ماجرای ساخت 22 برج در کنار باغ گیاهشناسی
آغاز عملیات ساخت چند برج در شمال باغ گیاهشناسی که مجوز ساخت آن در دهه ۸۰ صادر شده است، اعتراضات زیادی را به دنبال داشته است. در این میان، یک حقوقدان خواستار ورود شورای عالی شهرسازی به این موضوع شده است. علیرضا زاکانی، شهردار تهران نیز دیروز در حاشیه صحن علنی شورای شهر تهران در واکنش به مجوز ساخت و ساز در مجاورت باغ گیاهشناسی گفت: قطعا با هر ساخت و ساز غیرمجاز برخورد خواهیم کرد. مجموعه شهرداری تهران در چارچوب قوانین، پروانه‌های ساخت و ساز و نکاتی را که دنبال می‌کند کاملا واضح است که با ساخت و ساز غیرقانونی سر سازگاری ندارد؛ لذا هر ساخت و ساز غیرمجازی برای برخورد در دستور کار ما قرار می‌گیرد.
شهرداری تهران در پاسخ به اینکه چطور برای باغ گیاهشناسی که یک مجموعه در سطح ملی است چنین مجوزی داده شده است، گفت: مواردی وجود دارد که بخشی از آنها حقوق مکتسبه‌ای در راستای صدور مجوزهای دوره‌های گذشته ایجاد کرده است. در دوره ما هنوز در کمیسیون ماده پنج هیچ مجوزی ندادیم و این موارد میراثی است که به ما رسیده است. مقولات اینچنینی در منطقه ۲۲ وجود دارد و این منطقه از نظر سرانه در رنج است و نیاز به توسعه زیرساخت‌ها دارد که هدف‌گذاری لازم انجام شده تا این کار به جدیت دنبال شود. اگر مجوزی هم هست، از قبل داده شده است.
بر اساس این گزارش، محمد درویش، فعال محیط زیست چندی پیش با انتشار توییتی از ادامه ساخت و سازها در منطقه 22 آن‌هم در منتها الیه شمالی باغ گیاهشناسی ملی ایران خبر داد و گفت: بهترین کاربری برای آن فضای سبز است تا چشم‌انداز و حیات بوم‌شناختی باغ آسیب نبیند، اما اینک می‌خواهند ۲۲برج ۲۷طبقه در آن احداث کنند، چگونه شهرداری تهران چنین مجوزی را صادر کرده است. این پروژه در حال حاضر در مرحله خاک‌برداری و تجهیز کارگاه است. کارشناسان شهرسازی معتقدند این ساخت و ساز تاثیر زیادی روی باغ گیاهشناسی نمی‌گذارد. مهدی عباسی، رییس کمیسیون معماری و شهرسازی هم گفته است که ساخت و ساز در اطراف باغ گیاهشناسی اشکالی ندارد. اما عادل جلیلی، رییس مرکز باغ گیاهشناسی تهران معتقد است: ساختمان‌های زیاد و جمعیت بالا در این محدوده و ایجاد آلودگی‌های صوتی و هوایی و کاهش سطح آب، گونه‌های خاصی را که در باغ گیاهشناسی قرار دارند، از بین می‌برد. وی با اشاره به اینکه باغ‌های گیاهشناسی در دنیا حریم ساخت دارد و هیچ‌وقت در کنار موسسه‌های پژوهشی ملی ساختمان‌های بلند نمی‌سازند، گفت: باغ گیاهشناسی ملی ایران یک نمونه بی‌نظیر در خاورمیانه و یکی از زیباترین و ارزشمندترین باغ‌های گیاهشناسی دنیا است. جلیلی این تصمیمات را ناشی از ناآگاهی و بی‌اطلاعی دانست و اظهار امیدواری کرد که با این اطلاع‌رسانی‌ها، شهرداری تهران تصمیم منطقی بگیرد. سازمان جنگل‌ها پیشنهاد داده است: بخشی از زمین‌های تحقیقات جنگل‌ها و مراتع در همان محدوده برای جایگزینی این بلند مرتبه‌سازی به شهرداری انتقال یابد. رییس شورای شهر تهران هم درباره مجوز بلندمرتبه‌سازی در کنار باغ گیاهشناسی در منطقه ۲۲ گفته است: آن قسمت ظرفیت جمعیت‌پذیری را دارد و البته طرح جامع و تفصیلی مشخصی هم دارد که در دوره گذشته بازنگری شد و اگر این طرح بازنگری شده است، یعنی کار علمی روی آن انجام شده و فراتر از آن نباید نظر داد. وی تاکید کرد: جذب جمعیت در آن منطقه نیز نباید بیش از حد باشد چرا که مساله فاضلاب، آب و کمبود فضای آموزشی را داریم و خدمات شهری نیز در منطقه ۲۲ جدی است و البته تا دلتان بخواهد فروشگاه ساختند. گسترش روز افزون منطقه ۲۲ و ساخت ساختمان‌های بلندمرتبه باعث پایین آمدن سطح آب چاه باغ گیاهشناسی هم شده و میزان آب برداشتی را از ۲۰۰ لیتر در ثانیه به زیر ۹۰ لیتر در ثانیه رسانده است، و کم‌آبی به‌شدت باغ گیاهشناسی را تهدید می‌کند. به حدی که رییس مرکز باغ گیاهشناسی معتقد است: اگر این مجموعه برج در محدوده باغ گیاهشناسی ساخته شوند باید فاتحه ۹۰ لیتر آب باقی مانده سهم این باغ را هم بخوانیم. از دیگر مسائل و موارد قابل تأمل در خصوص ساخت و ساز در حریم باغ ملی گیاهشناسی این است که بر حسب طرح تفصیلی مصوب شورای عالی شهرسازی و معماری ایران کاربری اراضی مجاور آموزشی و پژوهشی بوده است. در این حال، محمد داسمه، وکیل دادگستری در واکنش به خبر ساخت و ساز در حریم این باغ گفت: بر اساس بند ب ماده ششم قانون راجع به حفظ آثار ملی مصوب 12 آبان ماه 1319، اقدام به عملیات در مجاورت آثار ملی که سبب تزلزل بنیان یا تغییر صورت آنها شود، ممنوع و مرتکبین آن به موجب حکم محکمه به مجازات مصرحه در قانون محکوم می‌شوند. وی با اشاره به اینکه شهرداری‌ها صرفا مجری طرح‌های تفصیلی و جامع هستند و اداره راه و شهرسازی متولی طرح‌ها، صدور پروانه ساخت خلاف کاربری‌های مصوب ممنوع و خلاف قانون است، اظهار کرد: آرای زیادی در خصوص انفصال شهرداران در برخی نقاط کشور به دلیل صدور پروانه ساخت خلاف کاربری‌های مصوب صادر شده است و از دبیر شورای عالی شهرسازی و معماری ایران تقاضای ورود به مساله باغ گیاهشناسی را دارم. افزون بر این ۷ هزار امضاء برای مقابله با ساخت و ساز در جوار باغ ملی گیاهشناسی جمع‌آوری و ثبت شده است. و به نظر می‌رسد به زودی شاهد واکنش‌های جدی در برابر این ساخت و ساز باشیم.
