدی دارد که در روز عرضه وارد رقابت برای خرید سهام این شرکت خواهد شد. قربان‌زاده اما درباره هویت و نام خریدار اطلاعاتی ارایه نکرد.
سهامداران فعلی این هلدینگ
هم‌اکنون 17.7درصد از سهام هلدینگ خلیج‌فارس، به نمایندگی از دولت، در اختیار شرکت ملی صنایع پتروشیمی است که با فروش 15درصد از سهام در هفته آینده، سهم دولت به 2.7درصد کاهش خواهد یافت. همزمان 21.5درصد از سهام هلدینگ خلیج‌فارس در اختیار گروه پتروشیمی تابان‌فردا است؛ 6درصد در اختیار تاپیکو و بقیه سهام متعلق به مشمولان سهام عدالت است.
شرکت تاپیکو متعلق به تامین اجتماعی و پتروشیمی تابان فردا از طریق سرمایه‌گذاری اهداف متعلق به صندوق‌های بازنشستگی، پس‌انداز و رفاه کارکنان صنعت نفت است. بررسی ترکیب سهامداری این شرکت نشان می‌دهد با توجه به محدودیت‌های مالی تامین اجتماعی، احتمالا شرکت تاپیکو به نمایندگی از تامین اجتماعی وارد عرصه رقابت برای خرید سهام این شرکت نخواهد شد اما به‌نظر می‌رسد شرکت پتروشیمی تابان فردا انگیزه لازم برای خرید سهام این شرکت را داشته باشد تا از این طریق کنترل سهام این شرکت را در اختیار بگیرد؛ ضمن اینکه با خروج دولت، پتروشیمی تابان فردا می‌تواند بخش اصلی صندلی‌های هیات‌مدیره این شرکت را در اختیار بگیرد. به‌نظر می‌آید تغییر مدیرعامل هلدینگ خلیج‌فارس ظرف روز‌های گذشته هم بر همین اساس انجام شده تا تصمیم‌های مدیرعامل جدید مطابق با خط‌مشی‌های سهامدار اصلی باشد که ظاهرا با این سهامدار هم‌سوست. چنان‌که برخی شایعات حاکی است مدیرعامل جدید هلدینگ خلیج‌فارس با اعمال نظر وزیر نفت منصوب شده است.
