وضعیت تولید به روایت آمار

تعادل |

بررسی آمارهای منتشر شده، نشان می‌دهد که تا پایان فصل پاییز، از ۲۵ کالای منتخب صنعتی، تولید ۱۸ کالا بین ۱.۴ تا ۷۵.۳ درصد افزایش را تجربه کردند. جزییات آماری گویای این است که در بازه زمانی یاد شده، تولید «کامیون، کامیونت و کشنده» بیشترین افزایش را داشته و با بیش از ۷۵ درصد افزایش به 7هزار و612 دستگاه رسیده است. همچنین در این مدت تولید هفت کالا نیز کاهش یافته است. درهمین حال، وزیر صمت از الزامات تدوین سند راهبری صنعت وتدوین برنامه خودرویی برای ارتقا کیفیت خودرو خبر داد. 

    کدام کالاها کاهش تولید داشتند؟ 

جدیدترین آمار منتشر شده از سوی وزارت صنعت، ‌معدن و تجارت (صمت) نشان می‌دهد که در ۹ ماهه امسال از ۲۵ کالای منتخب صنعتی، تولید ۱۸ کالا بین ۱.۴ تا ۷۵.۳ درصد افزایش یافته، اما بین آمار تولید روغن با اخبار کاهش تولید و مشکلات تولیدکنندگان در تامین روغن تناقض وجود دارد. بر اساس این آمار در ۹ ماهه امسال تولید کامیون، کامیونت و کشنده بیشترین افزایش را داشته و با بیش از ۷۵ درصد افزایش به ۷۶۱۲ دستگاه رسیده است. همچنین در این مدت تولید چهار کالا بیش از ۲۰ (تا ۵۰ درصد)، چهار کالا ۱۰ تا ۲۰ درصد و ۹ کالا کمتر از ۱۰ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش داشته و تولید هفت کالا نیز کاهش یافته است. در این میان دو کالای دیگری که بیشترین افزایش تولید را داشتند شامل روغن ساخته شده نباتی با ۳۸.۷ و چرم با ۳۳.۳ درصد افزایش هستند. تولید روغن نباتی در در ۹ ماهه امسال به بیش از یک میلیون و ۵۲۲ هزار تن رسیده است. تولید روغن در بیشتر ماه‌های سال قبل بیشترین کاهش را نسبت به سایر کالاها داشت. بر اساس نامه دبیر ستاد تنظیم بازار، کارخانه‌های تولیدی در سال جاری باید نسبت به تولید ماهانه ۱۸۰ هزار تن روغن که ۱۲۰ هزار تن در بخش‌های خانوار، ۲۵ هزار تن در بخش صنف و ۳۵ هزار تن در بخش صنعت خواهد بود، اقدام کنند. این آمار در شرایطی منتشر شده که در هفته‌های اخیر اظهارات مدیران برخی صنایع از جمله کنسرو و شیرینی و شکلات حاکی از کمبود روغن منتشر شده که بر اساس آمارها، تولید و واردات این محصول در سال جاری افزایش یافته و فعالان صنعتی نیز اخبار مربوط به حذف ارز ترجیحی را علت این وضعیت می‌دانند. همچنین از بین انواع لوازم خانگی تولید ماشین لباسشویی و یخچال و فریزر با ۲۶.۱ و ۱۰.۳ درصد افزایش به ترتیب به بیش از یک میلیون و ۵۶ هزار و یک میلیون و ۶۵۰ هزار دستگاه رسیده است. تولید کولر آبی هم در این مدت ۳.۲ درصد افزایش یافته و به حدود ۸۵۰ هزار دستگاه رسیده است. در میان آمار تولید تلویزیون که در ماه‌های اخیرا عموما با کاهش مواجه بوده در آمار ۹ ماهه ذکر نشده است.  اما با وجود افزایش تولید لوازم خانگی در سال جاری، در بازار شاهد کاهش قیمت نیستیم و حتی حدود دو هفته پیش قیمت برخی از انواع لوازم خانگی ۸ تا ۱۲ درصد افزایش یافت. اخیرا سخنگوی انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی افزایش ۳۹ درصدی حقوق و دستمزد، گران شدن قیمت جهانی مواد اولیه و افزایش نرخ ارز که شش برابر نسبت به سال ۱۳۹۷ شده را از دلایل افزایش قیمت‌ عنوان کرد. گفتنی است که سال گذشته سرپرست معاونت امور بازرگانی داخلی صمت، هدف این وزارتخانه را تولید ۱۱.۶ میلیون دستگاه لوازم خانگی در سال عنوان کرد، اما گفته بود که تقاضا در این بازار حدود ۱۲.۵ میلیون دستگاه و بخش اعظم آن در بخش لوازم خانگی کوچک است. از جمله مهم‌ترین کالاهای دیگری که تولید آنها افزایش داشته نیز می‌توان به اتوبوس و مینی بوس و ون، کمباین، تراکتور، انواع سواری، پتروشیمی، روغن موتور و انواع کفش به ترتیب با ۲۱.۷، ۱۶.۴، ۵.۶، ۲.۱، ۲.۳، ۵.۷ و ۱.۴ درصد افزایش اشاره کرد. از بین ۲۵ کالای منتخب صنعتی تولید ۷ کالا کاهش داشته که بیشترین کاهش مربوط به الیاف اکریلیک با ۶۹.۳ درصد، الکتروموتور با ۱۶.۶ و نخ سیستم پنبه‌ای با ۱۵.۸ درصد کاهش بوده است. کمترین کاهش تولید نیز مربوط به لاستیک خودرو است که تولید آن با ۳.۷ درصد کاهش به ۱۹۴ هزار و ۴۰۰ تن در ۹ ماهه امسال رسیده است. وانت، پودر شوینده، فیبر و نیز دیگر کالاهایی است که تولیدشان در این مدت کاهش یافته است.

    برنامه صمت برای توسعه صنعت 

درهمین حال سید رضا فاطمی امین وزیر صمت در گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دو سیما با بیان این مطلب در خصوص الزامات تدوین سند راهبردی توسعه صنعت، افزود: مقام معظم رهبری در دیداری که با صنعتگران و تولیدکنندگان داشته است در دو نوبت بر تدوین نقشه راهبردی برای پیشرفت صنعت تاکید داشته‌اند، ضرورت تدوین نقشه راه بر کسی پوشیده نیست، این ضرورت‌ها باید به صورت حساب شده دیده شود.  وی با اشاره به اینکه سندهای متعددی در سال‌های گذشته تدوین شده است، یادآوری کرد: سال ۱۳۹۰ یک بار، همچنین قبل و بعد آن نیز اینگونه سندها تدوین شده بود، اما یک مسیر و فرآیند شفاف و روشن در این سندها دیده نشده بود. وزیر صنعت، معدن و تجارت در ادامه با بیان اینکه در دو محور مشکل داریم، گفت: یکی محور تدوین و دیگری محور اجرا می‌باشد، مسیر را با اعداد نقشه راه باید مشخص کنیم به نحوی که اشتغال، نوآوری، صادرات و رشدها باید هدف‌گذاری کمی و قابل سنجش داشته باشند و رویدادهای مسیر را شفاف بیان کنند که متاسفانه خیلی از برنامه‌ها توصیفی بودند و این مسیر شفاف را نداشتند.

وی با اشاره به هدف‌گذاری رشد ۸ درصدی صنعت نیز بیان کرد: سهم فولاد در این رشد صنعتی، ۵۵ میلیون تن شد که این هدف‌گذاری نیز متناسب با اقتصاد کشور نیست، ما منابع مالی کم و فارغ‌التحصیلان زیادی داریم، پس باید به سمت صنعتی که فناوری بالا و منابع کمتری بخواهد برویم، انتخاب فولاد در این حوزه اشتباه است. فاطمی امین ادامه داد: ضمن اینکه تحقق این میزان تولید فولاد به گاز، آب و برق نیاز دارد، پس هدف‌ها باید به هم پیوسته باشد و موضوع جامعیت در این حوزه مطرح است. وی تصریح کرد: هماهنگی بین بخشی مورد نیاز است، باید هماهنگی بین بخشی داشته باشیم، باید پایه‌ها را بگذاریم و تراز کنیم برنامه راهبردی نباید ما را به سمت برنامه‌ریزی متمرکز سوق دهد. وزیر صمت با تاکید بر اینکه نباید همه معادلات را خود حل کنیم و فقط برای اجرا ابلاغ نماییم، گفت: پس باید ساز و کارهایی برای حرکت فعالان اقتصادی در مسیر تحقق اهداف تدوین نمود. وی بار دیگر بر این موضوع تاکید کرد که صرف تعیین چند عدد (هدف گذاری) اتفاق خاصی نمی‌افتد، بلکه باید جامعیت در ابعاد مختلف طراحی گردد و ساز و کارهایی تدوین شود که فعالان اقتصادی در قالب آن، اهداف را محقق نمایند. فاطمی امین در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه توسعه صنعتی و راهبرد صنعتی فقط در قالب وزارت صمت خلاصه نمی‌شود، گفت: وزارتخانه‌های امور خارجه، نفت، اقتصاد و بانک مرکزی نیز باید درگیر کار باشند، به‌طور مشخص در مورد صادرات خدمات فنی و مهندسی چند ماهه گذشته اتفاقات خوبی افتاد، امسال بیش از دو برابر سال گذشته صادرات خدمات فنی مهندسی داشتیم که این موضوع با همگرایی بین بخشی مرتبط بوده است. وزیر صمت همچنین با بیان اینکه سند راهبردی صنعت با برنامه هفتم و آمایش صنعتی به هم پیوسته است، گفت: جزو اولین کارهای ما در دوره جدید همین موضوع سند راهبردی بوده است و امیدواریم قبل از نوشتن برنامه هفتم توسعه این سند نوشته شده باشد. فاطمی امین همچنین با بیان اینکه سازوکار سند راهبردی صنعت طراحی می‌شود و برنامه هفتم صورت حقوقی این ساز و کار خواهد بود، گفت: زیرساختی به عنوان نقشه راه صنعتی طراحی می‌شود و برنامه هفتم یک آینه و تصویر حقوقی از این نقشه راه خواهد بود. وی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه بیشتر وقتها برنامه‌ها اجرایی نمی‌شود، چون قابل اجرا نیست، گفت: شاید حداقل ۶۰ درصد مشکل این است که برنامه‌های پیشین برای اجرا طراحی نشده بودند، متاسفانه برنامه‌های توسعه ما بیشتر دستور کار برنامه و ملغمه‌ای از مواد مختلف بودند، برخی آنقدر ریز و برخی خیلی کلی بودند و فقط الزامی بود که دستگاه‌ها باز برنامه ویژه خود را طراحی کنند که این موضوع به ضعف زیرساخت‌ها برمی‌گردد.

    برنامه خودرویی منتظر نظرکارشناسان

وزیر صمت در بخش دیگری از سخنان خود در خصوص کیفیت خودرو بیان کرد: این موضوع در دو سطح دولت و کسب و کارها یعنی خودروسازان، قطعه‌سازان، طراحان و خدمات پس از فروش برمی‌گردد. پیش نویس برنامه راهبردی خودرو آماده شده است و منتظر نظر کارشناسان و صاحب‌نظران است. فاطمی امین همچنین با تأکید بر اینکه نظارت در سطح دولت باید ایجاد شود، گفت: شفافیت نیز با سامانه جامع تجارت انجام خواهد شد. همچنین روابط قطعه‌ساز و خودروساز مهم است، چون ۷۰ درصد کیفیت به قطعه و ۳۰ درصد به مونتاژ ربط دارد. وی در این خصوص اضافه کرد: اگر روابط درست نباشد قطعه ساز  نیز قطعه بی‌کیفیت به خودروساز تحویل می‌دهد و خودروساز خودرویی که تحویل می‌دهد بی‌کیفیت خواهد بود. وزیر صنعت، معدن و تجارت همچنین با بیان اینکه روابط مالی و سکوها و پلتفرم‌ها نیز مهم است، تصریح کرد: رده‌بندی در خودروسازی دنیا جا افتاده است؛ خودروساز داخلی با ۷۰۰ قطعه‌ساز مرتبط است که اگر یکی از آنها خراب شود کیفیت به هم می‌ریزد در صورتی که اکنون خودروسازهای دنیا با مجموعه‌ها مرتبط هستند و هر مجموعه یک سیستم را تحویل خودرو ساز می‌دهد, فاطمی امین با بیان اینکه برنامه راهبردی خودرو شامل 9 پروژه و راهبرد کلان است، گفت: گلایه مقام معظم رهبری در خصوص کیفیت خودرو بجا بوده است، ما مسوولیت را می‌پذیریم و به عنوان وزارت صمت باید حرکت کنیم که برای این موضوع برنامه داریم.