تحریم روسیه به نفع ایران

تعادل|

اتاق بازرگانی ایران در جدیدترین گزارش خود به بررسی وضعیت اقتصاد روسیه در روزهای اخیر و پس از اعمال تحریم‌های اقتصادی جدید علیه این کشور پرداخته است. از حدود دو هفته قبل و پس از حمله روسیه به اوکراین، موج جدیدی از تحریم‌های اقتصادی علیه این کشور شکل گرفته و از امریکا و اروپا گرفته تا کشورهایی در نقاط مختلف دنیا، اعلام کرده‌اند که یا همکاری خود با روسیه را قطع می‌کنند یا در بسیاری از حوزه‌ها محدودیت‌هایی جدید اعمال خواهند کرد. توقف خدمت رسانی بسیاری از شرکت‌های بین‌المللی در روسیه، تعطیلی دفاتر شرکت‌ها و برندهای معروف و متوقف کردن قراردادهای تجاری مشترک بخشی از محدودیت‌هایی بوده که در روزهای گذشته علیه مسکو اجرایی شده است. آیا تحریم‌های روسیه به نفع ایران است؟ فعالان اقتصادی می‌گویند: تحریم‌های غرب علیه روسیه موجب می‌شود تا نیاز این کشور برای تامین بازار به ایران افزایش یابد. همچنین به گفته رییس انجمن گلخانه‌سازان، جنگ روسیه و اوکراین به نفع صادرکنندگان میوه و تره‌بار ایران خواهد بود.

    روزهای سخت اقتصاد روسیه

اتاق بازرگانی ایران در جدیدترین گزارش خود، به بررسی وضعیت اقتصاد روسیه در روزهای اخیر پرداخته و به نظر می‌رسد که ارتباط این کشور با اقتصاد جهانی به‌شدت کاهش یافته است.تحریم‌های ایالات‌متحده علیه روسیه طیف وسیعی از حوزه‌های تعامل اقتصادی روسیه با اقتصاد جهانی را در برمی‌گیرد. تحریم مالی و قطع و محدودیت در دسترسی برای بانک مرکزی و دو بانک بزرگ این کشور و شرکت‌های کلیدی به سیستم دلاری، تحریم اشخاص نزدیک به پوتین و فرزندان آنان، گسترش تحریم‌های بلاروس، تحریم صنایع تسلیحاتی روسیه، تحریم صادرات فناوری‌های پیشرفته به روسیه و نهایتاً تحریم خط لوله نورد استریم ۲ که با هدف دو برابر کردن ظرفیت صادرات گاز روسیه به آلمان کشیده شده بود، از جمله تحریم‌های گسترده امریکا علیه این کشور هستند.

اتحادیه اروپا، علاوه بر تحریمی که در زمان الحاق کریمه به روسیه علیه این کشور اعمال کرده بود، بسته تحریمی ثانویه‌ای را نیز با هدف جلوگیری از تأمین مالی جنگ، تنبیه افراد حکومتی موثر در وقوع جنگ و تضعیف قوای اقتصادی و صنعتی این کشور اعمال کرد. ایجاد لیست سیاه از اعضای برجسته، ثروتمندان و مقامات روسی و نیز تحریم‌های مالی شامل محدودیت در دسترسی به سوییفت و تحریم‌های صادراتی در حوزه پتروشیمی، صنایع هوا فضا، امنیتی و نرم‌افزاری، بخش عمده‌ای از این بسته تحریمی است.تحریم‌های بریتانیا نیز همپوشانی قابل‌توجهی با تحریم‌های امریکا و اروپا دارد و شامل منع دسترسی به سیستم مالی بریتانیا و استرلینگ، ضبط دارایی افراد مهم روسی و ممنوعیت‌های صادراتی است. بدیهی است اثر واقعی این تحریم‌ها را می‌بایست در طول زمان تحلیل کرد. اما در مورد اثرات اولیه، شواهد حاکی از گسست سریع روسیه از اقتصاد جهانی است. به نظر می‌رسد کاهش صادرات نفت و گاز، غلات و فولاد این کشور، قطع همکاری شرکت‌های غربی در پروژه‌های نفت و گاز روسیه، قطع روابط تجاری اروپا به عنوان شریک کلیدی روسیه در تجارت جهانی و سایر تحریم‌های اعمالی، علی‌رغم افزایش حمایت چین، سبب آسیب جدی به اقتصاد این کشور شود. علاوه بر این، دسترسی روسیه به بخش زیادی از ذخایر ارزی خود که در سال ۲۰۲۱ به بالاترین میزان از زمان فروپاشی شوروی رسیده، قطع خواهد شد و لذا در انزوایی تحمیلی، روسیه هر چه بیشتر به سمت چین سوق پیدا خواهد کرد.

    نیاز بازار روسیه به ایران افزایش می‌یابد؟ 

در همین حال، نایب‌رییس کمیسیون کشاورزی و صنایع وابسته اتاق بازرگانی ایران گفت: تحریم‌های غرب علیه روسیه موجب می‌شود تا نیاز این کشور برای تامین بازار به ایران افزایش یابد.  «امیر یوسفی» با اشاره به رفع مشکلات صادرات محصولاتی مانند فلفل به روسیه با حمایت دولت، بیان کرد: سبزیجات و صیفی مهم‌ترین محصولات وارداتی روسیه از ایران است زیرا توانایی تامین این کالاها را در داخل ندارند. وی افزود: در صورتی که روسیه شرایط ویژه‌ای برای ایران ایجاد و صادرکنندگان ایرانی از این فرصت استفاده کنند، صادرات محصولات کشاورزی به این کشور افزایش خواهد یافت. نایب‌رییس کمیسیون کشاورزی و صنایع وابسته اتاق بازرگانی ایران با اشاره به کاهش ارزش پول ملی روسیه در پی تنش‌های ایجاد شده، اظهار داشت: در زمینه مبادلات پولی و مالی ایران با روسیه مشکلی وجود ندارد و می‌تواند مزیتی برای توسعه تجارت با این کشور باشد. وی با بیان اینکه باید از فرصت به وجود آمده برای توسعه صادرات استفاده کنیم، تصریح‌کرد: تغییرات قیمت جهانی برخی محصولات به دلیل تنش‌های سیاسی به وجود آمده در منطقه، مزیتی برای صادرکنندگان ایرانی محسوب می‌شود.یوسفی با تاکید بر افزایش نیاز بازار روسیه به ایران، گفت: دریای خزر به عنوان مسیر تجاری ایران (از طریق شهر آستارا) ظرفیت خوبی برای افزایش صادرات به روسیه است، زیرا این مسیر تردد برای تجارت بسیار امن محسوب می‌شود که می‌توان در راستای اهداف دو کشور مورد استفاده قرار بگیرد. وی با بیان اینکه دولت به دنبال کاهش خام فروشی و افزایش صادرات کالاهای فرآوری شده است، خاطرنشان‌کرد: این روند با توجه به ارزش افزوده بیشتر می‌تواند به صادرکنندگان در توسعه تجاری کمک کند و توجیه اقتصادی نیز دارد.

    جنگ به نفع ایران شد؟

 همچنین در این رابطه عبدالرحمن حسینی‌فرد رییس انجمن گلخانه‌سازان به «ایلنا» گفته است» با بیان اینکه جنگ روسیه و اوکراین به نفع صادرکنندگان میوه و تره‌بار ایران است، گفت: بعد از حمله روسیه به اوکراین سایر کشورهای دنیا روسیه را از نظر اقتصادی تحریم و فشارهای اقتصادی به این کشور را تشدید کردند.

وی ادامه داد: ایران روسیه را تحریم اقتصادی نکرده و جزو کشورهایی است که از این فرصت استفاده کرده و صادرات محصولات کشاورزی به این کشور را افزایش داده است. باید بگویم که جنگ باعث افزایش صادرات به روسیه شده است. وی با بیان اینکه در حال حاضر محصول چندانی برای صادرات نداریم، گفت: بعد از مرجوع کردن فلفل دلمه‌ای از روسیه بسیاری از تولیدکنندگان واحد تولیدی خود را تعطیل کردند یا محصولات خود را معدوم کردند از این‌رو محصول چندانی برای صادرات وجود ندارد. این فعال اقتصادی با بیان اینکه روس‌ها هم‌اکنون خواهان هر نوع میوه و سبزیجات ایرانی هستند، گفت: محصولاتی چون بادنجان، گوجه، خیار، فلفل دلمه‌ای، کلم و کاهو به این کشور صادر می‌شود.وی با بیان اینکه سقوط ارزش روبل باعث بالا رفتن نرخ فروش محصولات کشاورزی به روس‌ها شده است، افزود: جنگ باعث شده است که قیمت سبزی و صیفی‌جات در روسیه بالا برود. به گفته رییس انجمن گلخانه‌سازان، سالانه حدود 800 میلیون دلار سبزی و صیفی‌جات و محصولات گلخانه‌ای ارزآوری برای کشور دارند.

    صادرات به مولداوی متوقف شد

رضا نورانی هم با اشاره به ادامه‌دار بودن روند صادرات به روسیه، گفته است: امنیت مسیرهای جاده‌ای و دریایی منتهی به مسکو تضمین شده است و کماکان روند صادرات از ایران به روسیه ادامه دارد اما ازآنجایی‌که روسیه یک طرف جنگ است و در شرایط جنگی امنیت مسیرها کاهش پیدا می‌کند از این‌رو روند صادرات به کندی صورت می‌گیرد. وی سقوط ارزش روبل را عامل اصلی کند شدن روند صادرات به روسیه دانسته و به «ایلنا» اظهار کرده: این مساله فشارهای سنگینی را به صادرات‌کنندگان وارد کرده؛ چرا که تجار روسی هیچگاه خرید نقدی ندارند و حداکثر بعد از 45 روز صادرکنندگان می‌توانند پول خود را وصول کنند؛ از این‌رو سود چندانی عاید صادرکنندگان نمی‌شود. نورانی با اشاره به توقف صادرات محصولات کشاورزی به مولداوی، گفت: بخشی از صادرات محصولات کشاورزی از مرزهای اوکراین وارد مولداوی می‌شد که وقوع جنگ بین روسیه و اوکراین باعث شده است روند صادرات به این کشور متوقف شود. وی با اشاره به محصولات صادراتی به روسیه، تصریح کرد: محصولات گلخانه‌ای چون فلفل دلمه‌ای، گوجه و میوه‌هایی چون کیوی و سیب به روسیه صادر می‌شود.