رصد ماهواره‌ای 80 درصد زمین‌های کشور
به گفته مسوولان سازمان امور جنگلها، سامانه مدیریت زمین در این سازمان مستقر شده است تا رصد و نظارت بر ۸۰ درصد اراضی کل کشور به صورت سیستمی فراهم شود. به‌طور کلی روش‌ها و ترفندهای زمین خواران به دو صورت خلاصه می‌شود، یکی صدور و دریافت مجوزهای غیرقانونی از نهادهای ذی‌ربط و دیگری تصرف عدوانی تخریب و دیوارکشی اراضی ملی و ادعای مالکیت بر آنها. سامانه پنجره واحد مدیریت زمین با فراهم ساختن 3 امکان مهم از جمله «پایش اراضی کشور با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای»، «مدیریت درخواست متقاضیان خدمات حوزه زمین» و «مدیریت فرآیندهای بین‌دستگاهی» در آینده نزدیک این امکان را فراهم خواهد کرد تا هر گونه مجوز یا تصرف غیرمجاز در بستر اراضی کل کشور به شکل سیستماتیک قابل رصد و نظارت باشد. سامانه پایش اراضی کشور، به صورت مستمر و از فضای آسمان اراضی کشور را توسط ماهواره‌ها رصد می‌کند و هر گونه تغییر نظیر دیوارکشی، گودبرداری، پی‌کنی، احداث بنا، قطع درختان باغی و جنگلی و احداث استخر را مورد شناسایی قرار می‌دهد. از سوی دیگر بخش درخواست متقاضیان مجوز اراضی، زمینه رفع سردرگمی و جلوگیری از اتلاف زمان در زمینه صدور جوازهای زمین و مسکن را فراهم و نظارت سیستمی نهادهای نظارتی بر صدور مجوزها نیز تسهیل خواهد شد. بدین‌ترتیب هرگونه جواز غیرقانونی احداث یا تغییر کاربری در اراضی و املاک، قابل رصد و پیگیری خواهد بود.
اراضی منابع طبیعی کشور زیرنظر سامانه مدیریت زمین
علی جعفری مسوول دفتر فناوری اطلاعات، ارتباطات سازمان جنگلها، منابع طبیعی و آبخیزداری در گفت‌وگو با تسنیم، با بیان اینکه بیش از 80 درصد عرصه کشور را منابع طبیعی (اراضی ملی و موات) تشکیل می‌دهند، گفت: سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور با توجه به قوانین مربوطه به نمایندگی از دولت جمهوری اسلامی ایران مالکیت این اراضی را دارا می‌باشد. وی با بیان اینکه تشخیص و تفکیک حریم قانونی اراضی ملی از مستثنیات اشخاص حقیقی و حقوقی و تثبیت حاکمیت دولت بر منابع ملی کشور یکی از وظایف اصلی این سازمان است، خاطرنشان کرد: منشأ تعداد قابل توجهی از تخلفات زمین‌خواری به عدم وجود شفافیت در ضوابط و سازوکارها و نواقص متعددی که در قوانین و مقررات و روش‌های اجرایی وجود دارد، مربوط می‌شود. جعفری ابراز امیدواری کرد: با اجرای اصولی و صحیح پنجره واحد مدیریت زمین، مدیریت گردش کارهای بین دستگاهی و نظارت بر ارتباط میان متقاضیان خدمات حوزه زمین و دستگاه‌های اجرایی متولی صدور مجوزها و استعلامات این حوزه، فراهم خواهد شد.
خداحافظی با جوازها و دیوارکشی‌های غیرقانونی
این مدیر سازمان جنگلها عنوان کرد: در بخش دیگری از پنجره واحد مدیریت زمین، زیرسامانه پایش اراضی کشور با استفاده از ظرفیت تصاویر ماهواره‌ای، سازوکار شناسایی بهره‌برداری‌های غیرمجاز از اراضی کشور و تخریب و تصرف اراضی ملی منابع طبیعی فراهم شده که کمک شایانی به نیروهای گشتی یگان حفاظت سازمان منابع طبیعی در پایش هدفمند اراضی منابع طبیعی می‌کند. وی با اشاره به اینکه در حال حاضر بهره‌برداری از بخش پایش اراضی در ادارات کل منابع طبیعی چند استان از جمله قزوین پیاده‌سازی و اجرایی شده است، گفت: در خصوص مدیریت گردش کار صدور مجوزها نیز هماهنگی لازم با سازمان فناوری اطلاعات انجام شده است. جعفری افزود: پاسخ به استعلام تخصیص اراضی قابل واگذاری و همچنین پاسخ به استعلام اراضی (صدور گواهی مستثنیات) هماهنگی‌های لازم با سازمان فناوری اطلاعات ایران به عنوان متولی اجرای پنجره واحد مدیریت زمین صورت پذیرفته و ارتباط وب‌سرویسی از طریق مرکز ملی تبادل اطلاعات و بر بستر GSB با پنجره واحد زمین برقرار گردیده است.
3 دستاورد مهم سامانه مدیریت زمین
بر اساس این گزارش اجرایی شدن پنجره واحد مدیریت زمین به صورت هماهنگ و یکپارچه در کل کشور می‌تواند نتایج زیر را برای سازمان‌های مرتبط با زمین و مسکن و متقاضیان جوازهای حوزه زمین و مسکن فراهم کند:
الف- پیشگیری از تخریب و تصرف اراضی ملی کشور، اتلاف منابع بیت‌المال و کاهش پرونده‌های قضایی: یکی از مهم‌ترین کارکردهای سامانه، پیشگیری از جعل مجوزها و استعلامات حوزه زمین و تبانی و ارتشا میان متقاضیان و کارمندان دستگاه‌های اجرایی است که از یک‌سو منجر به پیشگیری از تخریب اراضی کشور و تخریب و تصرف اراضی ملی و دولتی شده و از سوی دیگر تعداد پرونده‌های قضایی مرتبط را کاهش می‌دهد. لازم به ذکر است در حال حاضر حدود 30% از پرونده‌های قضایی مرتبط با موضوعات زمین‌خواری است که پیش‌بینی می‌گردد با راه‌اندازی این سامانه از ایجاد بخش قابل توجهی از این پرونده‌ها پیشگیری به عمل‌آید. همچنین زیرسامانه پایش با شناسایی تغییرات غیرمجاز اراضی کشور در مراحل اولیه تخلف، می‌تواند از تخریب و تصرف اراضی منابع طبیعی جلوگیری نماید.
ب- تسهیل، تسریع و ارتقاء کیفیت ارایه خدمات حوزه زمین به مردم: به‌طور کلی دریافت خدمات حوزه زمین به علت پیچیدگی فرآیندهای بین دستگاهی، ابهام در مراجع متولی ارایه خدمات و موازی‌کاری‌ها و دوباره‌کاری‌های دستگاه‌های اجرایی، زمان‌بر بوده و منجر به سردرگمی و نارضایتی متقاضیان و بعضاً آسیب به شروع سرمایه‌گذاری‌های بخش خصوصی می‌گردد. پنجره واحد مدیریت زمین، با شفاف‌سازی نحوه ارایه خدمات به متقاضیان، حذف گام‌های موازی و تکراری، جلوگیری از تصمیم‌گیری‌های سلیقه‌ای و کاهش نیاز به حضور متقاضیان خدمات حوزه زمین، ارایه خدمات مذکور را تسهیل و تسریع می‌نماید.
ج-کاهش هزینه‌ها و ارتقاء کیفیت حفاظت از اراضی کشور: سازمان‌های متولی حوزه زمین به ویژه سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری جهت حفاظت از اراضی کشور نیازمند نیروی انسانی و تجهیزاتی نظیر خودروهای گشتی و تجهیزات مربوط به آنها می‌باشند که در حال حاضر به علت روش سنتی حفاظت از اراضی، هزینه بالایی صرف تامین نیروی انسانی و تجهیزات می‌گردد. با وجود صرف هزینه‌های زیاد جهت حفاظت از اراضی کشور، سازمان‌ها همواره با کمبود نیرو و امکانات جهت پوشش حفاظتی در سطح کشور روبرو می‌باشند. زیرسامانه پایش اراضی کشور با شناسایی سیستمی تغییرات در اراضی کشور به‌ویژه در بخش اراضی ملی منابع طبیعی و انعکاس موارد تخلف به ادارات کل منابع طبیعی در استان‌ها، از هدر رفتن زمان و انرژی نیروهای گشتی جلوگیری نموده و بهره‌برداری هدفمند از نیروی انسانی و امکانات موجود را فراهم می‌نماید.
