اجرای قانون یا ویترین تبلیغاتی
تعادل|
این روزها بسیاری از مطالبه‌های اقشار مختلف جامعه از معلم و پرستار تا کارگر و تولید‌کننده به جای اینکه مورد بررسی قرار بگیرد و راه‌حلی برای پرداخت این مطالبات پیدا شود، ویترینی شده برای تبلیغات و شوهایی که فقط به دنبال بی‌اعتبار کردن مطالبات افراد هستند. همانطور که قانون رتبه‌بندی معلمان به شکلی شعاری به تصویب رسید و حالا دوباره قرار است مورد بررسی قرار بگیرد و اصلا هم معلوم نیست که این‌بار چه نتیجه‌ای در بر داشته باشد. قانون تعرفه‌گذاری پرستاران هم که 15 سال تصویب و اجرایی شدن آن به تعویق افتاده بود، یک بار دیگر به شکل کاملا شعاری و نه آن چیزی که پرستاران به دنبال مطالبه آن بودند تصویب شد. قانونی که هیچ کدام از فعالان حوزه پرستاری آن را پرداخت مطالبه واقعی پرستاران نمی‌دانند و تنها یک برخورد تبلیغاتی با مطالبه‌ای 15 ساله نام‌گذاری می‌کنند. مساله اینجاست که کوچک‌ترین خدمات پزشکی در ساختار سلامت من تعرفه‌های مخصوص به خودش را دارد، اما خدمات پرستاری از این قاعده بیرون مانده و هیچ کس هم تاکنون نتوانسته این حق مسلم پرستاران را از مجموعه درمانی کشور بگیرد. سال‌هاست که پرستاران در این باره اعتراض کرده‌اند، تجمع کرده‌اند، بیانیه داده‌اند و ... اما هیچ اراده‌ای برای اجرای درست این قانون وجود نداشته است.
آنچه نهایی شده مورد قبول پرستاران نیست
عباس عبادی (معاون پرستاری وزارت بهداشت) از نهایی شدن مصوبه تعرفه‌های خدمات پرستاری در هیات وزیران خبر داد. شاید در نگاه اول اجرایی شدنِ این مصوبه و خواسته سال‌ها مغفول‌مانده پرستاران بعد از ۱۵ سال خبر خوبی برای این قشر باشد اما آن‌طور که محمد شریفی مقدم
(دبیرکل خانه پرستار ایران) می‌گوید: این مصوبه نه تنها به نفع پرستاران نیست بلکه ادعای اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری از آن جهت که قدرت مطالبه‌گری را از پرستاران می‌گیرد، به ضرر آنهاست. قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری، در سال 86 به تصویب رسید. اما از آن سال تاکنون این قانون ضمانت اجرایی نداشته و هر ساله پرستاران نسبت به عدم اجرای آن اعتراض کرده‌اند. حال قرار بود بعد از 15 سال تعویق این قانون در سال 1401 با اصلاحیه‌هایی همراه و به مرحله اجرا گذاشته شود، اما آنچه در نهایت نصیب پرستاران شده قانونی است که حق مطالبه‌گری را از آنها سلب می‌کند. دبیرکل خانه پرستار می‌گوید: اینکه می‌گویند بعد از ۱۵سال قانون تعرفه‌گذاری اجرایی شد بیشتر از آنکه اجرای مطالبه ۱۵ ساله ما باشد، تبلیغات است. با این آیین‌نامه درواقع قانون تعرفه‌گذاری را دفن کردند. در یک کلام آنچه نهایی شده، چیزی نیست که مورد قبول پرستاران باشد.
نظام تعرفه‌گذاری و اما و اگرهایش
او در ادامه به سابقه این خواسته اشاره می‌کند و می‌گوید: قبل از دهه ۷۰ همه گروه‌های پزشکی در بیمارستان حقوقی ثابت داشتند و اختلاف این حقوق معمولا بین یک تا دو برابر بود؛ به‌طور مثال پرستار ۵ هزار تومان و پزشک ۸هزار تومان حقوق دریافت می‌کردند. اما از دهه هفتاد به بعد به دلایلی چون ماندگاری پزشکان و افزایش کیفیت خدمات و… طرحی را با عنوان طرح‌کارانه اجرایی کردند. طبق این طرح، پزشکان علاوه برحقوق ثابتی که می‌گرفتند، برای انواع خدمات خود تعرفه تعیین کردند و از قِبل این تعرفه‌گذاری نیز حقوقی دریافت کردند. این تعرفه‌گذاری در ابتدا برای ۵۰۰ خدمت بود که به مرور زمان این تعرفه‌ها به ۷هزار خدمت رسید. دبیرکل خانه پرستار در توضیح بیشتر این نظام تعرفه‌گذاری می‌گوید: هر عملی در بیمارستان تعرفه‌ای دارد. وقتی یک مریض وارد بیمارستان می‌شود تا زمانی که از آن خارج می‌شود، خدمات مختلفی دریافت می‌کند. تا ۶۵درصد از هزینه این عمل، مستقیم به جیب پزشک و ۵درصد نیز به جیب پزشکان دانشگاه می‌رود. از سی درصدِ باقیمانده، ده درصد به بیمارستان می‌رسد و ۲۰ درصد هم به کادر غیر پزشکی تعلق می‌گیرد. او افزود: این درحالی است که ۹۳درصد از کادر بیمارستان غیرپزشک هستند و تنها ۷درصد پزشکان هستند. پس اتفاقی که می‌افتد این است که بابت انجام یک خدمت در بیمارستان، ۷درصد، ۷۰درصد از منابع را از آن خود می‌کنند و ۹۳درصدِ باقیمانده که در بیمارستان خدمت می‌دهند تنها ۲۰درصدِ هزینه آن خدمت را می‌گیرند.
پرستاران سال‌هاست به دنبال حق خود هستند
شریفی مقدم با بیان اینکه این وضعیت به هیچ عنوان عادلانه نیست، می‌گوید: این موضوع اختلاف چند ده برابری ایجاد کرد. بارها پرستاران خواستند سهم خود را افزایش دهند اما موفق نشدند. در واقع در جواب به این ناعدالتی در پرداختی‌ها همواره گفته شده که خدمات پرستاری تعرفه ندارد. این در حالی است که پرستاران بیشترین خدمات بهداشتی- درمانی را در بیمارستان ارایه می‌دهند؛ هم تعداد آنها زیاد است و هم وقت زیادی را در بیمارستان می‌گذرانند. دبیرکل خانه پرستار ادامه داد: این مساله سبب شد در تیرماه سال ۸۶ قانونی تحت عنوان قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری در مجلس تصویب شود. این قانون می‌گوید پرستاران باید مثل باقی گروه‌های پزشکی تعرفه داشته باشند. از سال ۸۶ نزدیک به ده هزار نفر ساعت کار کارشناسی صورت گرفت. هر گونه بهانه‌ای آوردند ما رد کردیم. شخص رییس‌جمهور و معاونانش در آن دوره بارها گفتند که این قانون اجرایی شود. در دوران آقای روحانی نیز برای اجرای این قانون دستورات مختلفی داده شد و دولت روحانی آیین‌نامه اجرایی این قانون را مصوب کرد. در سال ۹۹ مقام رهبری در روز پرستار گفتند تعرفه‌گذاری پرستاری باید اجرا شود که بالاخره امسال قرار است آن را اجرا کنند.
این اجرا نیست دفن است
شریفی‌مقدم درباره خبر ابلاغ دستور برای اجرایی شدن قانون تعرفه‌گذاری می‌گوید: جامعه پرستاری کشور اعتقاد دارد که این دستور در حقیقت برای اجرای قانون تعرفه‌گذاری نبوده بلکه برای دفن این قانون بوده است. کتابی به نام ارزش نسبی داریم که ده هزار خدمت پزشکی در این کتاب تعریف شده؛ از این تعداد ۷هزار تای آن مربوط به خدمات پزشکان است و دو هزار و پانصد مورد دیگر برای باقی گروه‌های پیراپزشکی به جز پرستاران است.
هر خدمتی وزنی دارد
به گفته شریفی مقدم؛ هر خدمتی وزنی دارد و طبق این وزن تعرفه تعیین می‌شود. معیار و ملاک اندازه‌گیری این وزن هم شاخص‌هایی مثلِ ریسک خطر برای بیمار، ریسک خطر برای عامل انجام کار، ضریب استهلاک، مدرک فرد و وقتی است که برای انجام آن کار گذاشته می‌شود. براساس آنچه گفتم برای پزشکان ۷هزار خدمت تعرفه‌گذاری شده است. مثلا برای بخیه زدن ده نوع تعرفه وجود دارد. حال بیایید این نظام تعرفه‌گذاری خدماتِ پزشکی را با تعرفه‌گذاری خدماتِ پرستاری مقایسه کنیم. پرستاران بعد از ۱۵ سال انتظار داشتند که خدمات پرستاری هم مثل باقی گروه‌های پزشکی تعرفه‌گذاری شود اما در آیین‌نامه‌ای که مصوب شده معلوم نیست چه متر و معیاری را برای تعرفه‌گذاری قرار داده‌اند. به گفته شریفی مقدم؛ این تعرفه‌گذرای مبتنی بر قیمت Kاست که همین هم جای بحث دارد. K در واقع ارزش ریالی‌ای است که برای خدمات گروه‌های مختلف پزشکی و پیراپزشکی استفاده می‌شود که قیمت هر «کا» ی پزشکی ۱۴ هزار تومان است. در این آیین‌نامه به جای ریز کردنِ خدمات، بیش از صد بخش مختلف را یکی کرده‌اند. به قدری این تعرفه‌گذاری محدود است که همه آن در یک صفحه جا شده است. مثلا برای بخش جراحی شش کا در نظر گرفته شده و برای بخش سوختگی دوازده کا. همه این ستون‌ها را که نگاه کنیم شاید 20 – 15 خدمت بیشتر نباشد. دبیرکل خانه پرستار با ابراز اعتراض نسبت به چنین آیین‌نامه‌ای می‌گوید: چرا برای کوچک‌ترین خدمات پزشکی تعرفه تعیین می‌شود اما اینچنین خدماتِ مختلفِ پرستاری را در یک مجموعه قرار می‌دهند؟ وقتی می‌گوییم شش کا بابتِ خدمات به مریضِ بخش جراحی تعیین شده است، یعنی چه؟ یعنی بابتِ ۲۴ ساعت خدماتی که به مریضِ بخش جراحی ارایه می‌شود، حدود ۸۴هزار تومان تعرفه گذاشته‌اند. این رقم خیلی پایین است درحالی که ویزیت پزشک متخصصی که می‌آید مریض را می‌بیند بالای ۱۰۰هزار تومان است اما گروه‌های پرستاری که در ۲۴ساعت خدمات مختلفی به بیمار ارایه می‌دهند ۸۰هزار تومان می‌گیرند. اینکه حالا این رقم چگونه بین پرستاران تقسیم می‌شود بحث دیگری است. اما با این تعرفه‌گذاری ارزش کار پرستاری را پایین آورده‌اند. بر چه اساسی این تعرفه‌گذاری انجام شده است؟
با این روش عدالت برقرار نمی‌شود
دبیرکل خانه پرستار می‌گوید: یکی از اهداف قانون تعرفه‌گذاری برقراری عدالت بین گروه‌های پزشکی است اما با این روش اصلا عدالتی برقرار نمی‌شود. خمات پرستاری باید ریز به ریز تعرفه‌گذاری شود و بسته به خدماتی که یک پرستار ارایه می‌دهد باید کارانه او شارژ شود. در این صورت ممکن است کارانه یک پرستار حتی از پزشک هم بیشتر شود چون حضور یک پرستار در بیمارستان و خدماتی که ارایه می‌دهد بیشتر از یک پزشک است. شریفی مقدم با بیان اینکه جامعه پرستاری این قانون تعرفه‌گذاری را قبول ندارد، می‌گوید: ۱۵ سال پرستاران گفتند قانون تعرفه‌گذاری حق ماست اما الان با اجرای ناقصِ این قانون می‌خواهند این ابزار را ازدست پرستاران بگیرند. الان می‌گویند بفرمایید این هم قانون تعرفه‌گذاری! ابزار مطالبه‌گری را از پرستاران گرفتند تا آنها را ساکت کنند. به گفته دبیرکل خانه پرستار؛ این تعرفه‌گذاری نه تنها تاثیری بر وضعیتِ پرستاران نخواهد گذاشت بلکه محدودیتی را هم برای آنها ایجاد خواهد کرد. دبیرکل خانه پرستار در پایان تصریح می‌کند: این چیزی نیست که ما می‌خواستیم. اینکه می‌گویند بعد از ۱۵سال قانون تعرفه‌گذاری اجرایی شد بیشتر از آنکه اجرای مطالبه ۱۵ ساله ما باشد، تبلیغات است. به نظر من با این آیین‌نامه قانون تعرفه‌گذاری را دفن کردند.
