مسیر جدید برای سرمایه‌گذاری در امریکا
نرخ بازدهی اوراق قرضه امریکا در سررسیدهای مختلف، در پنج ماه گذشته روند صعودی پرشتابی را طی و رشد دو برابری را تجربه کرده است. همزمان با رشد نرخ بازدهی، قیمت این اوراق کاهش یافته و این بازار بخشی از ارزش خود را از دست داده است. در این میان اگر چه گفته می‌شود از ارزش بازار بدهی امریکا کاسته شده است اما همزمان پیش‌بینی می‌شود به دلیل کاهش قیمت اوراق و افزایش بازدهی بلندمدت، بازار بدهی به مقصد سرمایه‌گذاران ریسک‌گریزی بدل شود که چشم‌انداز سرمایه‌گذاری خود را بازار بدون ریسک بدهی با سود تضمینی تعریف کرده‌اند. به گفته کارشناسان یکی از محرک‌های این روند، افزایش نرخ بهره توسط فدرال‌رزرو بوده که خود به تبع رشد بی‌سابقه تورم در این کشور صورت گرفته است. در کنار این محرک‌ها، جنگ در مرز اروپا میان دو کشور تامین‌کننده کالاهای اساسی و تحریم روسیه که به معنای کاهش فرصت‌های تامین انرژی و مواد اولیه برای کشورهای تحریم‌کننده نیز بوده، دورنمایی مبهم و تورمی را برای سرمایه‌گذاران ترسیم کرده است. بر همین اساس طی ماه‌های گذشته تورم و جنگ به عنوان دو اهرم فشار بر اقتصاد جهانی، سبب سردرگمی سرمایه‌گذاران شده و بازار سهام را با ریسک‌های متعددی مواجه کرده‌اند. بر این اساس طی مدت اخیر تنها سهام دارویی و انرژی‌محور بوده‌اند که توانسته‌اند در نتیجه رشد قیمت‌های جهانی یا افزایش تقاضا، روند رو به رشد پایداری را تجربه کنند. نکته حائزاهمیت دیگر اینکه شاخص بااهمیت نزدک از ابتدای آوریل تاکنون نزولی بوده است. این روند با شدت بیشتری در بازارهای سهام اروپایی نیز مشهود بوده است. در بازار کریپتوها هم بیت‌کوین هنوز نتوانسته است افت ماه‌های اخیر را جبران کند و روند نزولی آرامی را از سر می‌گذراند. اثر این تحولات منفی در بازارها، در نرخ برابری ارزها نیز نمایان شده و در مثالی مشخص، یورو را طی هفته‌های اخیر تضعیف کرده است.
طبق اعلام وزارت کار ایالاتمتحده امریکا، نرخ تورم در این کشور به عنوان بزرگ‌ترین اقتصاد جهان، در دوازده ماهه منتهی به مارس گذشته به ۵/۸ درصد رسیده است که بالاترین سطح در ۴۰ سال گذشته به شمار می‌رود. روند صعودی تورم طی ماه‌های اخیر به‌طور ملموسی بر زندگی مصرف‌کنندگان امریکایی اثرگذار و قابل مشاهده بوده است. به عنوان مثال قیمت بنزین طی سال گذشته ۴۸ درصد رشد را تجربه کرده است. روند رو به رشدی که ناشی از صعود قیمت‌های جهانی نیز بوده است. در همین حال به دنبال رشد قیمت انرژی، نرخ حمل‌و‌نقل نیز با رشد قابل‌توجهی مواجه بوده است. به عنوان مثال، قیمت بلیت هواپیما به‌طور متوسط ۲۴ درصد افزایش را تجربه کرده است. این روند در مورد پوشاک و مواد خوراکی نیز کاملا مشهود بوده است. این در حالی است که بر اساس پیش‌بینی‌های بانک مرکزی امریکا در دسامبر سال ۲۰۲۰، نرخ تورم مصرف‌کننده در پایان سال ۲۰۲۱ حدود ۸/۱ درصد بوده است. رییس فدرال‌رزرو نیز بارها تاکید کرده بود که رشد قیمت‌ها موقتی است. با این حال اما فشارهای اقتصادی ناشی از پاندمی کرونا بر شتاب رشد نرخ تورم افزود تا این شاخص اثرگذار طی ماه‌های اخیر رکوردهای پیشین را پشت سر بگذارد. طی دو ماهه گذشته، جنگ روسیه و اوکراین هم به علت دیگری برای افزایش تورم در اقتصادهای جهان بدل شده و تمامی کشورها را با ریسک افزایش قیمت مواجه کرده است. جنگ روسیه و اوکراین فشارهای قیمتی را تا حدی تشدید کرده که بانک جهانی روز دوشنبه اعلام کرد رشد سالانه اقتصاد جهان در سال ۲۰۲۲ از ۱/۴ درصد به ۲/۳ درصد کاهش یافته است.
رشد نرخ بازده اوراق بلندمدت
نگرانی‌ها در مورد افزایش تورم و تاثیر آن بر رشد اقتصادی باعث شده است که سرمایه‌گذاران طی چند ماه گذشته اوراق قرضه خود را بفروشند و بازدهی را بالا ببرند. افزایش بازدهی اوراق به معنای کاهش قیمت آن است. بر همین اساس طی هفته‌های اخیر بازار اوراق قرضه ایالاتمتحده امریکا بیش از دو تریلیون دلار از دست داده است؛ گفته می‌شود این بزرگ‌ترین اصلاح قیمتی اوراق قرضه در تاریخ اقتصاد امریکاست. داده‌های منتشر شده در هفته گذشته از اقتصاد این کشور نیز نشان می‌دهد که قیمت‌های مصرف‌کننده و تولیدکننده همچنان در ماه آوریل نیز افزایش می‌یابد و این باور سرمایه‌گذاران را تقویت می‌کند که فدرال‌رزرو می‌تواند اندازه افزایش نرخ بهره خود را در تلاش برای کنترل این تورم افزایش دهد.
بر این اساس بازدهی اوراق قرضه ۱۰ ساله امریکا روز گذشته رقم ۹۱/۲ درصد را هم لمس کرد تا بدین‌ترتیب رکورد پیشین خود از سال ۲۰۱۸ بدین سو را شکسته باشد. اگرچه بازدهی اوراق قرضه ۱۰ ساله، طی سال گذشته میلادی نیز روندی صعودی را تجربه کرده است اما مسیر رو به رشد بازدهی این اوراق از دسامبر سال گذشته میلادی آغاز شد و تاکنون نیز با پایداری در مسیر صعودی ادامه یافته است. به نحوی که بازده اوراق قرضه ۱۰ ساله امریکا از ۳۴/۱ درصد در سوم دسامبر سال گذشته میلادی به ۹۱/۲ درصد در روز گذشته رسیده است. این مسیر در مورد اوراق ۲۰ ساله نیز صادق است. به نحوی که اوراق قرضه ۲۰ ساله امریکا در روز گذشته توانست در ادامه مسیر صعودی، رقم بازدهی ۱۶/۳ درصد را نیز لمس کند. این مسیر صعودی که مانند اوراق ۱۰ ساله از دسامبر سال گذشته آغاز شده است، درصد بازدهی اوراق قرضه ۱۰ ساله را از ۷۵/۱ درصد در سوم دسامبر به این میزان رسانده است. این روند صعودی در بازدهی اوراق ۳۰ ساله نیز کاملا مشهود است. به نحوی که اوراق قرضه ۳۰ ساله امریکا نیز روز گذشته توانست به ۹۸/۲ درصد برسد. روند صعودی اوراق قرضه ۳۰ ساله امریکا نیز از سوم دسامبر سال ۲۰۲۱ آغاز شده و از سال جدید میلادی با شتاب بیشتری ادامه یافته است. به نحوی که از بازدهی ۶۷/۱ درصدی در تاریخ مذکور به بازدهی روز گذشته رسیده بود.
اقبال مردم به اوراق
روند صعودی بازده اوراق قرضه بلندمدت امریکا با کاهش اسپرد اوراق در سررسیدهای مختلف همراه شده است. این روند در تفسیری دیگر به معنای افزایش جذابیت اوراق در برابر سهام و کوچ سرمایه‌ها به سمت بازارهای ریسک‌گریز است. بر اساس تعریف‌ها هر زمان که بازدهی اوراق قرضه با افزایش روبرو شود به معنای آن است که قیمت آن کاهش می‌یابد. عکس این روند نیز صادق است؛ یعنی با کاهش بازدهی اوراق بدهی قیمت آن افزایش را تجربه می‌کند. کاهش قیمت اوراق همزمان با افزایش بازدهی به معنای جذاب‌تر شدن آن برای سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز خواهد بود. در اغلب موارد با افزایش مدت سررسید، اوراق بازدهی بالاتری خواهند داشت.؛ همان‌گونه که اکنون نیز در مقایسه بازدهی اوراق ۱۰ ساله و ۲۰ ساله امریکا قابل مشاهده است. با توجه به روند افزایشی نرخ تورم در امریکا طی ماه‌های گذشته و رشد انتظارات تورمی در میان فعالان اقتصادی که ناشی از وقوع و تداوم جنگ میان روسیه و اوکراین است، به نظر می‌رسد اوراق همچنان بازار جذاب‌تری برای ورود سرمایه‌های ریسک‌گریز باشد.
به ویژه آنکه بر اساس تجربه‌های اقتصادی هر چه انتظار فعالان اقتصادی از تورم بالاتر رود سرمایه‌های بیشتر به سمت اوراق بدهی کوچ کرده و انتظارات تورمی نرخ‌های بازده را افزایش خواهند داد. این روند همزمان با کاهش قیمت اوراق قرضه خواهد بود. نکته اینکه از این مسیر قدرت خرید جریان‌های آتی نقدی افزایش خواهد یافت تا بدین‌ترتیب اثر تورمی پوشش داده شود. اکنون با توجه به واقعیت‌های موجود در اقتصاد جهان و امریکا و آنچه طی ماه‌های گذشته در بازار اوراق قرضه این کشور رخ داده است، می‌توان گفت که سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز این اقتصاد بزرگ در پی محلی امن برای سرمایه‌های خود، به سمت بازار بدهی کوچ کرده‌اند. این در حالی است که کارشناسان معتقدند به دلیل دورنمای تورمی، قیمت سهام نیز آماده دستیابی به رشدهای بیشتر و بالاتری است. با این حال اما برخی سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز با دید بلندمدت همزمان با کاهش قیمت اوراق و افزایش بازدهی، در حال کوچ به بازار بدهی هستند.
