ایران زیرساخت‌های اجرای طرح صیانت را ندارد
محمدعلی چمنیان
بسیاری از فعالان اقتصادی نوپا کسب‌وکار خود را در بسترهای جهانی مجازی دنبال می‌کنند. امکانات این پلتفرم‌های جهانی قابل توجه است و اگر این پیام‌رسان‌ها امنیتی شوند ارتباطات جهانی آنها نیز قطع خواهد شد. بسیاری از مناطق ناشناخته بکر و دورافتاده که جاذبه توریستی دارند از سوی جوانان روستایی با استفاده از همین پلتفرم‌ها به جهان معرفی شدند و حجم قابل توجهی توریست خارجی جذب شدند. اگر به‌صورت اجباری برای آنها تعیین شود که از پلتفرم‌های خاص و داخلی استفاده کنند بدون تردید کسب‌وکار آنها تحت تاثیر قرار می‌گیرد و آنها نمی‌توانند بازاریابی کنند و توریسم خارجی جذب کنند. یک پنجم جمعیت دنیا در چین است و اگر در این کشور یک فناوری بومی راه‌اندازی شود و بخشی از جمعیت این کشور از این پیام‌رسان استفاده کند قابلیت رقابت با پلتفرم‌های پرطرفدار را پیدا می‌کنند و اقتصادی هستند اما از پیام‌رسان‌های داخلی چندان استقبال نشد. این طرح‌ها در چین که از نظر اقتصادی چندان به کشورهای دیگر وابسته نیست می‌تواند موفق شود اما کشور ما که به بلوغ اقتصادی نرسیده‌ایم نمی‌تواند به موفقیت ختم شود اگر استفاده از این فضا محدود شود بدون تردید آسیب جدی متوجه اقتصاد کشور خواهد شد. در این طرح کنترل سیستم مجازی را در اختیار یک شورا قرار می‌دهد و مشخص نیست که این شورا بر اساس چه سیاست‌هایی قرار است تصمیم‌گیری کنند. وظیفه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات رگولاتوری، سیاست‌گذاری و کنترل فضای ارتباطی است اما با اجرای طرح صیانت تمام اختیارات دولت به شورایی واگذار می‌شود که تخصص لازم را در این حوزه ندارد و بر اساس مسائل فنی و تکنیکی تصمیم‌گیری نمی‌کنند. وزیر سابق ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلام کرد که بعد از فیلتر تلگرام میزان جاسوسی اطلاعات افزایش پیدا کرد، بعد از فیلتر تلگرام ترافیک شبکه 10 برابر افزایش پیدا کرد چرا که حجم قابل توجهی از کاربران فیلترشکن نصب کردند که تجربه نشان داده است که اغلب این فیلترشکن‌ها ابزار جاسوسی کشورهای خارجی بودند؛ با فیلترشکن‌ها مسیر و کانالی باز می‌شود که امکان رد و بدل اطلاعات افزایش پیدا می‌کند. ایران به بازار بزرگ برای فروشندگان فیلترشکن تبدیل شد، به‌طوری‌که بازار چند هزار میلیاردی برای فیلترشکن‌ها در ایران ایجاد شد. علاوه‌بر این نصب فیلترشکن‌ها امکان دسترسی به سایت‌های غیرمجاز را برای کودکان و نوجوانان نیز فراهم کرد. بستن یک پلتفرم تبعات اخلاقی، اقتصادی، امنیتی داشت. اینجا این پرسش مطرح است که آیا فیلتر تلگرام باعث شد که مردم دیگر از این پیام‌رسان استفاده نکنند؟ اگر طرح صیانت اجرایی شود شاهد تبعات وسیع‌تری خواهیم بود.
دارندگان فروشگاه‌های مجازی جزو ثروتمندان دنیا محسوب می‌شوند، در ایران استارت‌آپ‌های مجازی رشد قابل توجهی کردند آنها حجم قابل توجهی از درآمد خود را از کشورهای خارجی کسب می‌کنند. بسیاری از پلتفرم‌ها از جمله فیلیمو برای اینکه درآمد خود را افزایش دهند سرورهایی در خارج کشور نصب کردند و این مساله یک نوع صادرات برای ما محسوب می‌شود. بسیاری از ایرانیان خارج کشور برای دنبال کردن سریال‌های ایرانی از پلتفرم‌های داخلی استفاده می‌کنند اما با طرح صیانت این تجارت‌ها خدشه‌دار می‌شود و تمام این سرمایه‌گذاری‌ها به حاشیه می‌روند. پس با اجرای این طرح کسب‌وکارهای کوچک و بزرگ آسیب خواهند دید. بدون تردید اجرای طرح صیانت کنترل حاکمیت در این فضا را افزایش می‌دهد اما دخالت حاکمیتی در این فضا تا حدی قابل قبول است آیا در هر حوزه‌ای که دخالت حاکمیتی افزایش پیدا کرد توانستیم به نتیجه مطلوب برسیم؟ به نظر من با این تنظیم‌گری به اهدافی که گفته شده است دست نخواهد یافت. زمانی ویدئو در کشور ممنوع بود بعد از آن ماهواره و الان می‌خواهند فضای مجازی را محدود کنند. کدامیک از این طرح‌ها جواب داد؟ در گزارش‌ها آمده است که اینترنت ماهواره‌ای در اوکراین بعد از وقوع جنگ راه‌اندازی شد و این امکان وجود دارد که در سال‌های آینده نیز این فناوری در کشور ما وارد شود و تصویب این طرح در نهایت به حاشیه می‌رود. چنین اقداماتی و تلاش برای تصویب چنین طرح‌هایی ناشی از نبود تخصص و تصمیم‌گیری از سوی نمایندگانی است که چندان در این حوزه مهارت ندارند. وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات می‌داند که با اجرای این طرح چه اتفاقاتی رخ می‌دهد؛ از این‌رو انتقاداتی به مفاد آن دارد.
