مشارکت در ساخت ماهواره خیام؛ ضرورت و دستاورد!؟

ولی‌الله پاشا 

ظاهرا آنچه که برای دولتمردان جمهوری اسلامی در اولویت قرار ندارد، اطلاع و اقناع افکار عمومی است!

پس از انتشار خبر پرتاب ماهواره خیام در روزهای اخیر و مانور تبلیغاتی گسترده توسط دولتمردان و رسانه‌های وابسته به دولت مبنی بر دستیابی به «دانش ایرانی»، سفارت روسیه در تهران به این موضوع واکنش نشان داد و اعلام کرد که این ماهواره را شرکت‌های روسی ساخته‌اند. سپس حسن سالاریه، رییس سازمان فضایی ایران، با تایید ساخت ماهواره خیام در یکی از شرکت‌های روسی، گفت: «این ماهواره بر اساس پارامترهای تعیین شده از سوی ایران و همچنین نظارت ایران به مرحله ساخت رسید.»

همچنین برخی منابع اعلام کردند که سفارش ساخت این ماهواره به روسیه بالغ بر ۴۰ میلیون دلار برای ایران هزینه داشته است. ساخت یا حتی سفارش ساخت ماهواره از سوی ایران به کشوری دیگر و پرتاب آن در کشوری ثالث اگر با لحاظ منافع ملی و در راستای مشارکت در طرحی فضایی با حضور سایر کشورها به منظور قرار گرفتن در باشگاه کشورهایی با توان ساخت و هدایت ماهواره و به مرور دستیابی به تکنولوژی ساخت و بومی‌سازی آن باشد، نه‌تنها اشکالی ندارد که درست و غرورآفرین است؛ اما انتشار اخبار نادرست در خصوص ساخت ماهواره خیام از سوی دولتمردان که واکنش سفارت روسیه را در پی داشته از یک‌سو و بی‌اطلاعی افکار عمومی و حتی نخبگان جامعه از ضرورت‌ها و دستاوردهای سفارش ساخت ماهواره با هزینه چند ده میلیون دلاری برای کشور از سوی دیگر، با شعار محرم خواندن مردم و حق دانستن ملت از تصمیمات و اقدامات دولت مغایرت دارد.

فاجعه‌بارتر اینکه هنوز افکار عمومی در شوک چرایی و کجایی بودن اولین ماهواره خیام قرار دارد، سخنگوی دولت ساخت سه نسخه دیگر از ماهواره خیام با مشارکت دانشمندان ایرانی که در دستور کار دولت قرار دارد را اعلام می‌کند آن هم بی‌آنکه از زمان ساخت، کشوری که قرار است دانشمندان ایرانی در ساخت ماهواره با آن مشارکت کنند و میزان هزینه ساخت و ضرورت‌ها و دستاوردهای این اقدام سخنی به میان آورد!

نکته پایانی اینکه؛ اگر ساخت ماهواره یا هر چیز دیگری آن هم در شرایط اقتصادی کشور در راستای منافع ملی ایران است که باید باشد، حق مردم است تا از کم و کیف و میزان هزینه و دستاوردهای آن مطلع شوند. این در حالی است که بعید می‌دانم نمایندگان ملت نیز در این زمینه همانند موضوع برجام که از محتوای مذاکرات و نیز متن پیش‌نویس آن اظهار بی‌اطلاعی می‌کنند، اطلاعات دقیقی داشته باشند!