توسعه دامنه وثایق بانکی مهم‌ترین ماموریت رییس‌جمهوربه بانک‌ها
علی سعدوندی
درباره ماموریت‌های تعیین شده برای بانک مرکزی از سوی رییس‌جمهوری باید توجه داشت که ماموریت‌هایی که از سوی رییس‌جمهوری به بانک مرکزی داده شده است، مواردی هستند که حتما باید اجرا شوند اما در زمینه تامین سرمایه گردش واحدهای تولیدی باید این موضوع مورد نظارت قرار بگیرد که منابع بانکی در اختیار رشد ظرفیت تولید قرار بگیرد نه در اختیار احتکار و افزایش موجودی انبارها. توسعه دامنه وثایق بانکی یکی از بهترین ماموریت‌های رییس‌جمهوری به بانک مرکزی است و در این زمینه پیشنهادهایی برای رسیدن به این ماموریت‌ها مطرح است. یکی از دلایل رشد بالای نقدینگی ناترازی نظام بودجه‌ریزی و شبکه بانکی کشور است. مواردی برای اصلاح این دو ناترازی انجام شده اما ضمانت اجرا نداشته است زیرا نمی‌توان با دستور، اقتصاد را اداره کرد بلکه باید برنامه مدونی برای کنترل تورم و نقدینگی داشت. زمانی که هدف بانک مرکزی برای رشد نقدینگی ۳۰ درصد است، نمی‌توان امیدوار بود که این متغیر کنترل شود، بلکه نرخ رشد نقدینگی باید به سرعت به زیر ۱۰ درصد برسد. تقویت ارزش پول ملی به عنوان یکی از ماموریت‌های محوله رییس‌جمهوری به بانک مرکزی، مطرح شده است. این ماموریت نباید به معنی سرکوب نرخ ارز باشد زیرا سالیان سال این موضوع اجرا می‌شود و تبعات منفی برای رشد اقتصادی و اشتغال داشته است. بنابراین، برای تقویت ارزش پول ملی باید نرخ ارز مقداری از نرخ تعادلی بالاتر باشد. اصلاح ناترازی بانک‌ها اقدام درستی است و نباید به صورت دستوری انجام شود بلکه باید این اصلاح به صورت تقویت نظارت بر بانک‌ها صورت بگیرد. اصلاح سبد ارزی متناسب با نیازهای سرمایه‌گذاری نیز مناسب ارزیابی می‌شود. در این زمینه، باید به این سمت حرکت کنیم تا پیمان‌های دو جانبه یا چند جانبه با طرف‌های تجاری خود داشته باشیم و از طریق پول ملی آنها نه فقط دلار به مراودات تجاری بپردازیم. به جای تقویت سامانه‌های نظارتی بر نظام بانکی، باید نظارت بانکی تقویت شود زیرا در حال حاضر سامانه‌های نظارتی زیادی داریم که این سامانه‌ها فقط اطلاعات ویژه در اختیار کاربران قرار می‌دهد و رانت اطلاعاتی ایجاد می‌کند و نظارت را تقویت نکرده است. توسعه دامنه وثایق یکی از بهترین‌های ماموریت‌های بانک مرکزی است. یکی از دلایلی که بیشتر تسهیلات پرداختی در استان تهران است و بانک‌ها زمین‌های کشاورزی را به عنوان وثیقه قبول نمی‌کنند، همین موضوع وثایق است که به یک تحول جدی و بزرگ در نظام بانکی و مقررات حقوقی و بانکی نیاز دارد.
