عقب‌نشینی بورس‌های جهانی

روند فزاینده نرخ تورم طی ماه‌های اخیر تمامی اقتصادهای جهان را درگیر کرده و بازارهای مالی و سرمایه‌ای را به‌شدت تحت‌تاثیر قرار داده است. این روند که همزمان با جنگ روسیه و اوکراین بیش از پیش تقویت شده، مدتی است بانک‌های مرکزی را به اتخاذ سیاست‌های انقباضی واداشته است. بر این اساس از ابتدای سال جاری میلادی، فدرال رزرو امریکا طی چند مرحله نرخ بهره را افزایش داده است؛ به نحوی که حتی طی یک مرحله رکورد ۲۲ ساله نرخ بهره در این کشور شکسته شد! اگر چه بر اساس آمارهای جدید از اقتصاد امریکا نرخ تورم مجددا رکورد ۴۰ ساله را شکسته و ۶/۸ درصد رسیده اما سیاست انقباضی فدرال رزرو توانسته تا حدی شتاب رشد تورم را کاهش دهد. حالا پس از افزایش مرحله‌ای نرخ بهره در امریکا با هدف کاهش نرخ رشد تورم، مدتی است بانک مرکزی اروپا نیز سیاست افزایش نرخ بهره را دنبال می‌کند. به نحوی که بانک مرکزی اروپا روز پنجشنبه از قصد خود برای افزایش ۲۵ واحدی نرخ بهره خبر داد. انتشار آمارهای اقتصادی امریکا و سیاست‌های انقباضی بانک‌های مرکزی در سراسر جهان -که انتظار می‌رود همچنان تداوم داشته باشد سبب شد بورس‌های جهانی در آسیا، امریکا و اروپا هفته را با سرخ‌پوشی به پایان برسانند و بورس شانگهای چین تنها سبزپوش پایان هفته باشد. بر اساس جدیدترین آمارهای اعلامی در رسانه‌ها، نرخ تورم در امریکا در ماه مه نیز افزایش یافته است. بر این اساس شاخص قیمت مصرف‌کننده این‌بار هم مرز پیش‌بینی‌ها را درنوردیده و در این کشور به بالاترین حد از سال ۱۹۸۱ تاکنون رسیده است. روند رو به رشد نرخ تورم طی سال گذشته زندگی روزمره مردم را به‌شدت تحت تاثیر قرار داده است؛ رشد قیمت‌ها به ویژه در حوزه انرژی و مواد غذایی بیش از دیگر گروه‌ها نمایان شده است. ناظران اقتصادی تاکید می‌کنند کمبود مواد غذایی اساسی همچون گندم پیش‌تر نیز زنگ خطر را به صدا درآورده و قیمت‌ها را در ابتدای مسیر صعودی قرار داده بود اما شروع جنگ میان اوکراین و روسیه و مختل شدن حمل و نقل و صادرات مواد غذایی این بحران را تشدید و با سرعت بیشتری به منطقه خطر نزدیک کرده است. شعله‌ور شدن آتش جنگ میان این دو کشور همچنین قیمت نفت را در بازار جهانی به‌شدت افزایش داده که پیامد آن رشد قیمت بنزین در کشورهای مختلف بوده است. بر این اساس قیمت سوخت در امریکا در ماه مه بیش از ۱۷ درصد بالا رفته است که نشان می‌دهد هزینه‌های سوخت نسبت به یک سال قبل بیش از دو برابر رشد را تجربه کرده است. همچنین قیمت مواد غذایی نیز نسبت به سال گذشته به‌طور متوسط ۱۰ درصد افزایش نشان می‌دهد.

    سقوط بازارها در امریکا

بر اساس ترجمه رسانه‌ها دورنمای مشخصی از پایان جنگ میان روسیه و اوکراین وجود ندارد و در کنار آن بحران غذا در سراسر جهان نیز هر روز پررنگ‌تر می‌شود. بر همین اساس کارشناسان اقتصادی بر این باورند که صعود قیمت‌ها در سطوح بالا همچنان ادامه خواهد داشت و بانک مرکزی امریکا را مجبور به افزایش مجدد نرخ بهره خواهد کرد. سیاستی که طی ماه‌های گذشته نیز اجرایی شده و هر بار بازارهای سهام را ریزشی کرده است. جو بایدن، رییس‌جمهور امریکا در ماه گذشته اعلام کرده بود که مبارزه با تورم را در اولویت خود قرار داده است. منتقدان اما عنوان می‌کنند که بایدن پیامدهای افزایش قیمت‌ها را بسیار دیر شناسایی کرده و هنوز هم اقدامات کافی برای مقابله با آن صورت نداده است. با این حال اما فدرال رزرو همچنان به سیاست‌های انقباضی خود ادامه می‌دهد و بر همین اساس پیش‌بینی می‌شود که نرخ بهره پایه در اقتصاد امریکا هفته آینده ۵/۰ درصد دیگر بالا برود. انتشار اخبار ناامیدکننده از اقتصاد امریکا سبب شد بازارهای این کشور هفته گذشته را با ریزش به پایان برسانند. به نحوی که شاخص داوجونز با سقوط ۷۳/۲ درصدی در آخرین روز معاملاتی روبرو شد. این شاخص بااهمیت دست کم طی دو روز ۴/۵ درصد پایین رفته بود. شاخص S&P هم طی دو روز ۲۵/۶ درصد افت را ثبت کرده و در آخرین روز معاملاتی سقوط ۹۱/۲ درصدی را تجربه کرد. در این میان نزدک نیز طی دو روز ۲/۶ درصد ریزش کرد و در آخرین روز معاملاتی هفته نیز ۵۲/۳ درصد عقب نشست.

    ریزش بورس‌های اروپایی

روند فزاینده نرخ تورم اما تنها به اقتصاد امریکا محدود نیست و تمامی کشورهای جهان را در بر گرفته است. در اروپا نیز نرخ تورم طی ماه‌های اخیر روند رو به رشدی را طی کرده و بانک‌های مرکزی را بر آن داشته است تا سیاست‌های انقباضی را در پیش بگیرند. ناظران اقتصادی انتظار دارند نرخ بهره در این حوزه در سپتامبر افزایش بیشتری داشته باشد که مقیاس آن بر اساس دورنمای تورم میان‌مدت تعیین خواهد شد. بانک مرکزی اروپا همچنین انتظارات تورمی خود را برای منطقه یورو به میزان قابل توجهی افزایش و در مقابل پیش‌بینی رشد اقتصادی خود را کاهش داده است. بدین‌ترتیب سهام اروپا هم در روز پنجشنبه ساعاتی پس از کنفرانس مطبوعاتی کریستین لاگارد رییس بانک مرکزی اروپا و اعلام سیاست‌های اقتصادی جدید این حوزه، به‌شدت سقوط کرد و در روز جمعه نیز پیش از اینکه داده‌های تورم ایالات‌متحده زیان را تشدید کند، به کاهش خود ادامه داد. بدین‌ترتیب شاخص دکس آلمان در روز پایانی هفته ۰۸/۳ درصد سقوط کرد. این شاخص طی سه روز پایانی هفته ۰۸/۶ درصد افت کرده بود. فوتسی بریتانیا نیز در روز پایانی کاهش ۱۲/۲ درصدی را تجربه کرد. در همین حال کک فرانسه نیز ۶۹/۲ درصد افت کرد. این شاخص طی سه روز پایانی هفته ۵/۵ درصد ریزش را ثبت کرد. شاخص استاکس ۶۰۰ اروپا هم با ۶۹/۲ درصد افت به کار خود پایان داد تا طی سه روز ۹۵/۴ درصد فروریخته باشد.

    سبزپوشی بورس چین در آسیا

در آسیا نیز شاخص‌های بورسی هفته را با سرخ‌پوشی به پایان بردند و در میان آنها تنها بورس چین رشد کرد. بدین‌ترتیب با بازگشت سهام علی‌بابا، سهام چین صعودی شد؛ در سرزمین اصلی چین، شانگهای کامپوزیت ۴۲/۱ درصد افزایش یافت و شنژن با جهش ۹۰۱/۱ درصدی مواجه بود. داده‌های تورم چین در ماه مه تا حد زیادی با انتظارات مطابقت داشته است. آمارهای رسمی روز جمعه نشان داد که تورم تولیدکنندگان چینی در ماه مه ‌مطابق با انتظارات افزایش یافته است. بر اساس داده‌های اداره آمار این کشور، شاخص قیمت تولیدکننده چین در ماه مه نسبت به سال قبل ۴/۶ درصد افزایش را تجربه کرده است. دیگر بورس‌های آسیایی اما با افت مواجه بوده‌اند. در ژاپن شاخص نیک کی ۴۹/۱ درصد عقب نشست و‌ هانگ‌سنگ هنگ‌کنگ ۲۹/۰ درصد افت کرد. کاسپی کره‌جنوبی نیز ۱۳/۱ درصد کاهش یافت.