اسامی شرکت‌های متخلف بورسی را افشا می‌کنیم
کمتر کسی است که نداند سازمان بورس و اوراق بهادار در دولت سیزدهم، بازار سرمایه را در روزهای بسیار سخت و شرایطی ملتهب تحویل گرفت؛ روزهایی که بازار سرمایه، یک چالش بزرگ را تازه از سرگذرانده و سقوط بزرگ شاخص کل، خاطره‌ای تلخ و بی‌اعتمادی بزرگی را برای بسیاری از سهامداران بازارسرمایه برجای گذاشته بود. واقعیت این است که دولت وقت با هدف جبران کسری بودجه و بدون گوشزد کردن ریسک‌های موجود سرمایه‌گذاری، مردم را به ورود در بازار تشویق کرد. مردم عادی نیز در ابتدای امر و با مشاهده بازدهی‌های بازارسرمایه، به صورت جدی وارد این بازار شدند، اما دست آخر، ریزش سنگین شاخص، اهالی بازار سرمایه را درکمال ناباوری، به طرز عجیبی نقره داغ کرد. اکنون و باگذشت بیش از یک سال از آغاز به کار دولت سیزدهم ایران گفت‌وگویی با مجید عشقی، رییس سازمان بورس و اوراق بهادار انجام داده که از نظر می‌گذرد.
باگذشت نزدیک به ۱۰ ماه از حضور جنابعالی در مسند ریاست سازمان بورس، مهم‌ترین اقدامات دولت درحمایت ازبازار سرمایه چه بوده است؟
دولت سیزدهم بازار سرمایه را در شرایط بسیار سختی تحویل گرفت، شرایطی که تبعات آن کماکان دامن بازار سرمایه را گرفته است. ایجاد اعتماد در بازار سرمایه همواره به صورت آهسته آهسته اتفاق می‌افتد اما از بین رفتن آن به صورت یک‌باره است، اتفاقی که به دلیل عملکرد ضعیف دولت قبل در مورد بازار سرمایه و تعداد زیادی از سهامداران در سال‌های گذشته رخ داد و سهامداران بسیاری لطمه دیدند. بنابراین، اولین اولویت دولت سیزدهم، کاستن از میزان التهابات در بازار سرمایه بود.
با انجام اقدامات مهم، یک اطمینان نسبی دربازار سرمایه از اسفندماه سال گذشته ایجاد شد که در ماه‌های بعد این روند ادامه داشت و همین آرامش نسبی، باعث شد تا ورود پول حقیقی به بازار سرمایه هم افزایش یابد. ناگفته نماند عوامل متعددی در بازار سرمایه تأثیرگذار بوده که یکی از این موارد مهم، بازارهای جهانی و جنگ اوکراین و روسیه بود که باعث شد رکود اقتصادی درجهان ایجاد شود.
این اتفاق منجر به ریزش قیمت جهانی از جمله در فلزات اساسی، نفت و پتروشیمی شد و بر روند شرکت‌های بورسی در داخل کشور هم اثرات خود را گذاشت و بخشی از رشد بازار هم از دست رفت، هرچند که آمارهای سه ماهه اول امسال نشان دادکه شرکت‌ها سودآوری خوبی داشته و از لحاظ بنیادین، شرکت‌ها و بازار سرمایه در شرایط خوبی قرار دارند.
گزارش‌ها نشان می‌دهند که بازار سرمایه از لحاظ روانی در یک ثبات نسبی قرارگرفته است و در این مدت کوتاه حضور دولت سیزدهم، انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری راه‌اندازی شده از جمله صندوق‌های اهرمی و تضمین اصل سرمایه. پرداخت سود شرکت‌ها از طریق سامانه سجام پیگیری شده و درحال حاضر سود سهامداران به صورت الکترونیکی پرداخت می‌شود. راه‌اندازی سامانه توثیق سهام به عنوان یک طرح دیگر در مدت زمان کوتاه، اقدام بعدی بوده که انقلابی ایجاد خواهد کرد.
یکی از اقدامات مهم دیگر سازمان بورس برای اولین‌بار، پیگیری دریافت فهرست «دارندگان اطلاعات نهانی» سازمان‌ها و شرکت‌های تأثیرگذار در بورس است، پیگیری‌ها به کجا رسید؟
در حال حاضر بخشی از دارندگان اطلاعات نهانی در مجموعه خود ناشران حضور دارند، از جمله نهادهای مالی، حسابرسان، بازرسان قانونی و دستگاه‌های ذیربط سیاست‌گذار در امر قیمت‌گذاری به خصوص در مورد مواد اولیه شرکت‌ها یا حتی هر نوع عاملی که بر روند سود و زیان شرکت‌ها تأثیرگذار هستند. همه این سازمان‌ها باید لیست دارندگان اطلاعات نهانی خود را در اختیار سازمان بورس قرار دهند، زیرا سازمان بورس سامانه‌ای را در این راستا تعریف کرده تا اطلاعات دارندگان اطلاعات نهانی، به همراه افراد تحت تکفل خود در این سامانه ثبت خواهد شد. در این پیوست، حتی هر نوع معاملاتی که توسط آنها انجام می‌شود در سامانه مذکور ثبت و رصد خواهد شد که آیا معاملات آنها، ارتباطی با افراد و دارندگان اطلاعات نهانی دارد یا خیر؟
ازطرف دیگر، دارندگان اطلاعات نهانی سازمان‌ها و نهادهای مختلف مالی باید آمار معاملات خود را از طریق سامانه کدال برای سازمان بورس ارسال کنند که این آمار در بخش نظارتی سازمان بورس بایگانی و رصد می‌شود تا مشخص شود افرادی که ملزم بوده‌اند آیا اطلاعات خود را ارایه داده‌اند یا خیر؟
درحال حاضر بالای ۲۰ سازمان و نهاد، به اطلاعات نهانی دسترسی دارند که سازمان بورس و اوراق بهادار با آنها مکاتبه کرده که تا اکنون ۸ سازمان، لیست دارندگان اطلاعات نهانی خود را در اختیار سازمان بورس قرارداده‌اند، هرچند که بخشی از این ارگان‌ها هنوز هم لیست درخواستی را در این خصوص ارایه نکرده‌اند. در حال حاضر سازمان بورس از طرق مختلف در حال پیگیری بوده تا این سازمان‌ها فهرست دارندگان اطلاعات نهانی را به سازمان بورس اعلام کنند که بعد از قراردادن اطلاعات مذکور در سامانه، امکان نظارت برآنها نیز مهیا شود.
به نظر می‌رسد سازمان بورس بعد از بهبود شاخص افشای اطلاعات ناشران بورسی، به سراغ افشای آرای تخلف ناشران خواهد رفت، این اقدام مهم از چه زمانی اجرا می‌شود؟
باتوجه به اینکه درحال حاضر تأخیر در افشای اطلاعات ناشران بورسی و همچنین موارد تخلف بسیار کاهش یافته، بنابراین نظارت‌های مستمر سازمان بورس تشدید شده است.یکی از موارد و اقدامات مهم برای اولین‌بار در بازار سرمایه که سازمان بورس به تازگی دنبال کرده، انتشار آرای تخلفات است که بر این اساس، به فعالان بازار سرمایه اعلام خواهد شد که چه ناشرانی در سازمان بورس آرای تخلف دارند. به عبارت بهتر، قرار است اسامی افراد یا ناشرانی که آرای منجر به جریمه نقدی، سلب صلاحیت و امثال این موارد دارند، در بازار سرمایه افشا شود.
تکلیف سهامداران ناشران ورشکسته یا نمادهای اخراج شده از بازار سرمایه چه زمانی روشن می‌شود؟
واقعیت این است که وضعیت شرکت‌های اخراجی از بازار سرمایه با شرکت‌های ورشکسته متفاوت است. روند فعالیت در شرکت‌های ورشکسته متوقف بوده ومدیرتسویه باید با سهامداران تسویه کند، اما با توجه به اینکه شرکت‌های اخراج شده از بازارسرمایه سهامی عام هستند، در بازار پایه با محدودیت‌ها وسطح ریسک‌های متفاوت مورد معامله قرار می‌گیرند.
درحال حاضر تمام ابزارها در بازار سرمایه دارای یک سطح از ریسک هستند، بنابراین معامله گران دقت داشته باشند که برخی از ابزارها در بازار سرمایه دارای ریسک کمتر و برخی هم دارای ریسک بیشتر هستند. واقعیت این است که بازار پایه در قیاس با بازار اصلی، دارای ریسک به مراتب بیشتری است. ناگفته نماند که یکی از معضلات در بازار سرمایه سال ۹۹ افرادی بودند که بدون شناخت از مختصات بازار، سهام شرکت‌های حاضر در بازار پایه را خریداری و زیان هم کردند. فراموش نکنیم که شرکت‌های ورشکسته هم در بازار پایه در قالب تابلوی‌های نارنجی و قرمز معامله شدند که سرمایه‌گذاران باید در معاملات در این سهم‌ها هم دقت بیشتری کنند.
با توجه به اقدام مهم دولت در مورد ورود دو باشگاه پرسپولیس و استقلال و شفاف‌سازی در مورد این دوباشگاه در بازار سرمایه، اما چرا جزییات قراردادهای نقل و انتقال بازیکنان همچنان شفاف نیست؟
سازمان بورس، نه تنها در مورد این دو باشگاه بلکه در مورد همه ناشران بورسی، شفافیت بیشتر را دنبال می‌کند. با توجه به وضعیت نماد این دوباشگاه در بورس، احکامی که برای این دوشرکت وجود دارد همانند سایر شرکت‌های پذیرش شده در بورس نیست چون ریسک سرمایه‌گذاری در این دوباشگاه، همچنان بالا است.
دو باشگاه مذکور برای اولین‌بار وارد بازار سرمایه شده‌اند، بنابراین سرمایه‌گذاران در سرمایه‌گذاری در مورد این دو باشگاه باید دقت کنند و شفافیت در این دوباشگاه باید به صورت پلکانی صورت بگیرد. کنترل داخلی و حسابرسی در این دو باشگاه تا اکنون چندان دقیق نبوده و باید مسیری طی بشود تا به مرز شفافیت برسند ودرآمدزایی خوبی داشته باشند که ممکن است این روند سه سال هم طول بکشد. مجید عشقی به ورود خودرو در بورس کالا و نیز برنامه‌های سازمان بورس در این حوزه اشاره کرد و افزود: تلاش ما این است که با تداوم تعامل مثبت و همکاری موثر به وجود آمده با وزارت صمت در خصوص موضوع خودرو، مطابق یک برنامه منظم خودروهای بیشتری را وارد بورس کالا کنیم. وی اظهار داشت: هدف ما تنها بحث فروش خودرو در بورس کالا نیست، بلکه به دنبال فعال‌سازی ظرفیت‌های بازار سرمایه برای تامین مالی صنعت خودروی کشور هستیم که اوراق سلف و گواهی سپرده ابزارهای آماده در بازار سرمایه در این خصوص است.
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار ادامه داد: با تکمیل اقدامات اخیر و نیز فراهم شدن امکان سرمایه‌گذاری‌های جدید، امیدوار به رونق صنعت خودرو هستیم. در این راستا، در چند وقت گذشته مذاکراتی را با خودروسازها انجام دادیم تا منابع مذکور را به سمت توسعه پلتفرم‌های جدید و ارتقای کیفی محصولات فعلی اختصاص دهند.
عشقی اظهار داشت که تحقق برنامه‌های بازار سرمایه در گرو همکاری وزارت صمت و حمایت کافی دولت خواهد بود که با جدیت پیگیر آن هستیم. پس از مصوبه شورای عالی بورس در خصوص عرضه خودرو در بورس کالا، ۲۶ مرداد (چهارشنبه)، ۳۵۰ دستگاه فیدلیتی و ۲۵۰ دستگاه دیگنیتی متعلق به گروه بهمن موتور راهی تالار صنعتی شد. براساس مشخصات کالای قابل عرضه اعلام شده بود که هر کد ملی مجاز به ثبت سفارش بر روی یکی از کدهای عرضه شده در تاریخ عرضه و صرفا برای یک دستگاه خودرو است و صدور سند و شماره‌گذاری خودرو فقط به اسم شخص خریدار خواهد بود.
در ادامه عرضه خودروهای بهمن موتور به بورس کالا، «مجید عشقی»، رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در جلسه هفته گذشته اتاق بازرگانی از ورود خودروهای ایران خودرو به بورس کالا خبر داد و گفت: در حوزه عرضه خودرو در بورس با موانعی مواجه بودیم که مشکلات برطرف شد و موفق به عرضه برخی از خودروها در این بازار شدیم و دو محصول ایران خودرو هم به زودی وارد تابلوی بورس کالا می‌شود. به دنبال مطرح شدن چنین صحبتی از رییس سازمان بورس و اوراق بهادار، بورس کالا در اطلاعیه‌ای به شفاف‌سازی از جزییات ورود خودروهای ایران خودرو به این بازار پرداخت و اعلام کرد: یکشنبه (۶ شهریور ماه) در نخستین عرضه محصولات ایران خودرو در بورس کالای ایران، ۳۰۰ دستگاه هایما S۷ مشکی و ۲۰۰ دستگاه هایما S۷ سفید عرضه می‌شود. در این اطلاعیه آمده بود: قیمت پایه هایما S۷ تولیدی ایران خودرو در بورس کالای ایران ۷۴۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است.
