تلاش بورس برای پرمخاطب شدن

شروع سال 1401 به نفع بورس بود و بازار سرمایه توانست جهش خوبی را پشت سر بگذارد. اغلب پرتفوی‌های بورسی توانستند حتی در حد یک درصد نیز زیان‌های اخیر خود را جبران کنند و حتی نوسان‌گیران نیز ادعا می‌کنند که در این مدت توانستند سود بیش از 50 درصدی داشته باشند. بررسی آمارها نشان می‌دهد که بورس تا پایان سال می‌تواند سود 50 درصدی به سرمایه‌گذاران خود بدهد و این یعنی رونق بیشتر بورس.

تورم، کسری بودجه، نرخ دلار، سیاست‌های دولت و امثال این موارد تاثیر بسزایی بر روی روند معاملات دارد. در اصل اگر میزان تورم افزایش پیدا کند وضعیت اقتصادی کشور وخیم‌تر می‌شود اما بورس در زمان تورم می‌تواند سودده باشد؛ البته این سود نیست و جبران تورم است. به‌طور کلی هیچ بازاری نمی‌تواند در زمان تورم سودده باشد و تنها بازارها می‌توانند در قبال تورم جبران زیان کنند.

از سوی دیگر دولت دوازدهم کسری بودجه خود را از بورس برداشت کرد. این موضوع عامل زیان بیش از پیش سهامداران و سقوط بورس شد. حال اگر دولت سیزدهم نتواند کسری بودجه باقی‌مانده خود را جبران کند مجبور به فروش اوراق و برداشت پول از بورس می‌شود. باید دید که دولت سیزدهم کسری بودجه خود را چگونه جبران می‌کند؟

نرخ دلار یکی از مهم‌ترین مولفه‌های تاثیرگذار روی بورس است، البته این نرخ وابسته به مذاکرات وین است. اگر مذاکرات به نتیجه برسد و توافق انجام شود نرخ دلار روند نزولی به خود می‌گیرد و در نهایت به کانال 25 هزار تومانی می‌رسد. کارشناسان اقتصادی عقیده دارند که با توجه به واقعیت‌های اقتصادی کشور نرخ دلار در بازارهای مالی به کمتر از 25 هزار تومان نمی‌رسد و این نرخ کف قیمتی دلار در صورت توافق است. اما اگر توافقی انجام نشود ممکن است نرخ دلار به بیش از 35 هزار تومان برسد و این یعنی فشار اقتصادی افزایش پیدا می‌کند.با گذشت حدودا دو ماه وضعیت سیاست‌های دولت مشخص نیست. معلوم نیست که نرخ بهره و سود بانکی افزایش می‌یابد یانه؟ یا اینکه چه تصمیمی برای بازارهای مالی دیگر گرفته می‌شود. این مولفه تنها به تصمیمات دولت وابسته است و ممکن است به نفع یا زیان بورس باشد. دولت همچنان تصمیمات یک شبه دارد، این تصمیمات تاثیر منفی رو بورس و کلیت شرکت‌ها دارد. برای مثال اعمال مالیات روی صادرات شرکت‌ها توانست بورس را منفی و سرخ‌پوش کند. از سال 99 تاکنون دولت‌ها به تصمیمات یک شبه وضعیت بورس را برهم زده‌اند. کارشناسان می‌گویند که یکی از مهم‌ترین عوامل سقوط و نزول بورس همین تصمیات یک شبه دولت است.

    روند جدید بورس

رضا جعفری، کارشناس بازار سهام در مطلبی نوشت: بازار سرمایه روزهای متعادلی را پشت‌سر می‌گذارد. این در حالی است که فعالان بورسی سال‌گذشته روزهای منفی بسیاری را به خود دیدند، به‌طوری که در اکثر هفته‌های معاملاتی، تابلوهای دادوستدها قرمزپوش بودند. در این‌‌‌‌‌‌‌‌‌ میان بازار سرمایه نشان داد نسبت به سایر بازارها بیشترین تاثیرپذیری را از تحولات سیاسی و اقتصادی پذیراست، اما از اسفند ۱۴۰۰ این بازار در مسیر متفاوتی گام برداشت به گونه‌ای که شاخص‌کل بازار از محدوده ناامیدکننده یک‌میلیون و ۲۰۰هزار واحدی ابتدای اسفند در اولین‌ماه بهار وارد ابرکانال یک و نیم‌میلیون واحدی شد. عددی که بورس‌‌‌‌‌‌‌‌‌بازان آخرین‌بار در شهریور ۱۴۰۰ آن را از دست داده بودند، اما اکنون این سوال مطرح است؛ حالا که بازار توانسته مجددا خود را با رقم مقاومت‌‌‌‌‌‌‌‌‌های بی‌شمار روانی احیا کند، تا چه زمانی می‌تواند به این روند ادامه دهد؟ اولین گام‌‌‌‌‌‌‌‌‌های سیاست‌گذار در جهت حذف سدهای معاملاتی به درستی نشان داد که این بازار در مقابل اتفاقات مثبت خیز متفاوتی برمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌دارد. حدود ۱۰ روز قبل خبری مبنی‌بر افزایش یک‌درصدی دامنه‌نوسان بر بازار اول بورس و فرابورس و اعمال دامنه‌نوسان مثبت و منفی ۶ اعلام شد. در ابتدای امر اهالی بازار جنبه احتیاط را در نظر گرفتند و بازار کمی با تامل بیشتر پیش‌رفت.

در ادامه اما وقتی به اعمال دامنه‌نوسان رسیدیم همانطور که محتمل بود افزایش دامنه، آن دسته از سهامدارانی که دید کوتاه‌‌‌‌‌‌‌‌‌مدت به سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری بورسی دارند را وارد تالارهای شیشه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای کرد، در واقع این مهم که بسیار دیر اتفاق افتاد، برای کوتاه‌‌‌‌‌‌‌‌‌مدتی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و فعالان روزانه بازار جذاب‌‌‌‌‌‌‌‌‌تر به‌نظر می‌رسید، ‌از این‌رو این گروه از سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران بازار را ترغیب به نوسان‌‌‌‌‌‌‌‌‌گیری و معاملات کوتاه روزانه کرد؛ به‌طوری که با صف‌شدن نمادهای ۶‌درصدی جذابیت خرید و فروش از صفوف فروش و خرید بیشتر شد، اما در هفته جاری این روند چگونه دنبال خواهد شد؟ در پاسخ به این پرسش باید گفت به‌نظر می‌رسد برخی دیگر از فعالان میان‌‌‌‌‌‌‌‌‌مدت و بلندمدت بازار سرمایه نظر مثبتی نسبت به افزایش دامنه‌نوسان در هفته‌های پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌رو خواهند داشت. گمانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌زنی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها نشان می‌دهد این رویه به فنی‌‌‌‌‌‌‌‌‌تر و پویاتر شدن بازار می‌انجامد و از ایجاد هیجان‌‌‌‌‌‌‌‌‌های صف خرید و فروش جلو‌گیری خواهد کرد. در ‌ماه‌های قبل که بازار روند نزولی به خود گرفته بود، عوامل اثرگذار منفی منجر به هیجانات خارج از کنترلی می‌شد که صف‌‌‌‌‌‌‌‌‌های طولانی فروش را رقم می‌‌‌‌‌‌‌‌‌زد، اتفاقی منفی که سرمایه‌های بسیاری را از گردونه معاملات بورسی خارج کرد. بر همین اساس به‌نظر می‌رسد در هفته جاری فعالان بازار همچنان که در خط احتیاط گام برمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌دارند با تکیه بر تحولات سیاسی و اقتصادی اثرگذار بر بازار نیم‌‌‌‌‌‌‌‌‌نگاه جدی‌‌‌‌‌‌‌‌‌تری به معاملات داشته باشند. مجتبی معتمدنیا، کارشناس بازار سرمایه در مطلبی برای دنیای اقتصاد نوشت: بازار سهام در هفته پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌رو به دلیل پایان ‌ماه رمضان و عید فطر با تعطیلات دو روزه مواجه است، بنابراین این هفته بازار تنها سه روز معاملاتی خواهد داشت. طبق سنت هم سهامداران ترجیح می‌دهند قبل از روزهای تعطیل بخشی از نقدینگی خود را از بازار خارج کنند و به همین دلیل معمولا در روز معاملاتی آخر هفته بازار یا رشد کمتری دارد و حتی منفی می‌شود. برای این هفته نیز به‌نظر نمی‌رسد بازار از این قاعده مستثنی باشد، اما اگر بخواهیم برای این هفته گروه‌های مختلف را بررسی کنیم باید گفت به‌نظر می‌رسد همچنان به دلیل حجم نقدینگی که به گروه خودرویی وارد شده، خودرو لیدر اصلی بازار باشد و با اخباری که در این حوزه وجود دارد می‌توان پیش‌بینی کرد که این گروه همچنان می‌تواند لیدری بازار را برعهده بگیرد، اما باید این نکته را نیز یادآور شد که به دلیل روند رو به رشدی که اکثریت گروه‌ها داشتند امکان اصلاح موقت هم در آنها دیده می‌شود. همچنین با افزایش قیمت آرد، گروه صنایع غذایی وابسته به آرد یعنی شرکت‌هایی که تولیدکننده شیرینی و شکلات هستند و همچنین شرکت‌هایی که ماکارونی تولید می‌کنند، به دلیل افزایش نرخی که می‌گیرند در بازار روز سه‌‌‌‌‌‌‌‌‌شنبه و چهارشنبه روند مثبتی داشتند و به‌نظر می‌رسد این روند رو به رشد برای اوایل این هفته هم ادامه‌‌‌‌‌‌‌‌‌دار خواهد بود.

گروه پالایشی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها هم جزو گروه‌هایی بوده که مستعد رشد هستند و می‌توانند روندی مثبت در کلیت بازار داشته باشند. در گروه فولادی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها با توجه به اینکه برخی از مواردی که برای عوارض صادرات آنها درنظر گرفته‌شده بود، لغو شده، آنان نیز می‌توانند روند مثبتی را داشته باشند. اما همانطور که در ابتدا نیز تاکید شد یکی از مسائلی که می‌تواند تمامی این موارد را تحت‌‌‌‌‌‌‌‌‌الشعاع قرار دهد تعطیلات بین‌هفته است. اصرار سهامداران مبنی‌بر اینکه در روزهای تعطیلی بازار سهامدار نباشند و نقدینگی آنان در بازار نباشد، باعث این اتفاق می‌شود، بنابراین اگر رویه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای که در یک‌سال ‌و نیم اخیر بر بازار حکمفرما بوده همچنان وجود داشته باشد، یعنی فروش در روزهای چهارشنبه و روزهای قبل تعطیلات بخواهد ادامه‌‌‌‌‌‌‌‌‌دار باشد، برای روز یکشنبه فشار فروشی را روی کلیت بازار خواهیم داشت. در مجموع نیز چون این هفته تعطیلی زیاد است بازار نمی‌تواند یک روند متعادل رو به رشد داشته باشد، بنابراین باید گذاشت بازار این هفته را پشت‌سر بگذارد و یک‌سری اخبار هم درباره احیای برجام بیرون بیاید تا بر اساس آن دقیق‌‌‌‌‌‌‌‌‌تر بازار را تحلیل کرد. در کل کلیت بازار در سه روز کاری این هفته متعادل خواهد بود و پیش‌بینی می‌شود فشار فروشی در روزهای قبل از تعطیلات داشته باشیم.

    تورم بورس به کجا رسید؟

مهدی حاجی‌وند در بررسی شرایط این روزهای بازار سرمایه گفت: روند متعادل و مثبت شاخص بورس و کلیت این بازار در حالی از ابتدای امسال تاکنون ادامه‌دار بوده، که علاه بر صعود شاخص بورس به نیمه ارتفاع ۱.۵ میلیون واحد، دادوستدهای این بازار از حجم و ارزش قابل قبولی برخوردار است. بررسی شاخص‌های این بازار از ابتدای امسال حکایت از این دارد که رشد شاخص هموزن بیش از شاخص کل بوده که این موضوع بیانگر این مطلب است که علاوه بر شاخص کل و شاخص‌سازها، کلیت بازار سرمایه نیز از روند متعادل و رو به رشدی برخوردار بوده است. وی با اشاره به اینکه روند، متعادل، خوب و مثبت شاخص بورس و کلیت بازار سرمایه به نوعی در حال پیشخور کردن تورم سال ۱۴۰۱ است، اضافه کرد: به‌طور معمول در بورس سهامداران خبرها را می‌خرند و خبر و اتفاقات آینده را پیشخور می‌کنند؛ و به همین دلیل هم از ابتدای امسال به دلیل شرایط تورمی اقتصاد شاهد این هستیم که شاخص بورس و کلیت بازار سرمایه روند متعادل و مثبتی برخوردار شده‌اند. روزی برسد که به دلیل افزایش بهره‌وری و کارایی در بنگاه‌های تولیدی و همچنین رشد و رونق اقتصاد کشور شاهد افزایش شاخص بورس و روند صعودی کلیت بازار سرمایه باشیم.