فروش املاک شهرداری در تالار بورس کالا
عرضه املاک شهرداری تهران در بورس کالا و بررسی مزایای این رویداد، موضوعی است که در این گزارش از سوی ابوالفضل فلاح معاون مالی و اقتصاد شهری شهرداری تهران، احمد علوی عضو شورای شهر تهران، معین محمدی پور رییس اداره مطالعات اقتصادی بورس کالای ایران و عمادالدین سخایی مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و هماهنگی امور اقتصادی شهرداری تهران مورد واکاوی قرار گرفته است.
ابوالفضل فلاح معاون مالی و اقتصاد شهری شهرداری تهران، درباره عرضه املاک شهرداری در بورس کالا گفت: بحث اساسی‌تر این است که شهرداری تهران را به لحاظ تامین مالی و شفافیت به سمت بازار سرمایه می‌بریم. یکی از موضوعاتی که می‌خواهیم از بازار سرمایه استفاده کنیم بحث مولدسازی دارایی‌ها است خصوصا در بحث املاک و اموال غیر منقول که فروش ملکی در بورس است.
معاون مالی و اقتصاد شهری شهرداری تهران افزود: در گذشته فروش از طریق مزایده بود که ۱.۵ تا دو ماه طول می‌کشید و اگر مورد استقبال قرار نمی‌گرفت بازهم تا دو ماه طول می‌کشید. ضمن اینکه شفافیت در آن حداقلی است. اما در بازار سرمایه و بورس نهاد نظارتی قوی از سه قوه حضور دارند و در هفت روز این عرضه اتفاق می‌افتد و یک آینه و تالار شیشه‌ای وجود دارد
فلاح ادامه داد: امکان دیگر این است که املاک و اموال غیر منقول که امانت مردم است را تبدیل به نقد کرده و در پروژه‌ها وارد کنیم. بخش دیگر را نیز به عنوان بدهی به پیمانکاران در حال حاضر از طریق سازوکارهایی اتفاق می‌افتد که در آن حداقل ۳۰ درصد ارزش ملک از دست شهرداری می‌رود.
او اضافه کرد: سازوکاری که بازار سرمایه در اختیار ما گذاشت این است که حواله غیر نقد پیمانکار را به عنوان آورده نقدی پیمانکار می‌پذیرد و پیمانکار‌های ما نیز می‌توانند وارد شوند و طلب خود را دریافت کند.
معاون مالی و اقتصاد شهری شهرداری تهران بیان کرد: برآورد اولیه ما این است که در حال حاضر این آمادگی را داریم که حدود ۴ هزار میلیارد تومان از املاک را عرضه کنیم و به تعادل بخشی بازار کمک کنیم. با این کار می‌توانیم باعث شفافیت و مولدسازی دارایی و کمک به تعادل بخشی و به حداقل رساندن سفته بازی شویم. در بورس کالا قیمت پایه قیمت کارشناسی است و با توجه به استقبال افزایش پیدا می‌کند. اختلاف قیمت کارشناسی و بازار حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد است و ما معمولا بین این دو عدد می‌فروشیم و متقاضی نیز سود می‌برد. پیش بینی ما این است از سمت پیمانکاران و افراد حقیقی استقبال خوبی صورت بگیرد.
فلاح عنوان کرد: در هر تغییری احتمال مقاومت وجود دارد. برای اینکه این مقاومت به حداقل برسد مسیر قبلی را فعلا مسدود نکردیم و مسیر مزایده را برای املاکی که قابلیت عرضه در بورس ندارند را باز نگه داشتیم. به هرحال این مسیر غیر‌شفاف ذینفعانی دارد که تمایلی به نهادینه شدن این مسیر شفاف ندارند. اما باید اموال و املاک شهرداری که در واقع املاک مردم شهر است را به صورت واقعی تبدیل به نقد و برای خدمت به مردم هزینه کنیم.
احمد علوی از اعضای شورای شهر تهران گفت: بحث عرضه املاک در بورس بر اساس آسیب‌شناسی روی بحث تهاتر و غیر نقد انجام می‌شود. در بحث فروش املاک، شیوه غیر نقد و تهاتر بیشتر صورت می‌گیرد و آزمون و خطاهای متعددی انجام شده است. تهاتر به صورت مستقیم کمتر در شهرداری انجام می‌شود و در تهاتر به صورت کارگزاری نواقصی وجود دارد و در این مسیر ۵۰ درصد از منابع و حق شهر تضییع می‌شود. باید تا می‌توانیم اینها را وارد نقد کنیم. باید املاک وارد بورس شود و قیمت‌ها واقعی شود و این مساله ویژگی‌هایی خواهد داشت و روی بحث قیمت مسکن نیز اثر گذار است.
این عضو شورا افزود: یکی از نکاتی که شورای شهر و شهردار تهران تاکید داشتند بحث شفاف‌سازی و جلوگیری از رانت‌ها و فساد در مسیرهای مالی بود. طراحی‌های زیادی در شورا و شهرداری انجام می‌شود که این موارد شفاف و از تضییع حقوق شهر جلوگیری شود. پرداختن به این موضوعات و پیش بردن آن کار سختی است که در این راه می‌تواند به درآمدهای شهر کمک کند و از اینکه برای هزینه شهر، میزان عوارض را بالا ببریم جلوگیری می‌کند و هزینه کمتری بر شهر و شهروندان وارد می‌شود.
معین محمدی پور، رییس اداره مطالعات اقتصادی بورس کالای ایران نیز گفت: بورس کالای ایران از تابستان سال گذشته این امکان را فراهم کرده که املاک در آن عرضه شود. امیدواریم با شهرداری این گام بزرگ را‌برداریم که البته تا اینجای کار شهرداری چابک و خوب عمل کرده و می‌توانیم تا این هفته پذیرش و تا یک هفته تا ۱۰ روز آینده شاهد عرضه آن باشیم.
محمدی پور افزود: تسویه املاک می‌تواند از طریق تسویه مطالبات شهرداری اتفاق بیفتد. در این روند، حراج به صورت آنلاین و شفاف صورت می‌گیرد و کسی که برنده حراج می‌شود اگر مطالباتی از شهرداری داشته باشد می‌تواند بخشی از مطالبات را از طریق قیمت ملک انجام دهد و تهاتر ارزش اصلی خود را پیدا می‌کند. همچنین فرصت بازدید برای متقاضیان فراهم می‌شود و این زمان اطلاع‌رسانی می‌شود و به صورت آزاد همه می‌توانند به حراج ورود کنند. مدت حراج نهایتا هفت روز است و اگر شرکت‌کننده‌ای در حراج وجود نداشته باشد این حراج تمدید می‌شود.
