هشدار ثبت سفارش بی‌رویه با شیوه جدید اعتبارسنجی

وزارت صمت با تأکید دستگاه‌های بالادستی سازوکار ثبت سفارش و میزان واردات را تغییر داد که بر این اساس هر صادرکننده‌ای که نسبت به سال گذشته از صادرات بیشتری برخوردار باشد، از شرط سقف و سابقه معاف خواهد بود و این موضوع حواشی‌ای را ایجاد کرده است. به گزارش خبرگزاری تسنیم، اواخر سال گذشته بود که ستاد هماهنگی اقتصادی دولت طی جلسه‌ای که با حضور رییس‌جمهور برگزار شد مصوبه‌ای را در خصوص جایگزینی اعتبارسنجی واردکنندگان به‌جای سقف واردات به تصویب رساند. این مصوبه از سوی معاون اقتصادی رییس‌جمهور برای اجرا به وزارت صنعت، معدن و تجارت ابلاغ شد. تصمیمات اجزاء (4، 5 و 6) بند (ب) جلـسه 46 ستاد هماهنگی اقتصادی دولت مورخ 1400/12/8 با حضور ریاست محترم جمهوری به دستگاه‌های اجرایی مربوط، جهت اجرا ابلاغ شده است که بند آخر آن مربوط به بحث جایگزینی اعتبارسنجی به‌جای سقف واردات برای ثبت سفارش است. جزء (6) بند (ب) این مصوبه به‌شرح زیر است: وزارت صنعت، معدن و تجارت موظف است برای تسهیل فرآیندهای تجاری، سابقه واردکنندگان بر اساس نظام رتبه‌بندی اعتباری در سامانه اعتبارسنجی و رتبه‌بندی اعتبار را ملاک عمل قرار دهد. این تصمیم جایگزین مفاد بند (2) مصوبه شماره 64854 مورخ 1397/5/18 ستاد هماهنگی اقتصادی دولت می‌گردد. این مصوبه ستاد اقتصادی دولت، جایگزین مصوبه سال 1397 ستاد اقتصادی دولت شده که در نتیجه آن اعتبارسنجی جایگزین سقف واردات شده است. این بدین معنا است که هر صادرکننده‌ای که نسبت به سال گذشته، از صادرات بیشتری برخوردار باشد، از شرط سقف و سابقه معاف خواهد بود، بر این اساس، شرط سقف و سابقه واردات برای هر صادرکننده به‌میزانی که افزایش صادرات نسبت به سال گذشته را تجربه کنند از ابتدای سال 1401 برداشته می‌شود و به عنوان مشوق می‌توانند هر کالایی را بدون سقف و سابقه وارد کنند. ، سقف واردات براساس میانگین دو سال واردات یک واردکننده تعیین می‌شده است که در زمان حاضر این موضوع کنار گذاشته شده است. با توجه به اینکه مدتی است از ابلاغ و اجرایی شدن این مصوبه ستاد اقتصادی دولت می‌گذرد، لازم است وزارت صمت نسبت به شفاف‌سازی شاخص‌های این اعتبارسنجی اقدام کند چراکه در زمان حاضر مشخص نیست که واردکنندگان بر چه اساسی اعتبارسنجی خواهند شد، ضمن اینکه مسوول این اعتبارسنجی مشخص نیست و تعیین نشده است که کدام نهاد یا شرکت این وظیفه را به‌عهده دارد. همچنین برخی گزارش‌ها حاکی است که این تغییرات سبب افزایش سقف واردات شده است. با توجه به اینکه افزایش واردات سبب رشد تقاضای ارز خواهد شد و این مساله در نهایت روی ذخایر ارزی کشور تأثیر مستقیم دارد، با توجه به این مساله که یکی از مسائل بسیار مهم در راستای حفظ منافع ملی است پیشنهاد می‌شود وزارت صمت روش قبلی یعنی تعیین سقف واردات را در دستور کار قرار دهد یا اینکه ترکیبی از روش اعتبارسنجی و تعیین سقف واردات را عملیاتی کند. در واقع این وزارتخانه می‌تواند سقف واردات را حفظ کند و رتبه‌بندی واردکنندگان را باید سخت‌تر بگیرند تا جهش واردات نداشته باشیم، با در نظر گرفتن این شرایط می‌توان سقف واردات را به رتبه متصل کرد، رتبه نیز می‌تواند براساس داده‌های گردش مالی و مالیاتی که کارت بازرگانی پرداخت می‌کند، محاسبه شود.