منشأ خارجی اصلی‌ترین علت غبارناکی کشور در روزهای اخیر است
دبیرستاد ملی سیاست‌گذاری و هماهنگی مدیریت پدیده گردوغبار سازمان حفاظت محیط زیست گفت: بخش وسیعی از کشورهای عربستان، عراق، سوریه، اردن، امارات متحده عربی و عمان به عنوان کانون گرد و غبار تاثیرگذار بر غرب و جنوب غرب کشور شناسایی شده‌اند. به گزارش ایرنا از سازمان حفاظت محیط زیست، علی محمد طهماسبی بیرگانی با اشاره به وضع موجود گرد و غبار با منشأ خارجی تاثیرگذار بر کشور افزود: ۸ کانون اصلی گرد و غبار شناسایی شده است، کانون شماره ۱ که در جنوب عربستان قرار دارد و بخش وسیعی از مناطق جنوبی عربستان، عمان، یمن و دریای سرخ را تحت تأثیر قرار می‌دهد، در همه فصل‌ها با شدت خیلی زیاد، فعال است؛ کانون شماره ۲ در شمال امارات، کشورهای امارات متحده عربی، عربستان، قطر، بحرین، دریای عمان و بندر مکران را متأثر می‌کند، این کانون، در شرایط خاص جوی و در فصل‌های بهار و زمستان، مناطق جنوبی ایران شامل استان‌های هرمزگان، فارس، کرمان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. وی افزود: کانون شماره ۳
که در شمال عربستان واقع شده، در همه فصل‌ها با شدت زیاد فعال است. این کانون کشورهای عربستان، اردن، عراق، سوریه و کویت و همچنین خلیج‌فارس و دریای سرخ را متاثر می‌کند، کانون ۳ در فصل زمستان در شرایط خاص جوی می‌تواند مناطق جنوب غربی ایران شامل استان‌های خوزستان، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد و بوشهر را نیز تحت تاثیر قرار دهد که رخداد اخیر کانون شماره ۴ در جنوب غربی عراق، کشورهای عراق، قطر، بحرین، امارات متحده عربی، کویت و همچنین خلیج فارس را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این کانون در فصل‌های بهار، تابستان و زمستان می‌تواند مناطق جنوب و جنوب غربی ایران را نیز تحت تاثیر قرار دهد. وی ادامه داد: کانون شماره ۵ در شمال عراق، در فصل‌های بهار و تابستان با شدت خیلی زیاد و در زمستان با شدت متوسط فعالیت می‌کند. این کانون کشورهای عراق، قطر، بحرین، امارات متحده عربی، کویت، خلیج فارس و نیمه غربی ایران شامل استان‌های کردستان، همدان، کرمانشاه، ایلام، لرستان، خوزستان، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، بوشهر، اردبیل، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و زنجان را می‌تواند تحت تاثیر شرایط جوی مختلف قرار دهد که رخداد اخیر از بخش‌هایی از کانون شماره ۴ و بخش‌های جنوبی سوریه و شرق اردن بوده است. دبیر ستاد ملی سیاست‌گذاری وهماهنگی مدیریت پدیده گردوغبار اضافه کرد: کانون شماره ۶ که در کشور ترکمنستان واقع شده است، کشورهای ترکمنستان و افغانستان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. مناطق شمال شرقی ایران و سواحل جنوبی دریای خزر شامل استان‌های خراسان شمالی، خراسان رضوی، گیلان، مازندران و گلستان است که در فصل‌های بهار و تابستان ممکن است از کانون شماره ۶ متاثر شوند. طهماسبی بیرگانی به کانون‌های شماره ۷ و ۸ واقع در جنوب افغانستان که کشورهای افغانستان، پاکستان و بندر مکران را متأثر می‌سازد اشاره کرد و گفت: کانون شماره ۷ در فصل زمستان در شرایط جوی خاص می‌تواند استان سیستان و بلوچستان واقع در جنوب‌شرقی ایران را تحت تاثیر قرار دهد. به گفته وی یکی از مهم‌ترین اثرات و پیامدهای توفان‌های گرد و غبار در کشور، وارد آمدن خسارت به منابع زیستی و اقتصادی مناطق غبارخیز و سایر مناطق همجوار و متاثر از این پدیده به دلیل گسیل غبار و تبع آن غبارناک شدن نواحی اخیر است. علاوه بر این آسیب‌های ناشی از این موضوع به سلامت ساکنان و تحمیل هزینه‌های ناخواسته به مردم، یکی دیگر از ده‌ها پیامد وقوع گرد و غبار در کشور است. طهماسبی بیرگانی با بیان اینکه پدیده‌های جوی از جمله وزش باد در هنگام تغییر فصول از شدت بیشتری برخوردار است و این مهم باعث ایجاد گردوغبار در روز گذشته بوده است، گفت: کشور عراق با نزدیک به ۲۴ میلیون هکتار مناطق غبارخیز سالانه قریب به ۵.۵ میلیون تن غبار را به کشورهای همجوار گسیل می‌کند. این رقم درباره کشور سوریه نزدیک به ۴ میلیون هکتار با ۷.۳ میلیون تن گسیل غبار و کشورهای یمن، عمان و امارات متحده عربی با ۲۰ میلیون هکتار مناطق غبارخیز ۱۲ میلیون تن غبار تولید و گسیل می‌کند. طهماسبی بیرگانی عملیات نهالکاری، بوته‌کاری، حفاظت، مراقبت و آبیاری سنواتی آنها، قرق و مدیریت چرا، خرید و نصب تجهیزات و نگهداری ایستگاه‌های پایش، لایروبی انهار، بهسازی مسیل‌ها و مدیریت رواناب‌ها را از مهم‌ترین اقدامات مقابله‌ای تعریف شده در مواجهه با پدیده گردوغبار در استان‌های کشور عنوان کرد. وی تعارض اقدامات پیشگیرانه، مدیریتی و مقابله‌ای پدیده گرد و غبار با معیشت مردم و همچنین ماموریت ذاتی برخی دستگاه‌های اجرایی، عدم هماهنگی دستگاه‌های عضو ستاد در سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و اجرای عملیات و در نتیجه کاهش اثربخشی اقدامات، وابستگی کامل عملیات اجرایی به اعتبارات صندوق توسعه ملی و نبود ردیف اعتباری مطابق با برنامه‌های ۵ ساله توسعه کشور به منظور اجرای عملیات، نامناسب بودن زمان مبادله موافقت نامه و تخصیص اعتبار با توجه به فصل مناسب برای اجرای اقدام‌های بیولوژیک، تخصیص دیرهنگام اعتبارات، مشکلات اقتصادی ناشی از تحریم و سختی در خرید تجهیزات مرتبط با آنالیز و پایش گردوغبار و وجود چالش‌های منطقه‌ای به منظور پیشبرد برنامه‌های مشترک کنترل کانون‌های خارجی تاثیرگذار بر کشور را از موانع و چالش‌های مقابله با پدیده گردوغبار دانست.
