بورس؛ بحران جدید خانواده‌های ایرانی

امیر ملک‌زاده

وضعیت بورس هر روز بدتر می‌شود و فعالان این بازار نگران آینده آن هستند. بازار سرمایه حال‌ و روز خوشی ندارد و هر روز از ارزش سهام بورسی کاسته می‌شود. این اتفاقات در حالی رخ می‌دهد که از سوی سیاست‌گذار، توجهی به بورس انجام نمی‌شود و فعالان بازار سرمایه همچنان در انتظار نگاهی مثبت به این بازار پویا و مولد هستند. کارشناسان هر روز از ارزندگی این بازار سخن می‌گویند ولی نگاهی به نمودار سهام مختلف حاکی از آن است که روند نزولی بازار قوت گرفته و احتمال افت بیش‌ازپیش سهام وجود دارد. 

وضعیت شاخص کل و هم‌وزن نگران‌کننده است؛ شاخص کل بورس، حمایت 6 ماهه خود را از دست داده و به محدوده یک‌میلیون و 257 هزار رسیده که اصلاً خبر خوبی برای بازار به حساب نمی‌آید.  شاخص هم‌وزن وضعیتی به مراتب بدتر از شاخص کل دارد و طی روزهای اخیر کف حمایتی آن از زمان شروع ریزش مردادماه نیز از دست رفته تا اینگونه شاهد ریزش بیش‌ازپیش نمادهای بازار باشیم. بسیاری از نمادهای کوچک بازار در همین چند ماه اخیر ریزش‌های سنگینی داشتند و این موضوع چندان جالب نیست. نکته جالب‌توجه اینجاست که ضررهای تحمیل شده به فعالان بازار در سال 1400 به مراتب بیشتر و البته دردناک‌تر از ضررهای سال 99 بوده است.  تعداد نمادهایی که از زمان شروع ریزش نزدیک 85 درصد ریزش داشتند هر روز بیشتر و بیشتر می‌شود و دیگر سرمایه‌ای باقی نمانده که سهامدار خرد شاهد آب شدن آن باشد. در وضعیت معیشتی فعلی کشور، موضوع بورس هم به بحران جدیدی برای خانواده‌های ایرانی تبدیل شده است. طی هفته جاری، بازار روز شنبه را در محدوده‌های مثبت آغاز کرد ولی نیمه دوم این روز بازار با عرضه‌های سنگین همراه بود و این فشار فروش تا روز یکشنبه نیز ادامه داشت تا جایی که شاخص کل بورس بیش از 25 هزار واحد افت کرد. فشار فروش در حالی روزبه‌روز بیشتر می‌شود که سهام به محدوده‌های حمایتی خود رسیده‌اند و در صورت افت قیمتی بیشتر، شاهد از دست رفتن حمایت نمادهای بزرگ بازار خواهیم بود و بایستی هر چه سریع‌تر فکری به حال بازار سرمایه شود. این روزها ارزش معاملات بازار همچنان پایین است و جریان نقدینگی قادر به ایجاد تحرک در گروه‌های مختلف بازار نیست. همین عامل نیز باعث شده تک سهم‌ها، به خصوص در برخی نمادهای کوچک بازیگر محور بتوانند در محدوده‌های مثبت معامله شوند و بیشتر نمادهای بازار در محدوده‌های منفی به کار خود ادامه می‌دهند. فشارها به بازار سرمایه هر روز بیشتر می‌شود و بورسِ نیمه جان، سایه ابهامات و اخبار منفی را بیشتر از قبل بر روی سر خود حس می‌کند. به‌طور مثال، اظهارات عضو کمیسیون تلفیق بودجه مبنی بر اینکه «پتروشیمی‌های تولیدکننده متانول، اوره و  پلی اتیلن حاشیه سودهای بالایی نسبت به سایر پتروشیمی‌ها دارند و دلیلی برای اعطای معافیت مالیاتی بر این محصولات نیست. ضمن اینکه این دست امتیازات در ابتدای زنجیره ارزش مانع از تکمیل زنجیره در صنعت پتروشیمی شده است و اعضای کمیسیون درباره این موضوع تصمیم‌ گرفتند که موادی همچون قیر، متانول، اوره و پلی‌اتیلن را با ذکر نام در تبصره 6 لایحه بودجه اضافه کنند تا این مواد نیز در کنار فهرست دولت مشمول مالیات بر درآمد صادراتی شوند.» خبر مثبتی برای بازار به حساب نمی‌آید.

متأسفانه ابهامات بازار نیز همچنان پابرجاست و عدم حصول نتیجه‌ای مثبت از بودجه، فعالان بازار را نسبت به آینده نگران کرده؛ چراکه اخیراً شاهد افزایش صددرصدی نرخ خوراک صنایع طی فصل تابستان تا پاییز بودیم که رقم بسیار بالایی محسوب می‌شود و همین موضوع سودسازی صنایع را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

تمامی این مسائل در حالی مطرح می‌شود که اخیراً پویش‌های مختلفی از سوی نمایندگان مجلس در حمایت از بازار سرمایه شکل گرفت اما در اتفاقی عجیب یکی از اعضای کمیسیون برنامه‌وبودجه مجلس مدعی شده است که بسته حمایت از بورس به مجلس نرسیده و اگر می‌رسید به احتمال زیاد تصویب می‌شد. 

در میان مصاحبه‌ها و اظهارنظرات حمایتی از بازار از سوی مسوولان، اگر کم‌کاری صورت گرفته باید برخورد لازم انجام بگیرد.

سهامداران انتظار دارند اگر قرار بر حمایت است، هرچه سریع‌تر بسته ۱۰‌بندی ستاد اقتصادی دولت برای بازار سرمایه به تصویب مجلس برسد و دولت نیز به نوبه خود نسبت به اجرایی شدن این موارد برنامه‌ریزی لازم را انجام دهد. 

متأسفانه برخی خبرها در خصوص آغاز فروش سهام عدالت از اردیبهشت ماه سال آینده به گوش می‌رسد که هنوز تأیید نشده است. درصورتی‌که این خبر صحت داشته باشد بار دیگر فشار فروش در بازار افزایش خواهد یافت که وضعیت از این نیز بدتر خواهد شد.