حذف ضامن مهم‌ترین ویژگی اعتبارسنجی
هادی حق‌شناس
مهم‌ترین ویژگی مثبت اعتبار سنجی حذف ضامن است. بخشی از معوقات بانک‌ها توسط کسانی به وجود آمده که دارای ضامن بوده‌اند و چه بسا همین افراد در صورتی‌که به اعتبار خود تسهیلات دریافت می‌کردند، مطالبات بانک‌ها در این سطح نبود.مهم‌ترین ویژگی مثبت اعتبار سنجی حذف ضامن است زیرا بخشی از مطالبات معوقات بانک‌ها که آمار آن هم اخیرا منتشر شده توسط کسانی به وجود آمده که دارای ضامن بوده‌اند و چه بسا همین افراد در صورتی‌که به اعتبار خود تسهیلات دریافت می‌کردند، مطالبات بانک‌ها در این سطح نبود. فلسفه دریافت ضامن یا وثیقه آن است که آیا شخص می‌تواند اقساط بانک را برگرداند؟ چنانچه اعتبار متقاضی پاسخ مثبت به این سوال باشد، دیگر نیازی به وثیقه یا ضامن نیست.اجرای روش اعتبارسنجی فرآیندها را بسیار کوتاه خواهد کرد و علاوه براین مساله از آنجا که مبنای تخصیص تسهیلات اعتبارسنجی است، حتما در کاهش معوقات بانک‌ها تاثیر می‌گذارد زیرا حتی نقد کردن وثیقه‌ها هم دارای یک فرآیند طولانی و پرزحمت است.واقعیت اقتصادی ایران بانک محور بودن آن است و گرچه این نکته مثبتی به حساب نمی‌آید، اما هیچ بنگاهی نمی‌تواند به کار خود ادامه دهد مگر آنکه تسهیلات بانکی دریافت کند. با توجه به آمار مطالبات معوقه، تقریبا ۵۰ درصد از اعتبارات به ۸ شرکت بزرگ دولتی مرتبط است. وقتی شرکت‌های دولتی با وجود اعتبارشان به لحاظ دولتی بودن برای ادامه کار به تسهیلات بانکی نیاز پیدا می‌کنند و عمده این تسهیلات هم در اختیارشان قرار می‌گیرد، طبیعتا زمانی که این تسهیلات به دست مدیران شرکت‌های دانش بنیان یا کوچک برسد، با توجه به اینکه اهل کار و طرح و اندیشه هم هستند، سریع تر می‌توانند به کار خود رونق بخشند و در افزایش اشتغال هم موثر واقع شوند.چنانچه موسسه‌ای خدمات ارزان‌تر ارایه دهد، بلافاصله همه مطلع خواهند شد و عکس این قضیه هم وجود دارد. این یک مثال است، ولی وقتی بانک‌ها تسهیلات دهی را راحت بگیرند، حتما بنگاه‌ها یا شرکت‌های دانش بنیان که نیازمند هستند برای دریافت این تسهیلات مراجعه خواهند کرد. گرچه اطلاع‌رسانی می‌تواند موثر واقع شود، ولی اقدام بانک‌ها به پرداخت در یک فرآیند کوتاه تاثیر بسیار خواهد داشت و همین امر هم مثبت و منفی بودن روش‌های به کار گرفته شده را آشکار می‌سازد.
