ارزش معاملات بورس سقوط کرد
در هفته اخیر شاخص کل بورس با افت 0.8 درصدی به سطح یک میلیون و ۴۹۰ هزار واحدی رسید. شاخص کل هم‌وزن نیز با کاهش ۲.۷ درصدی به تراز ۴۰۷ هزار و ۱۲ واحد رسید. از سوی دیگر شاخص کل فرابورس کاهش ۱.۶ درصدی را تجربه کرد. در این هفته صنایعی همچون محصولات چوبی و پس از آن فرآورده‌های نفتی بود که به ترتیب ۲.۵ و ۲.۳ درصد بازدهی داشتند. اما صنایعی مانند محصولات کاغذی با کاهش ۶.۷ درصد، محصولات فلزی با افت ۵.۱ درصد و انبوه‌سازی نیز با کاهش ۵.۱ درصد، به ترتیب بیشترین کاهش قیمت‌ها را تجربه کردند. در چهار روز معاملاتی هفته گذشته، حدود هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان پول افراد حقیقی از بازار سهام خارج و در مقابل نقدینگی وارد بورس نشد.
در هفته اخیر ارزش معاملات خرد بورس کاهش یافت و میانگین روزانه آن 482 میلیارد تومان کمتر از هفته پیشین بود. میانگین ارزش معاملات خرد بورس 2 هزار و 946 میلیارد تومان بود که نسبت به رقم 3 هزار و 428 میلیاردی هفته پیشین، افت 14 درصدی داشته است. کمترین رقم ارزش معاملات خرد به روز چهارشنبه برمی‌گردد که ارزش معاملات خرد 2 هزار و 742 میلیارد تومان بود که کمترین رقم در سال جاری است. همچنین بیشترین رقم هفته نیز در روز دوشنبه ثبت شد که به رقم 3 هزار و 375 میلیارد تومان بالغ شد.
در هفته اخیر میانگین روزانه ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه 42 هزار و 817 میلیارد تومان بود و به‌طور میانگین سهم ارزش معاملات اوراق درآمد ثابت در بازار سهام 80 درصد بود. در این هفته نماد بانکی دی صدرنشین جدول معاملات بودند و بیشترین حجم معاملات را داشت. روز شنبه نمادهای فولاد، میدکو و شپنا بیشترین ارزش معاملات بازار را داشتند و دی، شستا و خودرو بیشترین حجم معاملات را به خود اختصاص دادند. روز دوشنبه فولاد و بپاس بیشترین ارزش معاملات را داشتند و روز سه‌شنبه خگستر، فولاد و شبندر در صدر قرار داشتند.
روز چهارشنبه بیشترین ارزش معاملات به نمادهای پالایشی شپنا، شبندر و شتران اختصاص داشت و دی، شستا و شپنا بیشترین حجم معاملات را داشتند. در هفته اخیر میانگین ارزش معاملات اوراق بدهی رشد داشت و سهم اوراق از معاملات بازار سهام افزایش یافت. میانگین روزانه ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه در هفته اخیر 42 هزار و 817 میلیارد تومان بود که نسبت به هفته پیشین افزایش 178 درصدی داشته است. این هفته به‌طور میانگین سهم ارزش معاملات اوراق درآمد ثابت در بازار سهام 80 درصد بود.
این هفته سومین هفته متوالی بود که در هیچ کدام از روزهای معاملاتی آن، قدرت خریداران حقیقی بیشتر از قدرت فروشندگان حقیقی نبود.در 4 روز معاملاتی این هفته، در دو روز شاخص قدرت خریداران حقیقی عددی بین 1 و 0.9 بود. یک روز قدرت خریداران حقیقی 0.82 و یک روز هم 0.79 بود. با این حساب همچنان قدرت خریداران حقیقی کمتر از فروشندگان حقیقی است و جالب اینجاست که از 31 اردیبهشت ماه تا به حال، تنها در 4 روز معاملاتی این معادله به هم خورده و خریداران حقیقی قدرت بیشتری نسبت به فروشندگان حقیقی داشته‌اند.
تزریق 550 میلیارد تومان به اوراق بدهی و صندوق‌ها
هفته جاری یکی از آن هفته‌هایی بود که حقیقی‌ها رقم زیادی از نقدینگی خود را به اوراق بدهی و صندوق‌ها تزریق کردند. تزریق پول حقیقی‌ها به این ابزارهای مالی به معنای ناامیدی آنها از وضعیت بورس و رو آوردن به ابزارهایی است که سود ثابت و تضمین شده پرداخت می‌کنند. در چهار روز معاملاتی این هفته حقیقی‌ها بیش از 550 میلیارد تومان نقدینگی به اوراق بدهی و صندوق‌ها تزریق کردند که این موضوع با خروج پول آنها از بازار سهام، مطابقت و همخوانی دارد.
بورس، دستوری در رکود عمیق فرو رفت
سجاد نقیلو، کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه در خصوص بازار بورس اظهار داشت: پس از روی کار آمدن دولت جدید همانند دوره‌های گذشته شاهد سیاست‌های انقباضی کنترلی به منظور کاهش تورم در دوره اول ریاست‌جمهوری هستیم و با توجه به قانون بودجه سال ۱۴۰۱ نیز شاهد هستیم که دولت در بخش مصارف تا حد امکان از افزایش هزینه‌های خود جلوگیری کرده است و در بخش درآمدها با افزایش میزان مالیات سعی در اجرای سیاست‌های مالی انقباضی دارد و در سمت دیگر بانک مرکزی با تمام توان سعی در بهبود پارامترهای پولی نظیر پایه پولی، ضریب تکاثر نقدینگی و حجم نقدینگی دارد و از طریق ایجاد انضباط مالی در بانک‌ها به عنوان یکی از عوامل بسط پول به انجام این مهم می‌پردازد.
نقیلو در ادامه افزود: افزایش ابزار دیگر سیاست پولی یا همان نرخ بهره با توجه به تجربیات سال ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۶ که منجر به ایجاد اثر شلاقی شد احتمالاً از گزینه‌های بانک مرکزی نخواهد بود چرا که در صورت استفاده از این روش و نیز در صورتی که انتظارات تورمی فعال گردد با توجه به حجم نقدینگی بالا شاهد تبعات تورمی شدیدی خواهیم بود.
این تحلیلگر بازار سرمایه برای بازار بورس رشد چندانی را متصور ندانست و به تحلیل بازار گفت: با توجه به مطالب عنوان شده به نظر می‌رسد که دولت و بانک مرکزی تا حد ممکن رشد غیر معقول بازارها را کنترل خواهند نمود، لذا با توجه به این مطالب برای بازار بورس انتظار رشد زیادی نمی‌توان متصور بود و از آنجایی که بورس در فاصله سال‌های اواخر ۱۳۹۶ تا تیرماه سال ۱۳۹۹ رشد چشمگیری داشته و از آنجایی که بازار در این شرایط وزن بیشتری به پارامترهای بنیادی از جمله نسبت p/e می‌دهد می‌توان رشد بازار را منوط به رشد سودآوری و بخش واقعی اقتصاد شرکت‌ها دانست.
نقیلو حرکت نرخ دلار نیمایی به سمت دلار قیمت بازار آزاد را یکی از عوامل مثبت تأثیرگذار بر فروش شرکت‌ها برشمرد و از آن به عنوان یکی از ریسک‌های بازار سرمایه یاد کرد و افزود: در بحث ریسک‌های موجود نیز می‌توان به شرایط کلان اقتصادی دنیا اشاره نمود که بعد از شروع بیماری کرونا و اتخاذ سیاست‌های انبساطی دولت‌های غربی، بازارهای جهانی به دلیل افزایش تقاضا با رشد خوبی همراه بوده‌اند و تورم زیادی ایجاد کردند لذا با کاهش اثرات بیماری کرونا شاهد آن هستیم که دولت‌های غربی به‌شدت به دنبال کاهش تورم بوده و با سیاست‌های به‌شدت تهاجمی به استقبال تورم رفته که این موضوع منجر به اصلاح شدید قیمت‌های جهانی شده است. وی ادامه داد: این عامل خود یکی از پارامترهای منفی تأثیرگذار بر فروش شرکت‌هایی است که دارای محصولات با قیمت جهانی هستند. این فعال بازار سرمایه در ادامه تأکید کرد: ریسک بعدی که بازار می‌تواند بر روی عملکرد شرکت‌ها تأثیرگذار باشد اثرات قطعی برق و گاز شرکت‌ها در فصول گرم و سرد سال خواهد بود و در آخر می‌توان ریسک مربوط به تصمیمات لحظه‌ای دولتمردان و نمایندگان مجلس را به عنوان عوامل ایجاد ترس در سهامداران به منظور ورود پول به بورس در نظر گرفت.
فرمول اشتباه شاخص و ارزش معاملات پایین
نقیلو در ارتباط با شاخص کل تصریح کرد: فرمول شاخص دارای ایرادات اساسی می‌باشد و به شرکت‌هایی که دارای ارزش بازار بزرگ‌تری هستند وزن بیشتری داده است که با در نظر گرفتن تمامی نواقص می‌توان اظهار نمود شاخص کل نمی‌تواند معیار درستی برای تعیین شرایط بازار باشد و سازمان بورس می‌بایست سعی در تعریف یک معیار و شاخص دیگر برای نمایش شرایط واقعی بازار داشته باشد.
این کارشناس بازار سرمایه در انتها با اشاره به ارزش معاملات پایین بازار خاطرنشان کرد: احتمالاً بازار به صنایع و شرکت‌هایی که به لحاظ بنیادی دارای شرایط مطلوبی باشند نگاه ویژه‌ای خواهد داشت و رشد دست جمعی بازار به مانند سال‌های قبل دور از انتظار بنده می‌باشد همچنین شاهد کاهش چشمگیر ارزش معاملات نسبت به روزهای اوج مرداد ماه ۱۳۹۹ هستیم و می‌توان گفت این روزها بازار در رکود معاملاتی به سر می‌برد.
