در جلسه فعالان بازار سرمایه با رییس سازمان بورس چه گذشت؟

روز دو مرداد ۱۴۰۱ مجید عشقی رییس سازمان بورس جلسه‌ای را با فعالان بازار سرمایه برگزار کرد و در این جلسه به شنیدن نقطه نظرات آنها پرداخت. در این جلسه چه گذشت و فعالان بازار سرمایه چه گفتند؟

سیاوش وکیلی کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه در گفت‌وگو با خبرنگار نبض بورس درباره جلسه روز گذشته فعالان بازار سرمایه با مجید عشقی رییس سازمان بورس گفت: روز گذشته مورخه ۲ مرداد ۱۴۰۱ جلسه‌ای با حضور فعالان بازار سرمایه من جمله اصحاب رسانه در محل سازمان تشکیل شد که حدود ۲۵ نفری در این جلسه حاضر بودند و مباحث بسیار کاملی در رابطه با وضعیت بازار و پیشنهادات و انتقاداتی که مطرح بود توسط حاضرین بیان شد و نکته قابل توجه این بود که با توجه به اینکه قرار بود سقف جلسه دو ساعته و ۱۵ تا ۱۷ برگزار شود، ولی رییس سازمان بورس و آقای خدابخش عضو هیات‌مدیره سازمان با سعه صدر و حوصله تمام نشستند و جلسه تا ساعت ۱۹ و ۳۰ ادامه پیدا کرد.

وی افزود: مهم‌ترین موضوعی که من با دیدگاه خودم می‌توانم درباره با شرایط بازار مطرح کنم این بود که به اعتقاد من با توجه به اقداماتی که توسط بیشتر دولت در قسمت‌های مختلف اقتصادی انجام می‌شود، خروجی آنها منجر به اثرات مخرب برای بازار سرمایه می‌گردد. شاید در بسیار از موارد نیت خیر باشد، اما به قول دکتر هادی زنوزی (اقتصاددان) همه ما با نیت خیر به سمت جهنم می‌رویم. اگر دقت بفرمایید از حدود آذرماه سال ۱۴۰۰ با غائله بودجه و مباحثی که بر سر افزایش نرخ خوراک و گاز پتروشیمی‌ها و پالایشی‌ها مطرح شد و یک کمای دو الی سه ماهه بازار سرمایه را فرو برد و این برخلاف صحبت‌هایی بود که درباره پیش بینی پذیر بودن بازار مطرح می‌شد و عملا بازار را با تنش فوق العاده‌ای رو به رو کرد.

وکیلی ادامه داد: تا این غائله خاتمه یافت و بازار در حال جان گرفتن بود و سهامداران در حال اعتماد کردن به بازار بودند که بحث عوارض صادراتی پیش آمد. بعد از این مساله هم با نرخ سود بین بانکی مواجه شدیم. بعد نرخ نیمایی و فاصله‌ای که با نرخ آزاد وجود دارد و تحت الشعاع قرار گرفتن سودآوری شرکت‌ها. سیکل معیوبی که در رابطه با واگذاری بلوک خودرویی‌ها توسط سازمان خصوصی‌سازی و وزارت صمت مطرح شد و باز بر ابهامات بازار افزود. قطعی برق و محدودیت در تولید برق موضوع دیگری بود که بر بازار اثر گذاشت. قیمت‌گذاری دستوری بر روی کالا‌ها و خدمات طرح تعیین مصادیق کالا‌ها و خدمات قابل عرضه در بورس کالا که عملا موجب خروج بسیاری از کالا‌ها از بورس کالا می‌شد و باعث قیمت‌گذاری دستوری کالا‌ها و خدمات می‌شد. وضعیت صندوق‌های دولتی پالایش و دارا که این همه درباره آنها صحبت شد. همچنین برجام که مسائل مربوط به آن آینده سرمایه‌گذاری را با ابهام مواجه کرده است. این فعال بازار سرمایه به نبض بورس گفت: همه این مسائل نشان می‌دهد که ما با دو دسته از عوامل در بازار سرمایه رو به رو هستیم: عوامل خارج از سازمان و عوامل درون سازمان. عوامل خارج از سازمان این مواردی بود که عرض کردم.

وکیلی اظهار داشت: شرایط حال حاضر بازار سرمایه به مانند یک جاده مه آلود است که در این جاده یا رانندگان سرعت خود را کاهش می‌دهند یا توقف می‌کنند. سپهر حاکم بر بازار سرمایه از حیث عوامل خارجی همچنین فضایی را در بازار ایجاد کرده است و طبیعی است که با این دسته از عوامل و چنین اتمسفر و اکوسیستمی نمی‌توان زیاد انتظار داشت که اقدامات خاصی بتوان در بازار از طریق عوامل داخلی و در اختیار سازمان رقم زد. تمرکز بر روی موضوعاتی مثل دامنه نوسان و افزایش آن و... و آنها را به عنوان فرشته نجات دیدن به نظر من آدرس غلط دادن است.

این تحلیلگر بازار سرمایه ادامه داد: موضوع دیگری که من می‌توانم اشاره کنم این است که رویکرد سازمان در سنوات قبل به صورتی بود که نزد فعالان بازار اینگونه تلقی می‌شد که نسبت به اعتراضات و موضوعاتی که از طرف نهاد‌های خارج از بازار سرمایه اتفاق می‌افتد سازمان واکنش نشان نمی‌دهد و فعالان هم نسبت به آن انتقاد جدی داشتند. در رویکرد تیم جدید سازمان شاهد این هستیم که سازمان در اندازه‌هایی که در اختیار دارد و حتی فراتر اقدام می‌کند و به کلیه عواملی که بر بازار اثرگذار هستند معترض است. به عنوان نمونه حتی به صورت مکتوب رییس سازمان بورس با رییس مجلس مکاتباتی را بر سر مسائل بورس کالا داشته است.

آنچه که می‌توانم من بگویم این است که الان وظیفه است که هم فعالان بازار سرمایه و هم رسانه‌های بورسی نسبت به این مطالبه‌گری اقدام بیشتری کنند و این جوری نشود که همه را از سازمان بخواهیم که انجام دهد. سازمان به اعتقاد من زورش تا اینجا می‌رسد و نقشی که می‌تواند سازمان داشته باشد و در آن مقداری ضعیف است این است که ما در بازار سرمایه نهاد‌های غیردولتی که تخصصی باشند نداریم. این موضوع از آنجا حادتر می‌شود که اگر گروهی از فعالان هم به فکر تشکیل همچنین نهاد‌هایی می‌افتند طبق بخشنامه‌ای که بین سازمان بورس و سازمان ثبت اسناد و املاک کشور توافق شده است هر ساختار، تشکیلات و شرکتی که در اساسنامه و موضوع فعالیت آن اشاره به بورس و سرمایه‌گذاری باشد باید که تایید سازمان را داشته باشد که قابل ثبت شود و در سنوات قبل در این باره هیچ گونه همکاری صورت نمی‌گرفت. من معتقدم که هم‌اکنون باید سازمان بستر تشکیل کانون‌ها و انجمن‌های صنفی مختلف را فراهم کند تا اینها بیایند از موضوعات بازار سرمایه دفاع کنند و سیاسیون و دولتی‌ها را با موضوع بازار سرمایه بیشتر آشنا کنند. امروز بازار سرمایه مربوط به تعداد قلیلی از سهامداران نیست و نزدیک به ۵۰ میلیون سهامدار مستقیم از این بازار تاثیر می‌پذیرند.

علی عصاری از فعالان بازار سرمایه نیز طی صحبت‌هایی گفت: بحث درباره شاخص کل بود و اینکه شاخص کل یک چیزی را نشان می‌دهد و پرتفوی سهامداران چیز دیگری را. نکته جالبی که در جلسه دیروز مطرح شد درباره مجامع و شأن سهامدار بود. اکثر فعالان معتقد بودند که شأن سهامداران در مجامع رعایت نشده و مشخصا از دو مجمع شتران و دی یاد شد که در آنها شأن سهامداران رعایت نشده بود.  وی افزود: ما از سازمان خواستیم که نظارت بیشتری را بر مجامع داشته باشد اما رییس سازمان فرمودند که دخالت مستقیم نمی‌توانند داشته باشند و خود مسوولان که مسوولیت تامین این مجامع را دارند باید ورود کنند.  عصاری گفت: در مجموع تمام دغدغه‌ها در این جلسه چهار ساعته بیان شد. وی درباره مطرح شدن کانون سهامداران حقیقی هم گفت: کانون سهامداران حقیقی موضوع جدیدی نبود و سال‌هاست که در گیر و‌دار تاسیس و شرف تاسیس است. به‌شدت کار سختی است جمع کردن کانون و خود آقای عشقی هم اعتقاد داشتند که علاوه بر کانون سهامداران و کانون‌های دیگری که به صورت کلی می‌تواند نماینده بخشی از سهامداران باشند، می‌تواند راه‌اندازی شود.