بازگشت ارز 4200 تومانی تکذیب شد

«دولت به منظور کاهش اثرات تورمی ناشی از افزایش بهای تمام شده کالاهای وارداتی مربوط به تولید از محل وجوه گمرکی، نسبت به ارسال لایحه‌ای با قید دو فوریت به مجلس شورای اسلامی اقدام نموده و خواستار کاهش حقوق گمرکی مواد اولیه، واسطه‌ای، اجزاء قطعات و ماشین‌آلات از ۴ درصد به ۱ درصد شده است، که امید است هر چه زودتر در دستور بررسی و تصویب قرار گیرد. لایحه مذکور ارتباطی به کاهش نرخ ارز حقوق ورودی از ETS به ۴۲۰۰ تومانی ندارد.» این بخشی از جدیدترین اطلاعیه‌ای است که وزارت اقتصاد آن را منتشر کرده است. اطلاعیه‌ای که نشان می‌دهد بر خلاف برخی شایعات که در روزهای گذشته مطرح شده بود خبری از بازگشت ارز 4200 تومانی نخواهد بود. این شایعه زمانی مطرح شد که خبر رسید دولت با یک لایحه دو فوریتی به دنبال بازگرداندن این ارز به گمرک است. در روزهای گذشته از قول وزیر اقتصاد نقل شده بود که پس از آنکه مجلس شورای اسلامی دوفوریت لایحه قبلی دولت را در موضوع اصلاح نرخ ارز محاسباتی گمرک و برخی موارد دیگر بودجه سال 1401 رد کرد، به‌جهت اهمیت ویژه این موضوع برای دولت، مجدداً یک لایحه دوفوریتی مستقل و تنها متمرکز بر موضوع بازگشت نرخ محاسباتی گمرک از نرخ ETS به 4200 تومان به تصویب هیات دولت رسیده است.

با این وجود اما به نظر می‌رسد که با توضیحات جدید وزارت اقتصاد، خبری از بازگشت این ارز نیست و تغییر در نرخ ارز مبنای گمرکی ایجاد نمی‌شود. در روزهای گذشته این موضوع مطرح شده بود که با بازگشت ارز، موج جدیدی از رانت ایجاد خواهد شد و حتی اگر دولت با این طرح به دنبال کاهش نرخ تورم باشد، این موضوع تاثیر چندانی بر تورم فعلی نخواهد داشت. در کنار توضیحات وزارت اقتصاد، حالا رییس سازمان برنامه و بودجه نیز اعلام کرده دیگر خبری از این ارز نخواهد بود. مسعود میرکاظمی در حاشیه نشست هیات دولت در جمع خبرنگاران درباره تامین اعتبارات عمرانی سفرهای استانی گفت: در پایان سال گذشته تعهدات سفر استانی ۱۳۵ درصد بود و ما ۳۵ درصد بالاتر از آنچه تعهد کرده بودیم، پرداخت کردیم. امسال هم از مردادماه پرداخت‌های عمرانی انجام و البته بیشتر هم می‌شود. ما تعهد دادیم که استقراض نکنیم و بر این تعهدمان هم هستیم. در تیرماه سال جاری ۱۲ هزار میلیارد تومان برای اعتبارات عمرانی اختصاص خواهد یافت و این علاوه بر ۱۵ هزار میلیارد تومان اوراقی است که برای بودجه عمرانی اختصاص می‌یابد.

وی درباره رتبه‌بندی معلمان نیز تصریح کرد: ما قبل از اینکه به پایان هر ماه برسیم، جلساتی را با بانک مرکزی، وزارت نفت و اقتصاد و دارایی داریم که منابع و مصارف هزینه را برای آن ماه می‌بندیم. برای رتبه‌بندی معلمان هم منبع هزینه گذاشتیم، اما دوستان باید تلاش کنند ابتدا احکام را در آموز ش و پرورش آماده کنند.

رییس سازمان برنامه و بودجه اظهار کرد: اما این رتبه‌بندی بر اساس آنچه در بودجه دیده شده است پرداخت می‌شود و در چارچوب سقف بودجه این پرداخت انجام می‌شود و این مبلغ در قانون حدود ۳۶ تا ۳۸ میلیارد تومان است. میرکاظمی درباره برخی اخبار مبنی بر بازگشت ارز ۴۲۰۰ تومانی اظهارکرد: الان چیزی به اسم ارز ترجیحی ۴۲۰۰ وجود ندارد. مثلا چیزی به اسم اینکه گندم را با ارز ۴۲۰۰ وارد کنیم، نداریم. دولت اگر بخواهد از بخشی حمایت داشته باشد، باید مابه التفاوت ریالی آن را پرداخت کند و در حال حاضر ما به التفاوت ریالی حمایتی دولت به نان و دارو اختصاص دارد.

وی اضافه کرد: در تمام کشورهای دیگر هم اگر دیده باشید، یکی از بحران‌ها افزایش قیمت مواد غذایی و انرژی است که موجب تورم شده است. ما تلاش کردیم که با پرداخت‌هایی که انجام شده، مردم را از نوسانات قیمت جهانی محافظت کنیم. میرکاظمی درباره پرداخت عیدی به معلمان در مناسبت‌های مذهبی و ملی گفت: چنین مصوبه‌ای تا الان نداریم و اگر تصویب شود حتما پرداخت می‌شود.

صحبت از پایان دوره ارز 4200 تومانی در حالی مطرح شده که دولت همچنان به شکل رسمی به دو کالای دارو و گندم این ارز را پرداخت می‌کند. آنطور که مسوولان اعلام کرده‌اند، دارو تا زمانی که زیرساخت‌های لازم بیمه‌ای برای حمایت از تمام بیماران فراهم نشود، همچنان این ارز را دریافت خواهد کرد و در رابطه با نان نیز در کنار تاکید چند باره بر این موضوع که قرار نیست افزایش قیمتی در این حوزه وجود داشته باشد، دولت بحث هوشمندسازی فروش آن را مطرح کرده است. مشاور وزیر اقتصاد درباره آخرین وضعیت این هوشمندسازی توضیحاتی داده که به نظر می‌رسد بر اساس آن برنامه دولت گام به گام در حال اجراست.  محمد جلال با اشاره به اجرای طرح هوشمندسازی و مردمی‌سازی یارانه نان، اظهار کرد: یارانه آرد و نان یک تفاوت ماهوی با یارانه سایر کالاهای اساسی و حتی حامل‌های انرژی دارد و اینکه وقتی یارانه را به خود کالا اختصاص می‌دهیم، کسانی از یارانه بیشتر منتفع می‌شوند که بیشتر مصرف می‌کنند، اما در سایر کالاها و حتی حامل‌های انرژی، افراد پرمصرف‌مان، بیشتر افراد متمکن هستند. وی افزود: در موضوع نان، پرمصرف‌ها، افراد و خانواده‌هایی هستند که تمکن مالی پایین‌تری دارند و به دلیل اینکه امکان تأمین کالاهای مصرفی دیگر را ندارند، نان بیشتری مصرف می‌کنند؛ البته به شرطی که واقعاً نان به مصرف این خانوارها برسد. هدف اصلی طرح مدیریت هوشمند یارانه آرد و نان یا به اختصار (مهیا) جلوگیری انحراف از مصارف گندم و آرد و نان است.

مشاور وزیر اقتصاد توضیح داد: در سمت مردم اتفاق ویژه‌ای را مشاهده نخواهیم کرد؛ یعنی نه افرایش قیمت نان و نه محدودیت خرید نان توسط مردم را خواهیم داشت و نه حتی ابزار خاصی تحت عنوان کارت نان یا چیزی شبیه این برای مردم وجود دارد، به این معنی که مردم با کارت بانکی خودشان از هر بانکی که باشد، مطابق سابق خرید نان را با همان نرخ سابق انجام می‌دهند. فقط از سمت کارتخوان‌های هوشمند، یا بستر پرداخت هوشمندی که به این سامانه متصل است، تغییر اتفاق می‌افتد و عملکرد نانوا سنجیده شده و قابل ارزیابی می‌شود، با این رویکرد بحث ما این است که دسترسی به آرد یارانه‌ای یا یارانه آرد، منوط به میزان عملکرد فروش نان به مردم است. وی اضافه کرد: قبلاً این تخفیف با رایزنی و چانه‌زنی اتفاق می‌افتاد، یعنی یک سهمیه آرد مشخصی به نانوا داده می‌شد ولی اینکه برای آن عملکردی وجود دارد یا خیر، دیگر بررسی نمی‌شد؛ یعنی ما نمی‌توانستیم خروجی را بسنجیم، این زیرساخت در فاز نخست خودش که بحث استقرار سامانه‌های پرداخت هوشمند است، سنجش عملکرد نانوایان را انجام می‌دهد. سهمیه آرد برای نانوایان متعهد و درستکار و توانمند در این طرح به تدریج برداشته می‌شود و هزینه بالای اجاره نانوایی که ناشی از سهمیه آرد بوده است، به آرامی کاهش پیدا می‌کند و همچنین هزینه مجوز به مرور کاهش می‌یابد و به سمت صفر حرکت می‌کند.

او متذکر شد: بنابراین در نهایت هزینه تولید نان برای این نانوایان کاهش خواهد یافت و از سوی دیگر افرادی که بیشتر با انگیزه عرضه خارج از شبکه آرد و سوءاستفاده از آرد ارزان، کسب و کار خود را فعال کرده بودند و مجوز گرفته بودند، موضوعیت کار برایشان از دست می‌رود، چراکه در این طرح به آنان یا آرد یارانه‌ای مبتنی بر عملکرد ثبت شده در این سامانه اختصاص می‌یابد یا آرد و گندم آزادسازی می‌شود و اگر شرایط فراهم شود و در یک استان آزمایش شود، مابه‌التفاوت نرخ آزاد با نرخ فروش نان، یا همان قیمت تمام شده نان به حساب آنان واریز می‌شود. این طرح با دو رویکرد در فاز دوم خود پیگیری خواهد شد؛ یا آرد یارانه‌ای مبتنی بر عملکرد اختصاص می‌یابد یا آرد و گندم به نرخ آزاد تغییر قیمت می‌یابد و به ازای عملکرد، مابه‌التفاوت آن به نانوا پرداخت می‌شود، ولی از سمت مردم هیچ تغییری نداریم و هیچ جهش قیمتی یا هزینه‌ای به مردم وارد نمی‌شود.

در نبود ارز 4200 تومانی، تورم فعلا سرعت گرفته و با تکذیب طرح برگشت این ارز به نظر می‌رسد که دولت باید برای کاهش تورم از برنامه‌هایی استفاده کند که فعلا در اختیار دارد. وزیر اقتصاد گفته که تورم به شکل پلکانی کاهش خواهد یافت و عملکرد تیر ماه در این حوزه ثابت می‌کند که تا چه حد صحبت‌های خاندوزی به عملیاتی شدن نزدیک است.