استفاده از ارز صادرکنندگان برای تعادل بازار

وحید شقاقی شهری تحلیلگر اقتصادی

با ورود ارزهای صادرکنندگان به صرافی‌ها طبیعتا در روزهای آینده شاهد افزایش عرضه دلار در صرافی‌ها خواهیم بودیم که می‌تواند جلوی افزایش قیمت دلار را بگیرد. بانک مرکزی به تازگی سیاست هوشمندانه‌ای را به کار گرفت که این اقدام شجاعانه نشان‌دهنده تغییر جدی عملکرد این نهاد مالی، نسبت به دوره‌های قبلی است. اقدامی که با هدف ساماندهی بازار ارز و جلوگیری از رشد قیمت‌ها اخذ شد و براساس آن صرافی‌ها مجاز شدند که ارز صادرکنندگان را با قیمت توافقی خریداری کنند. این تصمیم بانک مرکزی به دور از سیاست ارزپاشی بوده چرا که افزایش عرضه ارز از محل منابع بانک مرکزی نیست و ورود ارزهای صادراتی به بازار تزریق می‌شود. این درحالی است که روز گذشته رییس کانون صرافان کشور اعلام کرد در پی مصوبه ارزی بانک مرکزی تماس تجار و صادرکنندگان برای فروش ارز ۴ برابر شده است. تصمیم اخیر بانک مرکزی مبنی بر صدور مجوز خرید توافقی ارز صادرکنندگان از سوی صرافی‌ها که برخی صادرکنندگانی می‌توانند اسکناس را داخل کشور بیاورند و با برخی تجار کشورهای همسایه ارتباط دارند و این امکان برایشان وجود دارد تا بتوانند با نرخ توافقی ارز خود را به صرافی‌ها بفروشند، هم جلوی رشد قیمت ارز را می‌گیرد و هم باعث ترغیب صادرکنندگان برای تحویل ارزها می‌شود.  با ورود ارزهای صادرکنندگان به صرافی‌ها طبیعتا در روزهای آینده شاهد افزایش عرضه دلار در صرافی‌ها خواهیم بودیم که می‌تواند جلوی افزایش قیمت دلار را بگیرد اما قطعا راهکار مدت‌دار نخواهد بود. در واقع اگر انتظارات تورمی و نرخ رشد تورم مهار نشود یا سیاست‌های کنترل تورم از سوی دولت آغاز نشود این مداخله اثرات ماندگار میان مدت نخواهد داشت بلکه می‌تواند در کوتاه‌مدت اثر گذار باشد.  ‌ اگر می‌خواهیم اثرات مدت‌دار را شاهد باشیم دولت باید علامت درستی به اقتصاد صادر کند که این علامت می‌تواند در سیاست‌های اقتصادی یا پولی، انضباط بودجه‌ای و مالی بانکی و کنترل انتظارات تورمی نمود داشته باشد یا در بحث سیاست‌های برون مرزی دنبال شود.  هرچند با تاخیر این سیاست اجرا شد اما باز هم می‌تواند اثرات مثبت خود را بگذارد و حداقل جلوی افزایش قیمت دلار را در کوتاه‌مدت خواهد گرفت.  اگر بانک مرکزی و کل دولت نتوانند علامت‌های درستی به بازار ارز صادر کنند این مصوبه نمی‌تواند ماندگاری زیادی داشته باشد، تصمیمات درستی که دولت باید برای اداره اقتصاد بگیرد در کنار سیاست‌های بین‌المللی باید پیگیری شود که همه این عوامل می‌تواند بر روند میان‌مدت و بلندمدت بازار ارز اثرگذار باشد.