5/58درصد مردم، دریافت کالابرگ را به یارانه نقدی ترجیح می‌د هند
براساس نتایج به دست آمده موسسه افکارسنجی ملت، ۵۸.۵ درصد از مردم ترجیح می‌دهند دولت هفت قلم کالای اساسی را به قیمت سال قبل و از طریق کالابرگ عرضه کند و در مقابل ۲۸.۶ درصد ترجیح می‌دهند به ازای هر فرد ماهانه مبلغ ۳۰۰ یا ۴۰۰ هزارتومان نقدی اختصاص یابد.
تصمیم دولت برای حذف ارز تخصیصی به کالا‌های اساسی یکی از مهم‌ترین تصمیمات اقتصادی دولت طی دهه‌های اخیر به شمار می‌آید. برای جبران پیامد‌های اقتصادی این تصمیم، مجلس در قانون بودجه 1401، دولت را مکلف به ارایه کالابرگ الکترونیکی کرده است. پس از واریز چند مرحله یارانه نقدی به حساب سرپرستان خانوار دهک‌های اول تا نهم، این پرسش در مجلس مطرح شد که مردم بین دریافت یارانه نقدی و کالابرگ الکترونیکی، کدام یک را ترجیح می‌دهند؟
باتوجه به اهمیت این موضوع، مراجعه به افکارعمومی می‌تواند برخی ابهام‌ها در این خصوص را برطرف نماید. در این راستا موسسه افکارسنجی ملت وابسته به مرکز پژوهش‌های مجلس، به اجرای یک پروژه با عنوان «افکارسنجی درباره نگرش مردم به طرح اصلاح یارانه‌ها و توزیع کالابرگ» در کل کشور اقدام نموده است.
نتایج این افکارسنجی نشان می‌دهد ۶۰.۶ درصد مردم نسبت به کلیت طرح اصلاح یارانه‌ها نظر منفی دارند که مهم‌ترین دلیل آن، افزایش قیمت کالا‌های دیگری است که قرار نبود براساس اجرای این طرح، گران شوند. با توجه به همین موضوع می‌توان فهمید که چرا ۸۸.۶ درصد مردم میزان یارانه واریزی را کافی نمی‌دانند. بالطبع خانواده‌های پرجمعیت بیشتر تحت تأثیر فشار اقتصادی ناشی از افزایش قیمت‌ها قرار می‌گیرند که نتایج این افکارسنجی نیز موید آن است.
یافته‌های دیگر این نظرسنجی حاکی از آن است که قدرت خرید کالا‌های اساسی از سوی خانوارها نسبت به قبل از اجرای طرح (ابتدای سال)، کاهش یافته است؛ بنابراین نظرسنجی و مطابق نظر مردم، ۵۸.۵ درصد از مردم ترجیح می‌دهند دولت هفت قلم کالای اساسی را به قیمت سال قبل و از طریق کالابرگ عرضه کند و در مقابل ۲۸.۶ درصد ترجیح می‌دهند به ازای هر فرد ماهانه مبلغ ۳۰۰ یا ۴۰۰ هزارتومان یارانه نقدی اختصاص یابد.
براساس نظرسنجی موسسه افکارسنجی ملت، در بین افرادی که کالابرگ را به یارانه نقدی ترجیح داده‌اند، ۵۶.۲ درصد اظهار کرده‌اند که حتی اگر کالابرگ فقط در فروشگاه‌های مشخصی قابل استفاده باشد، باز آن را به یارانه نقدی ترجیح می‌دهند. گفتنی است؛ سیدهادی سبحانیان، معاون سیاست‌گذاری اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی اخیرا از امکان اجرای طرح پایلوت کالابرگ از مهرماه خبر داده بود؛ او گفته بود که این یک قانون است و دولت سیزدهم علاقه‌مند بود آن را دنبال کند، اما زیرساخت‌های آن فراهم نشده بود. دولت با مسوولیت وزارت رفاه و بانک مرکزی در حال پیگیری آن است و زیرساخت‌های فنی نیز آماده شده است.امکان اجرای پایلوت آن از مهرماه برای برخی کالاها وجود دارد تا قیمت این کالاها با نرخ سال ۱۴۰۰ محاسبه شود.
بر اساس این گزارش؛ کوپن از تمهیداتی بوده که در سال‌های گذشته در زمان‌هایی در اختیار مردم قرار می‌گرفت؛ به این صورت که مردم اقلام اساسی را با قیمتی پایین‌تر از نرخ بازار از دولت تحویل می‌گرفتند تا سرانجام در سال ۸۷ این یارانه کاغذی حذف و به یارانه نقدی تبدیل شد.
اما بازگشت دوباره کوپن، مخالفان و موافقانی دارد. مخالفان بازگشت کوپن بر این باورند که چنین سیستمی شکست خورده و تکرار تجربه شکست خورده، صرف زمان و هزینه بیهوده است. این گروه معتقدند که تخصیص یارانه‌های نقدی روشی مطمئن‌تر و عاقلانه‌تر است، زیرا هر فرد براساس نیاز خود خرید می‌کند. از طرفی هم اگرچه گفته می‌شود فقط چهار قلم کالای اساسی گران شده اما همان‌گونه که شاهد هستیم دامنه گرانی تقریباً اغلب کالاها را در برگرفته است؛ درحالی‌که با کوپن فقط امکان خرید چند قلم کالای مشخص وجود دارد.
براین‌اساس افراد برای دسترسی به منابع نقدی، ممکن است کالابرگ‌های خود را همچون گذشته بفروشند و بازهم سود کلانی را نصیب دلالان و واسطه‌های این عرصه کنند. همچنین هزینه راه‌اندازی طرح کالابرگ الکترونیکی مشکل بزرگی است که مخالفان این طرح آن را جدی‌ترین ایراد می‌دانند؛ زیرا طبق گفته مدیر طرح هوشمندسازی، برای پیشبرد اجرای این طرح ۹۰۰ میلیارد تومان به‌منظور خرید تجهیزات هزینه شده است؛ درصورتی‌که پرداخت یارانه نقدی هیچ هزینه اولیه‌ای برای تأمین زیرساخت‌های پرداخت برای دولت ندارد و طرحی بسیار به‌صرفه‌تر برای دولت است. اما موافقان بازگشت کوپن به اقتصاد کشور، این روش را مطمئن‌ترین راهکار برای حمایت از اقشار ضعیف می‌دانند؛ زیرا کوپن در شرایط فعلی راهکار مناسبی برای بهبود معیشت مردم و درعین‌حال عدم افزایش نرخ تورم است (البته درصورتی این اقدام با نتیجه مثبتی همراه خواهد بود که نظارت دقیق هم بر توزیع کالاها باشد) . به‌علاوه گفته می‌شود با تخصیص کوپن می‌توان از تأمین حداقل مواد غذایی مورد نیاز برای یک خانوار اطمینان حاصل کرد؛ زیرا خانوارها در طول یک ماه، مواد غذایی مورد نیاز خود را به قیمت مصوب می‌توانند تهیه و استفاده کنند. مورد دیگر که موافقان تخصیص کوپن نسبت به آن تأکید دارند، رشد نقدینگی در جامعه و تشدید کسری بودجه است که از این لحاظ کالابرگ الکترونیکی نسبت به یارانه نقدی برتری دارد.
