جای خالی شرکت‌های فناوری در بورس

مجید عشقی رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در همایش شرکت‌های دانش‌بنیان، بازار سرمایه، دورنمای آینده، که دیروز چهارشنبه ۲۲ تیر در بورس تهران و با حضور سید احسان خاندوزی وزیر امور اقتصادی و دارایی، برگزار شد گفت: ۳۰ شرکت برتر ما در بازار سرمایه دارایی محور هستند در حالی که این امر در دنیا برعکس است. این امر نشان می‌دهد جای شرکت‌های فناوری در بازار سرمایه ما خالی است. امیدوارم سیاست‌گذاران، حاکمیت و فعالان صنعت دانش بنیان این مجال را فراهم کنند تا این جای خالی سریعتر پر شود. رییس سازمان بورس ادامه داد: بحث فعلی، بحث استراتژی خروج شرکت‌های دانش بنیان و عرضه اولیه آنها است. در واقع ایجاد نقدشوندگی برای این شرکت‌ها شروع شده است البته ما از قبل هم شرکت‌هایی در بازار سرمایه داشتیم که بخشی از فعالیت آنها دانش بنیان بود اما اخیرا با عرضه تپسی شرکتی مبتنی بر فناوری را وارد بازار کردیم که این یک شروع است و امیدواریم این فرایند ادامه‌دار باشد.

عشقی ادامه داد: بحث بعدی انتشار اوراق تامین مالی دانش بنیان‌ها است که با قانون جدیدی که تصویب شد این مسیر هموارتر شده است. در بازار سرمایه نیاز به مقررات جدید هست که باید بحث انتشار اوراق برای شرکت‌های فناوری هموار شود و سهم انتشار اوراق آنها نسبت به اوراق دولت افزایش یابد. تامین مالی جمعی نیز بحث بعدی است. حجم و اندازه و‌ میزان تامین مالی جمعی ثبت شده و پیشنهاداتی هم در این دو سال داشتیم اما هنوز ‌در ابتدای مسیر هستیم و امیدوارم حجم قابل ملاحظه‌ای داشته باشیم. رییس سازمان بورس اضافه کرد: در خصوص توسعه صندوق‌های جسورانه و خصوصی فعلا موفق نبودیم اما منابع قابل توجهی در این خصوص جمع شد. با این حال نحوه سرمایه‌گذاری آنها موفقیت‌آمیز نبود و نحوه سرمایه‌گذاری آنها درست تعریف نشد. باید در ساز و کار آن تغییر ایجاد شود. مهم‌ترین بحث در این خصوص بحث مواجه با ریسک است. باید ابزارهایی ایجاد شود که سرمایه‌گذاری بدون ریسک را ایجاد کند. به این ترتیب ارکان باید در این صندوق‌ها تغییر کند و با توجه به حمایت‌های دولتی این مسیر هموار است. عشقی با اشاره به ضرورت حضور فین تک‌ها در فرآیند بازار، گفت: با همه مشکلات اما اکنون در جای مناسبی از فناوری در بازار سرمایه ایستاده‌ایم و خدمات آنلاین و معاملات آنلاین تا به حال با موفقیت صورت گرفته است. اما نیاز داریم که از فین تک‌ها در زیرساخت‌های بازار سرمایه و روند تسویه استفاده کنیم. چون بازار با انبوهی از داده‌ها رو به رو است باید از فین تک‌ها برای اجرایی کردن ایده‌های نوین استفاده کنیم. عشقی گفت: خوشبختانه کارگروه دانش بنیان در سازمان بورس تشکیل شده است و با توجه به اهمیت آن هیات‌مدیره بورس، فرابورس و نماینده وزارت اقتصاد در این کارگروه حضور دارند. موضوعات دانش بنیان شرکت‌ها در این کارگروه مطرح می‌شود و در جلسه اول ۱۶ اصلاح در خصوص فعالیت آنها داشتیم. در این کارگروه، فعالیت‌ها تعریف شده و پیگیری‌ها در حال انجام است. 

   تبادل نظر در شرکت‌های دانش‌بنیان 

محمود گودرزی، مدیرعامل شرکت بورس تهران اعلام کرد: موضوع بسیار مهم و حیاتی این است که بنیانگذاران یک کسب و کار زمانی که می‌خواهند مدل کسب و کار مدرن خود را تغییر دهند، باید اقدام به ارزیابی اکوسیستم فعالیت خود کنند. نامگذاری امسال به سال «تولید، دانش بنیان و اشتغال‌آفرین» شبیه تغییر مدرن کسب و کار حکمرانی اقتصاد ایران است و می‌توان انتظار داشت که شاهد یک تحول اساسی در اقتصاد به‌ویژه در حوزه شرکت‌های دانش بنیان باشیم.

گودرزی، دغدغه اصلی این روزهای جوانان کشور را بحث اشتغال دانست و گفت: کارآفرینی به خصوص در حوزه اقتصاد دیجیتال می‌تواند بسیار آسان باشد، زیرا مانند یک صنعت نیازمند هزینه و سرمایه‌گذاری ثابت و زیاد نیست و فقط مبتنی بر نیروی انسانی است.

مدیرعامل شرکت بورس تهران ادامه‌داد: اکنون در کشور نزدیک به هفت هزار شرکت دانش بنیان وجود دارد و ۶۵ درصد آنها به درآمد عملیاتی رسیده‌اند، اما بقیه آنها شرکت‌های نوپا هستند. به نظر می‌رسد با قانونی که در سال ۹۲ گذاشته شد شاهد تحول اساسی در شرکت‌های دانش بنیان بودیم، زیرا نیمی از شرکت‌های دانش بنیان در هشت سال اخیر تاسیس شده‌اند. گودرزی با بیان اینکه امروز ۴۶ درصد از تولید ناخالص کل کشورهای جهان نشات گرفته از حوزه اقتصاد دیجیتال است، گفت: این عدد در چهار سال گذشته یعنی در سال ۲۰۱۸، نزدیک به ۱۶ درصد بود که این امر نشان‌دهنده تحول شگرف است و بیشتر بورس‌های دنیا هم در حال فعالیت در حوزه اقتصاد دیجیتال هستند. مدیرعامل شرکت بورس تهران خاطرنشان‌کرد: براساس پیش بینی‌های انجام شده در سال ۲۰۲۳ شاهد سهم ۵۲ درصدی از اقتصاد دیجیتال در تولید ناخالص داخلی کشورهای جهان خواهیم بود که این امر موضوع شرکت‌های دانش بنیان به‌ویژه حوزه اقتصاد دیجیتال را بسیار مهم کرده است.

وی گفت: بورس تهران با همکاری سازمان نظام صنفی یارانه‌ای این همایش را با هدف ایجاد گفتمان بین بازار سرمایه و شرکت‌های دانش بنیان سر و شکل داد.

گودرزی با تاکید بر اینکه نیاز است تا متولیان بازار سرمایه با مدل کسب و کار دانش بنیان توجه کنند، اظهار داشت: این گفت‌وگوی دو سویه می‌تواند دغدغه‌های مدنظر را مورد توجه سیاست‌گذار بازار سرمایه قرار دهد تا مورد پیگیری واقع شود.

   یک پلتفرم هوشمند  در راه اکوسیستم مالی کشور

مشاور وزیر اقتصاد و امور دارایی با اعلام خبر رونمایی از یک سامانه هوشمند توثیق دارایی طی 10 روز آتی، اظهار کرد: امید می‌رود این سامانه به فناوری‌های مالی کمک شایانی کند. دکتر جلال ادامه داد: طی یک دهه گذشته در حوزه پرداخت پیشرفت‌های زیادی مشاهده شده است، اما همچنان در حوزه‌های تضمین و توثیق کمبودهایی احساس می‌شود. او ادامه داد: با کمک سازمان بورس و شرکت سپرده‌گذاری مرکزی پلتفرمی طراحی شده که توثیق هوشمند و الکترونیکی را در اکوسیستم مالی کشور در حوزه احراز هویت و صدور انواع فرامین در حوزه‌های حقوقی به صورت صد در صد الکترونیکی، ایجاد می‌کند.

   مقابله قانونی با کارآفرینی

سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری ریاست‌جمهوری در همایش شرکت‌های دانش بنیان، بازار سرمایه دورنمای آینده گفت: ساختاری در اقتصاد ایران شکل گرفته که به صورت قانونی با کارآفرینی مقابله می‌کند.

وی ادامه داد: صنایعی در ایران درست شده که صنعت نیست و ابتدا کارخانه بوده. دانش بنیان سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در پژوهش است.میزان سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در پارک‌های علمی و فناوری، نسبت به دولت معادل ۲۵ به یک است. این مسوول اظهار کرد: در اقتصاد دانش بنیان نسبت به اهمیت ایده و افراد صحبت می‌شود.