تورم 56 درصدی خوراکی‌ها و افزایش فشار بر معیشت مردم

تورم میانگین کالاها ۴۲،۴ درصد شد

گروه بانک و بیمه | محسن شمشیری|

با وجود کاهش تورم سالانه در دی ماه 1400، دو شاخص تورم نقطه به نقطه و تورم ماهانه روند افزایشی داشته است.  گزارش مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که نرخ تورم سالانه دی ماه ١٤٠٠ برای خانوارهای کشور به ٤٢,٤ درصد رسیده که نسبت به همین اطلاع در ماه قبل، یک درصد کاهش نشان می‌دهد.

شاخص کل قیمت کالاهای مصرفی خانوار یا شاخص تورم در دی 1400 به عدد 388.2 رسید. این عدد برای خوراکی‌ها 513.3 و برای غیرخوراکی‌ها 341.4 بوده است. 

براین اساس رشد میانگین ماهانه دی نسبت به آذرماه 2.4 درصد، در خوراکی‌ها 1.7 درصد و در غیر خوراکی‌ها 2.7 درصد رشد بوده است. 

تورم نقطه به نقطه یا رشد دی 1400 نسبت به دی 1399 نیز معادل 35.9 درصد بوده که برای خوراکی‌ها 42.6 درصد و برای غیر خوراکی‌ها 32.4 درصد بوده است. یعنی نه تنها مردم باید 36 درصد پول بیشتر برای همان خرید سال گذشته پرداخت کنند بلکه رشد قیمت خوراکی‌ها نسبت به پارسال 42.6 درصد بوده و فشار زیادی برای خرید خوراکی‌ها باید تحمل کنند. 

از سوی دیگر، تورم دوازده ماهه منتهی به دی 1400 نسبت به دوازده ماه منتهی به دی 1399 معادل 42.4 درصد بوده است که این تورم برای خوراکی‌ها 56 درصد و برای غیر خوراکی‌ها 35.9 درصد بوده است. به عبارت دیگر، فشار هزینه‌ای خانوارها در یکسال اخیر نسبت به یکسال قبل از دی 1399 معادل 56 درصد برای خوراکی‌ها بوده که نشان‌دهنده فشار سنگین تامین معیشت مردم بوده است. 

تورم نان و غلات در این مدت 49 درصد، گوشت 52 درصد، ماهی 66 درصد، شیر و پنیر و تخم مرغ 68 درصد، روغن 78 درصد، میوه و خشکبار 54 درصد، سبزی و حبوبات 60 درصد، شکر و شیرینی 64 درصد، چای 61 درصد، پوشاک و کفش 52 درصد، مسکن و آب و برق 26 درصد، بهداشت و درمان 40 درصد، حمل و نقل 40 درصد، هتل و رستوران 60 درصد، بوده است که نشان‌دهنده فشار بالای هزینه‌ای برای خانوارهای ایرانی در طول یکسال اخیر نسبت به یکسال قبل از آن است.

   افزایش تورم نقطه‌ای 

منظور از نرخ تورم نقطه‌ای، درصد تغییر عدد شاخص قیمت، نسبت به ماه مشابه سال قبل است، نرخ تورم نقطه‌ای در دی ماه ١٤٠٠ به عدد ٣٥,٩ درصد رسیده است؛ یعنی خانوارهای کشور به‌طور میانگین ٣٥.٩ درصد بیشتر از دی ١٣٩٩ برای خرید یک «مجموعه کالاها و خدمات یکسان» هزینه کرده ­اند. تورم نقطه‌ به نقطه در دی ماه در مقایسه با ماه قبل ٠,٧ درصد افزایش یافته است.

    افزایش نرخ تورم ماهانه  خانوارهای کشور

نرخ تورم ماهانه دی ١٤٠٠ به ٢,٤ درصد رسیده که در مقایسه با همین اطلاع در ماه قبل، ٠.٧ درصد افزایش داشته است. تورم ماهانه برای گروه‌های عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» و «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» به ترتیب ١.٧ درصد و ٢.٧ درصد بوده است.  با برگشت روند رو به رشد تورم در ماه گذشته، افزایش هزینه خانوارها به‌طور متوسط تا ۳۵.۹ درصد ثبت شده است.

تورم که از مدت‌ها قبل در روند افزایشی قرار داشت، در شهریور ماه سال جاری رکوردهای تازه‌ای ثبت کرد و تورم سالانه به ۴.۸ درصد رسید که طی سال‌های گذشته بی‌سابقه بود. در همین فاصله نرخ تورم نقطه به نقطه به ۴۳.۷ و ماهانه ۳.۹ درصد رسید. اما در مهرماه روند تورم معکوس شد و در هر سه شاخص روند کاهشی در پیش گرفت؛ به‌طوری‌که تا آذرماه تورم سالانه به ۴۳.۴ درصد نقطه به نقطه ۳۵.۲ و ماهانه ۱.۷ درصد کاهش یافت.

اما اعلام تورم دی ماه توسط مرکز آمار ایران نشان داد که در شاخص ماهانه و نقطه به نقطه برگشت روند افزایشی تورم اتفاق افتاده است، هر چند که تورم سالانه کاهشی پیش رفته بود. بر اساس این گزارش تورم ماهانه ۲.۴ درصد و نقطه به نقطه به ۳۵.۹ افزایش یافته و تورم سالانه با کاهش یک درصدی ۴۲.۴ درصد ثبت شده است.

اینکه دلیل روند رو به رشد تورم در دو شاخص ماهانه و نقطه به نقطه از کجا نشأت می‌گیرد، موضوعی است که مسوولان مربوطه به ویژه در سازمان برنامه و بودجه یا بانک مرکزی باید به آن پاسخ دهند اما دولت در ماه‌های اخیر، دلیل توقف روند افزایشی تورم را به نوعی متوقف کردن استقراض از بانک مرکزی و عدم تامین کسری بودجه از این محل اعلام کرده بود.

به هر حال آنچه در تورم ثبت شده بیانگر آن است که خانوارهای ایرانی برای تامین کالا و خدمات مصرفی خود در دی ماه به‌طور متوسط حدود ۳۵.۹ درصد نسبت به سال گذشته افزایش هزینه داشته اند.

در بین اقلام مصرفی مردم گروه شکر، مربا، عسل و... با ۵۸.۶ درصد و همچنین ماهی‌ها و صدف‌داران با ۵۵ درصد و سبزیجات با ۵۱ درصد بیشترین افزایش قیمت را نسبت به دی‌ماه پارسال داشته‌اند. در خدمات نیز هتل و رستوران با ۶۲.۱ و حمل و نقل با ۳۵.۳ و همچنین بهداشت و درمان با ۳۴.۳ درصد بیشترین افزایش هزینه را دارا هستند. در افزایش قیمت‌های ثبت شده نسبت به آذرماه نیز بالاترین میزان مربوط به دخانیات با ۴.۸ درصد و بعد از آن پوشاک و کفش ۲.۸ و حمل و نقل با ۲.۷ درصد است. بالاترین میزان تورم سالانه نیز برای روغن و چربی‌ها با ۷۸ درصد و گروه شیر، پنیر و تخم مرغ با ۶۸.۲ درصد ثبت شده است.