ورود روبل و تامین نیاز ارزی دانشجویان ایرانی در روسیه
گروه بانک و بیمه|
نماد معاملاتی روبل-ریال در بازار متشکل ارزی رونمایی شد. دامنه مجاز نوسان قیمت برای نماد روبل در برابر ریال ۵ درصد و حداقل حجم هر سفارش ۵۰۰۰ روبل است.همچنین واحد پایه سفارش ۱۰۰ روبل و تیک قیمتی نیز ۱۰ ریال است. امیر هامونی؛ مدیرعامل بازار متشکل ارز ایران در «آیین گشایش نماد معاملاتی ریال- روبل در بازار متشکل ارزی» اظهار داشت: سعی داریم سایر ارزها همچون لیر ترکیه، دینار عراق، دلار کانادا و دلار استرالیا که تقاضای واقعی برای آنها وجود دارد، را با اولویت بالاتری پیگیری کنیم تا در آینده نماد آنها را روی تابلوی بازار متشکل ارزی داشته باشیم. در این راستا تدوین طرح ایجاد بازار معاملات روبل ریال را پیش بردیم و جلساتی بسیار زیادی برای این کار بین طرف‌های ذینفع برگزار شده است تا بتوان تقاضای ارزی خرد برای روبل دانشجویان و نیازهای غیرتجاری ایرانیان را پوشش دهیم.آزمون سامانه معاملاتی روبل و بحث‌های فنی را داشتیم. در نهایت فرآیند معامله با بانک‌های عامل روسی و صرافی‌های ایرانی انجام شده است.هامونی ادامه داد: ابتکار جدیدی که برای اولین‌بار عملیاتی شده است؛ ایجاد یک حساب واسط ریالی را داریم. با توجه به اینکه ارز در کشور دیگری قرار است جابه‌جا شود، حساب واسط ریالی ایجاد می‌شود. این حساب نزد بانک عامل در داخل ایران شارژ می‌شود و در بازار متشکل این حساب مسدود می‌شود تا اینکه تسویه نهایی این ارز انجام شود و در نهایت این حساب واسط ریالی به نفع صادرکننده یا بانک عامل صادرکننده برای ذینفع نهایی کارسازی شود. هامونی یادآور شد: بحث حذف ارزهایی مثل دلار و یورو در مبادلات تجاری بین دو کشور، مهم است. در حال حاضر اگر الان یک دانشجوی مستقر در دانشگاه‌های روسی بخواهد ارزی را مبادله کند، قطعا باید از ریال به دلار یا درهم تبدیل کند و از آنجا به روبل منتقل کند؛ بنابراین یک اتوبان دوطرفه بین روبل و ریال مستقیما اتفاق خواهد افتاد.وی در ادامه با اشاره به ضرورت تامین روبل مورد نیاز برای داشتن معاملات روان و پایدار، افزود: مبادلات بازرگانی دو کشور رو به افزایش بوده و روسیه شریک تجاری قابل اعتمادی برای توسعه همکاری‌های تجاری است، به‌طوری که رشد صادرات کالاهای ایرانی به این کشور، نشان‌دهنده ارتقای جایگاه مبادلات ارزی روبل در سبد ارزی کشور دارد. هامونی با اشاره به آمادگی کارگزاران بازار متشکل ارز برای انجام مبادلات روبل و ریال، اضافه کرد: تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی ایرانی در چارچوب مصارف ارز خدماتی که متقاضی خرید روبل هستند می‌تواند از طریق کارگزاران بازار متشکل ارزی اقدام به خریدو فروش روبل کنند. وی در خصوص روند معاملات روبل از سوی اشخاص حقیقی و حقوقی روسیه گفت که به صورت متقابل خدمات مشابه از سوی کارگزاران ارزی ارایه شده و آنها نیز می‌توانند، در صورت تمایل یا در سفر یا سرمایه‌گذاری در ایران، از خدمات روی معاملات نماد روبل استفاده کنند. هامونی، چشم‌انداز معاملات روی نماد روبل را با توجه به توسعه همکاری‌های اقتصادی و مبادلات تجاری میان دو کشور مطلوب ارزیابی کرد.
تنوع نمادهای معاملاتی با ورود روبل و تامین نیاز ارزی دانشجویان ایرانی در روسیه
مدیرعامل بازار متشکل ارز ایران گفت: صادرکنندگان ایرانی که به روسیه و کشورهای CIS صادرات دارند، می‌توانند ارز (روبل) حاصل از صادراتشان را در بازار به نرخ توافقی عرضه کنند.این نماد با کمک بانک مرکزی و سایر عزیزانی که در این حوزه زحمت کشیده‌اند و با حضور برخی از مقامات و اهالی صنعت بانک و صرافی، در بانک مرکزی رونمایی خواهد شد. در این میان، مهم، تنوع‌بخشی به نمادهای معاملاتی بازار متشکل ارزی است تا بتوانیم نیازهای ارزی مردم را در جهت مطلوب پاسخ دهیم. بنابراین یکی از مهم‌ترین دستاوردهای این گشایش نماد (روبل-ریال) این است که دانشجویان ایرانی که در کشور روسیه و حوزه کشورهای مستقل مشترک‌المنافع (CIS) تحصیل می‌کنند، علاوه بر دانشجویان ایرانی در اروپا و امریکا که متقاضی دلار و یورو هستند، این دانشجویان هم بتوانند نیاز ارزی روبل مد نظرشان را در این بستر تامین کنند. به عبارت دیگر دانشجویان شاغل به تحصیل در روسیه و کشورهای CIS که خانواده‌هایشان در ایران هستند و نیاز به روبل دارند و مصارف و خدمات غیرتجاری دارند، بتوانند از این ابزار جدید در بازار متشکل ارزی بهره‌مند شوند و نیازشان تامین شود.بدیهی است که فعلا مساله ارز تجاری و بازرگانی در حوزه روبل مدنظر نیست و این روند، شروعی برای یک فرآیند معاملات مستقیم ریال با روبل است. صادرکنندگان ایرانی که به کشور روسیه و کشورهای CIS صادرات دارند، می‌توانند ارز (روبل) حاصل از صادراتشان را در بازار به نرخ توافقی به مصارف ارز خدماتی، برسانند. مدیرعامل بازار متشکل ارز ایران در پاسخ به این سوال که در آینده شاهد ورود سایر ارزها همچون درهم امارات به نمادهای معاملاتی بازار متشکل خواهیم بود یا خیر اظهار داشت: در حال حاضر حجم قابل توجهی از اسکناس درهم معامله نمی‌شود زیرا حجم قابل توجهی از معاملات درهم امارات به صورت حواله است که یکی از نمادهای پرمعامله سامانه نیماست و در نتیجه معامله اسکناس درهم در بازار متشکل ارزی در اولویت‌های بعدی است.
صادرات به روسیه افزایش می‌یابد
علی صالح آبادی رییس کل بانک مرکزی با اشاره به گشایش نماد روبل ـ ریال در بازار متشکل ارزی گفت: این اقدام گامی جدی در توسعه روابط اقتصادی دو کشور ایران و روسیه خواهد بود.موضوع روابط اقتصادی ایران و سایر کشورها به ویژه کشورهای همسایه جزو اولویت‌های دولت است. وی با بیان اینکه یکی از موضوعات مهم استفاده از ارزهای ملی بین دو کشور است شاهد هستیم که صادرکنندگان که روبل در اختیار دارند می‌توانند به صورت توافقی در بازار عرضه کنند، افزود: چارچوب کار همانند سایر نمادهای بازار متشکل به شکل رقابتی و بر مبنای عرضه و تقاضا خواهد بود.صالح‌آبادی ادامه داد: در حال حاضر پنج هزار دانشجوی پزشکی در روسیه داریم بنابراین این اقدام در جهت تأمین ارز این دانشجویان اقدام مهمی خواهد بود همچنین برای کشورهای آسیای میانه هم که با روبل کار می‌کنند می‌توانند از این بازار استفاده کنند.روس‌هایی که در ایران مشغول به کار و فعالیت هستند می‌توانند جهت تامین نیاز ارزی خود از این بستر استفاده کنند. وی ادامه داد: با این اقدام مهم صادرات ما به روسیه افزایش پیدا می‌کند. با توجه به شرایط دنیا که استفاده از دلار به عنوان یک ابزار سیاسی شده است با اقدام در جهت استفاده از ارزهای ملی بین کشورها می‌توان ابزار سلطه که تجارت کشورها را تهدید می‌کند را خنثی کنیم.
خنثی‌سازی تحریم‌ها با پول‌های ملی ایران و روسیه
توافقات پولی و بانکی اخیر بین تهران و مسکو، علاوه بر فراهم کردن امکان دورزدن تحریم‌ها، حذف دلار از مبادلات خارجی طرفین را کلید زد.رییس کل بانک مرکزی با تاکید بر اینکه با این اقدام عرضه ارز روبل در آینده نزدیک تقویت خواهد شد و همچنین بازارساز هم در بازار می‌تواند حضور داشته باشد، افزود: «حجم معاملات برای این نماد در آینده نزدیک بیشتر می‌شود»سوال مهم این است که برقراری ارتباط پولی و بانکی بین دو کشور چه اهمیتی دارد؟ برای پاسخ به این سوال باید تاریخ معاصر اقتصاد بین‌الملل را مرور کرد. به‌طور خلاصه باید گفت، دنیا نیم‌قرن گذشته را در اسارت ساختار مالی مبتنی بر دلار سپری کرده و امریکا طی این مدت از دلار مانند یک سلاح برای به بند کشیدن کشورها استفاده کرده است.امریکایی‌ها پس از جنگ جهانی دوم، کشورهای دنیا را مجبور کردند مبادلات تجاری خود را در چرخه دلار انجام دهند، یعنی در قالب پول کشور خریدار لاجرم به دلار تبدیل و سپس به پول کشور فروشنده تبدیل می‌شود.اجلاس اخیر بریکس یکی از نمونه‌های برجسته اراده کشورها برای رهایی از دلار است. اعلامیه پایانی این نشست و سخنرانی سران کشورهایی مانند چین، ایران و روسیه، در حقیقت بیانیه عبور از سلطه دلار بود.دو عامل محوری که امریکا طی یک دهه اخیر برای اعمال تحریم بر معاملات بین‌المللی علیه ایران به کار برده، جلوگیری از تسویه معاملات دلاری یعنی همان محروم کردن ایران از چرخه دلار و دیگری ممانعت از انتقال پیام‌های مالی کشور در چارچوب سوییفت (SWIFT - جامعه جهانی ارتباطات مالی بین‌بانکی) بوده است.دولت ازیک‌طرف متنوع‌سازی تجارت خارجی کشور با تأکید بر محیط همسایگی را در دستور کار خود قرار داد، رویکردی که خیلی زود ثمر داد و در فصل بهار امسال تجارت غیرنفتی کشورمان با ۱۵ کشور همسایه با رشد ۱۸ درصدی نسبت به بهار سال قبل، به ۱۲ میلیارد و ۳۶۴ میلیون دلار رسید.دیمیتری پسکوف سخنگوی کاخ ریاست‌جمهوری روسیه کرملین هم با اشاره به سفر ولادیمیر پوتین رییس‌جمهور روسیه به تهران گفته است که «روسیه و ایران به‌تدریج تعامل با دلار را کنار خواهند گذاشت».در همین ارتباط هادی تیزهوش تابان؛ رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و روسیه هم درباره توافقات پولی و بانکی دو کشور تأکید کرده است «در صورت اجرای صحیح تفاهم‌نامه تجارت میان ایران و روسیه تسهیل می‌شود و می‌توان انتظار داشت که آمارهای تجاری بهبود یابد».بر اساس آمار اعلام شده توسط نماینده بازرگانی فدراسیون روسیه در ایران، گردش مالی و تجاری بین روسیه و ایران برای سال ۲۰۲۱ با رشد ۸۱.۷ درصدی به چهار میلیارد و ۳۵ میلیون دلار رسیده است.
دراین‌بین میرهادی رهگشای؛ کارشناس اقتصاد بین‌الملل با اشاره به تجارت چهار میلیارد دلاری فعلی ایران با روسیه، معتقد است در چهار سال آینده باتوجه‌به عزم جدی دو طرف، این عدد می‌تواند تا ۱۰ میلیارد دلار رشد داشته باشد.
