فیبر نوری فعلا طرفدار ندارد
گزارش شاخصهای آماری بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات تا زمستان 1400 نشان از استقبال اندک مردم از فناوری ارتباطی فیبر نوری دارد. در حالی که دولت توجه ویژهای به توسعه فناوری FFTH در کشور دارد و با وجود راهاندازی 500 هزار پورت فیبر نوری، این فناوری ارتباطی تنها 204هزار اشتراک داشته که نسبت به پاییز سال 1400، رشدی 5.5درصدی داشته است. به نظر میرسد هزینه راهاندازی اولیه و تعرفههای فیبر نوری، از عوامل عدم استقبال از آن باشد. گزارش سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی از آخرین وضعیت نفوذ اینترنت در کشور از رشد ۱۴ درصدی اشتراک اینترنت موبایل در یک سال و عدم استقبال کاربران از اینترنت ثابت خبر میدهد. وضعیت نفوذ فناوری ارتباطات در کشور در سال ۱۴۰۰ توسط سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی منتشر شده و ضریب نفوذ اینترنت ثابت و موبایل و تعداد مشترکان هر یک از این فناوریها با سال ۱۳۹۹ مقایسه شده است. آمار سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی نشان میدهد که هماکنون ۱۰۶ میلیون و ۹۱۹ نفر در کشور مشترک اینترنت پرسرعت هستند و از فناوریهای ۳G، ۴G، ADSL، TDLTE و وای فای و فیبر برای اتصال استفاده میکنند. ضریب نفوذ اینترنت در کشور هماکنون ۱۲۷.۲۰ درصد است که در پایان سال ۹۹ حدود ۱۱۲.۸۴ درصد اعلام شده بود. تا پایان سال ۱۴۰۰ ضریب نفوذ اینترنت همراه به ۱۱۴.۰۶ درصد رسیده است و این در حالی است که ضریب نفوذ اینترنت موبایل تا پایان سال ۱۳۹۹، ۱۰۰ درصد بود. این ارقام نشان میدهد که در یک سال میزان اشتراک اینترنت موبایل در کشور، ۱۴ درصد رشد داشته است. این در حالی است که ضریب نفوذ اینترنت ثابت در یک سال کمتر از یک درصد رشد کرده و از ۱۲.۶۲ درصد در سال ۱۳۹۹ به ۱۳.۱۵ درصد در سال ۱۴۰۰ رسیده است. این ارقام نشان میدهد که کاربران ایرانی از اینترنت ثابت استقبالی نکردهاند. هماکنون تعداد مشترکان اینترنت ثابت ۱۱ میلیون و ۵۰ هزار نفر اعلام شده که این ر قم در سال ۹۹ بیش از ۱۰ میلیون نفر بوده است. تعداد مشترکان اینترنت موبایل از ۸۴ میلیون و ۱۹۶ هزار نفر در سال ۹۹ به ۹۵ میلیون و ۸۶۹ هزار نفر در سال ۱۴۰۰ رسیده است. این آمار حاکی از آن است که از نظر تفکیک فناوریهای دسترسی نیز ۸۹ درصد کاربران برای اتصال از اینترنت ۳G و ۴G استفاده میکنند. ۸ درصد مشترکان از اینترنت ADSL و ۱.۶ درصد مشترکان نیز برای اتصال از TDLTE استفاده میکنند. سهم اینترنت فیبر (FTTX) و وای فای کمتر از یک درصد است.
افزایش چهار درصدی اشتراک اینترنت سیار
آمارهای رگولاتوری همچنین خبر از افزایش 4 درصدی اشتراک اینترنت سیار در کشور میدهد. این در حالی است که ضریب نفوذ اینترنت ثابت نسبت به پاییز 1400 رشد قابل توجهی نداشته و به نظر میرسد کاربران همچنان از کیفیت اینترنت ثابت ناراضی هستند. نکته جالب توجه دیگر این گزارش، وجود نزدیک به 14 میلیون اشتراک 3G در کشور است، نسل ارتباطی که در کشورهای پیشرفته دنیا تقریبا منسوخ شده است. تنها 4 میلیون مشترک به اینترنت با سرعت بالای 10 مگابیت بر ثانیه دسترسی دارند، این رقم نزدیک به 38 درصد از کل مشترکان اینترنت ثابت است. بر اساس گزارش رگولاتوری هماکنون 106میلیون و 919 هزار اشتراک اینترنت پهن باند در کشور وجود دارد که در مقایسه با پاییز 1400، حدود 3 درصد افزایش یافته است. از این تعداد اشتراک اینترنت، 11 میلیون و 50 هزار اشتراک مربوط به اینترنت ثابت است و 95 میلیون و 869 هزار و 252 اشتراک سیار وجود دارد که نسبت به پاییز 1400 با افزایش رو به رو بوده است. ضریب نفوذ اینترنت ثابت و سیار طبق آخرین آمار به ترتیب 13.15 درصد و 114.06درصد است. طبق آمارهای موجود، تعداد اشتراک فناوری FFTH که در دولت جدید به آن توجه ویژهای شده نسبت به پاییز 1400، حدود 5.5درصد افزایش یافته است. این امر نشان میدهد با وجود تلاشهای دولت، همچنان افراد زیادی علاقهمند به استفاده از این سرویس نیستند؛ شاید تعرفه فیبر نوری و هزینههای راهاندازی اولیه آن یکی از دلایل این امر باشد. این درحالی است که یکی از برنامههای وزارت ارتباطات تا سال 1404، عرضه 20 میلیون پورت فیبر نوری است. نکته جالب توجه دیگر این گزارش، وجود نزدیک به 14 میلیون اشتراک 3G در کشور است، نسل ارتباطی که در دنیا تقریبا منسوخ شده است. رگولاتوری آماری از اشتراکهای ارتباطات پهن باند ثابت به تفکیک سرعت، فناوری و اپراتور را تا پایان سال 1400 منتشر ساخته است که نشان میدهد تنها 4 میلیون مشترک به اینترنت با سرعت بالای 10 مگابیت بر ثانیه دسترسی دارند، این رقم نزدیک به 38 درصد از کل مشترکان اینترنت ثابت است. آمارهای رگولاتوری در بخش تلفن همراه خبر از عبور ضریب نفوذ موبایل در کشور از 166 درصد میدهد که نسبت به سه ماهه پاییز 1400، رشدی 5 درصدی داشته است. همچنان همراه اول با 74 میلیون و 525هزار مورد، بیشترین خط فعال را داشته و پس از آن ایرانسل با 60 میلیون و 370هزار خط فعال و رایتل با 5 میلیون و 162هزار خط فعال در رتبههای بعدی قرار گرفتهاند. اما از نظر میزان رشد خطوط فعال نسبت به پاییز 1400، ایرانسل با رشدی 4 درصدی بالاتر از دو اپراتور دیگر قرار گرفته است.
ضریب نفوذ موبایل در کشور
اگرچه مجموع خطوط تلفن همراه فعال در کشور چیزی در حدود 140 میلیون مورد است اما تعداد کل خطوط واگذار شده به بیش از 208 میلیون رسیده است که به ازای هر ایرانی، تقریبا 2.4 خط تلفن همراه واگذار شده وجود دارد. تعداد سایتهای فعال شبکه تلفن همراه به تفکیک اپراتور و فناوری از رشد این سایتها در مقایسه با سه ماهه سوم سال حکایت دارد. رتبهبندی اپراتورها از حیث درصد پوشش جمعیتی 4G نشان میدهد همراه اول با 81 درصد در صدر ایستاده و ایرانسل و رایتل به ترتیب با 61 و 29درصد در رتبههای بعدی قرار دارند. مشترکان همراه اول طی سال 1400 بیش از 305 میلیارد پیامک ارسال کردهاند که 90درصد آنها درون شبکهای بوده است. ایرانسلیها نیز طی 12 ماه گذشته نزدیک به 42 میلیارد پیامک ارسال کرده که سهم پیامکهای درون شبکه، 40 درصد است. تعداد پیامک رد و بدل شده در شبکه رایتل نیز 3 میلیارد و 245 میلیون عدد بوده که سهم پیامکهای درون شبکه تنها 8 درصد است.
رشد اندک ضریب نفوذ تلفن ثابت در کشور
ضریب نفوذ تلفن ثابت در کشور هماکنون به 34.96 درصد رسیده است. تا پاییز 1400، ضریب نفوذ تلفن ثابت 34.87 درصد اعلام شده بود و این افزایش بسیار اندک نشان میدهد توسعه تلفن ثابت در کشور تقریبا متوقف شده است. براساس آمارهای اعلام شده از سوی رگولاتوری در حال حاضر 29 میلیون و 383 هزار و 348 خط دایر ثابت در کشور اعم از خطوط مخابرات، FCPها و Servco وجود دارد. البته تعداد خط ثبت شده در کشور بیش از 38 میلیون است. تهران، اصفهان و خراسان رضوی نیز بیشترین تعداد خطوط تلفن ثابت دایر را دارا هستند. از کل تعداد خطوط دایر در کشور، طبق انتظار بیشترین سهم در اختیار مخابرات ایران است که نزدیک به 98.7درصد است. در میان FCPها نیز بیشترین سهم را «رسانه مهر وطن» با بیش از 214هزار خط ثابت دارد. همچنین تعداد تلفن همگانی در کشور چیزی حدود 85هزار مورد است؛ رقمی که با توجه به فراگیری تلفن همراه در کشور، قابل قبول به نظر میرسد. بخش دیگر این گزارش به ترافیک ورودی و خروجی شرکت مخابرات ایران اختصاص دارد که نشان از سهم بیشتر ترافیک ورودی بینالملل به ترافیک خروجی دارد. شاید یکی از دلایل آن، تعرفه بالای تماس بینالملل و سهم آن از سبد اقتصاد خانوار باشد که افراد برای گفتوگو با عزیزان خود در خارج از کشور، ترجیح میدهند تماس از سوی طرف مقابل باشد.