اینترنت موبایل ملی شد
بررسیها نشان میدهد در روزهای گذشته دسترسی به اینترنت روی اپراتورهای موبایل در تهران و چند شهر بزرگ دیگر مختل شده است و کاربران اینترنت همراه تنها امکان استفاده از سایتهای داخلی را دارند. بررسیها نشان میدهد پیامرسان واتساپ نیز برای کاربران داخل ایران فیلتر شده و امکان استفاده از این پیامرسان بدون ابزارهای فیلترشکن وجود ندارد. نت بلاکس نیز موضوع فیلتر شدن واتس اپ در ایران را تایید کرده است. با وجود قطعیهای این چند روز، در نهایت رییس سازمان فناوری اطلاعات ایران با بیان اینکه به دستور مراجع ذیصلاح برای بعضی از پلتفرمها و سکوهای خارجی به صورت موقت محدودیتهایی وضع شده است تاکید کرد که نیازهایی که مردم در استفاده از خدمات الکترونیکی دارند، با استفاده از ظرفیتها و پیامرسانهای داخلی برقرار است و مشکل خاصی وجود ندارد. بررسی وضعیت اینترنت همراه و ثابت نشان میدهد که دسترسی به پلتفرم اینستاگرام با IP ایران امکانپذیر نیست. از عصر چهارشنبه 30 شهریورماه گزارشهایی از کاربران مبنی بر اینکه دسترسیشان به اینستاگرام بدون فیلترشکن و با IP ایران ممکن نیست اعلام شده است. گمانهزنیها در شرایط فعلی امکان فیلتر اینستاگرام را تقویت کرده است. همچنین بسیاری از کاربران تلگرام در دقایق اولیه اعلام این خبر تایید کردند به اینستاگرام دسترسی ندارند. کاربران ایرانی در حال حاضر بدون استفاده از فیلترشکن امکان استفاده از اینستاگرام را ندارند. دسترسی به این شبکه اجتماعی بهطور مشهودی محدود شده است. این موضوع اما در حالی است که همچنان منابع رسمی این خبر را تکذیب یا تایید نکردند. اینستاگرام تنها شبکه اجتماعی پرطرفدار و فیلتر نشده در ایران بود. البته اینستاگرام طی ماههای اخیر بارها و بارها با افت پهنای باند مواجه بوده اما مسوولان مختلف تاکید کردهاند که هیچگاه فیلتر نشده است. هرچند همچنان باید منتظر واکنش نهادهای مسوول نسبت به این اختلال بود. درحالی که استفاده از واتساپ در ایران با اختلاف همراه شده بود، به نظر میرسد که این پیام رسان بینالمللی فیلتر شده است و چه روی شبکه ثابت و چه شبکه اینترنت سیار، نمیتوان بدون روشن کردن فیلترشکن از آن استفاده نمود. نت بلاکس نیز با انتشار تصویر زیر اعلام کرده که واتساپ در ایران مسدود شده است. خبرگزاری تسنیم نیز با تایید این موضوع خبر از موقت بودن مسدودسازیها داده است. خبرگزاری فارس در خصوص اعمال فیلترینگ برای این دو پلتفرم خارجی و نامشخص بودن زمان رفع محدودیت نوشت: «با تصمیم شورای عالی امنیت کشور دسترسی به اینستاگرام و واتس اپ محدود شد. هنوز معلوم نیست این تصمیم چه زمانی به طول خواهد انجامید اما اقدامات خلاف امنیت ملی در بستر این شبکهها توسط ضد انقلاب و پاسخگو نبودن این پلتفرمها یکی از دلایل این تصمیم است.» علاوه بر اعمال فیلترینگ برای شبکه اجتماعی اینستاگرام و پیامرسان
واتس اپ، بسیاری از کاربران نیز گزارش کردهاند که با محدودیت در دسترسی به گوگلپلی مواجه شدهاند و به نظر میرسد این فروشگاه رسمی اندروید نیز برای کاربران داخل ایران فیلتر شده است.
واتساپ خارج از دسترس، اینستاگرام فیلتر
واتس اپ در حالی فیلتر میشود که پیش از آن اینستاگرام نیز فیلتر شده بود. واتساپ از معدود پیام رسانهای جهانی بود که در ایران بدون استفاده از فیلترشکن قابل استفاده بود و حالا در کنار اینستاگرام، در یک روز فیلتر شدهاند. تابستان سال گذشته بود که مرکز افکار سنجی ایسپا با برگزاری یک نظرسنجی از مردم ایران اعلام کرد که واتساپ محبوبترین پیام رسان در بین کاربران ایرانی است. بر اساس این نظر سنجی که در مرداد ۱۴۰۰ انجام شده بود، ۷۱.۴ درصد از افراد بالای ۱۸ سال ایرانی از پیام رسان واتساپ استفاده میکنند. این آمار احتمالا در تابستان ۱۴۰۱ که این پیام رسان در ایران فیلتر شده، افزایش هم داشته است. به عنوان مثال آخرین اطلاعات مرکز آمار ایران نیز نشان میدهد که سطح عضویت کاربران ایرانی در واتساپ در سال ۱۳۹۶ معادل ۲۴ درصد بود اما این رقم در پایان سال ۱۴۰۰ با رشد قابل توجهی به ۸۸.۵ درصد رسیده است. تنها در عرض سه ساعت پس از فیلتر اینستاگرام روی اینترنت ثابت و همراه، دسترسی به اینترنت از سوی اپراتورهای موبایل نیز برای اکثر کاربران محدود شد. کاربران اینترنت همراه اول، ایرانسل، رایتل و شاتل موبایل تنها امکان دسترسی به سایتهای داخلی را دارند و پلتفرمهای پرکاربرد همچون واتساپ، گوگل و... از دسترس خارج شدهاند.
وزیر ارتباطات:
کسی به دنبال قطع اینترنت نیست
قطعی اینترنت در حالی رخ داده که عیسی زارعپور وزیر ارتباطات روز چهارشنبه در حاشیه جلسه هیات دولت، به وضوح اعلام کرد «کسی به دنبال قطع اینترنت نیست». وزارتخانه تحت امر او حتی با انتشار بیانیهای، خبر منتشر شده مبنی بر اینکه احتمال قطعی مقطعی اینترنت طی روزهای آتی وجود دارد را تکذیب کرده بود. پیش از این و در آبان سال 98 نیز شاهد قطعی گسترده اینترنت به مدت دو هفته در سراسر کشور بودیم. در آن زمان کاربران اینترنت ثابت و همراه امکان دسترسی به پلتفرمهای بینالمللی را نداشتند و بنابرگزارشهایی، به اقتصاد دیجیتال و اکوسیستم استارتاپی ایران لطمههای بسیاری وارد شد. در همان ایام، جلسه بررسی پیامدهای قطع اینترنت بر کسبوکارها با حضور مسوولان وزارت ارتباطات و سازمان نصر و فعالین استارتاپی در سازمان فناوری اطلاعات کشور برگزار شد. «جعفر محمدی» نایبرییس کمیسیون تجارت الکترونیکی وقت سازمان نصر در آن جلسه اعلام کرد قطع اینترنت روزانه بیش از 2500 میلیارد تومان به صنعت آی تی کشور لطمه زده است. همان زمان محمد جواد آذری جهرمی، وزیر وقت ارتباطات اعلام کرد پیگیریهای بسیاری برای عدم قطع اینترنت و اتصال سریعتر آن داشتند در حالی که عدهای آنها را بابت قطع دیرهنگام اینترنت، مواخذه میکردند: «کل این پدیده برای کشور بسیار آثار بدی داشت. در بخش ما هم بسیار آثار بدی را برجای گذاشت. امیدوارم هیچوقت یک چنین شرایطی رخ ندهد؛ نه کشور با چنین پدیدهای مواجه شود نه بخش ما با چنین مسالهای مواجه شود.»
فعالیت سایتها و پیامرسانهای داخلی بدون توقف ادامه دارد
با وجود قطعیهای این چند روز، در نهایت رییس سازمان فناوری اطلاعات ایران با بیان اینکه به دستور مراجع ذیصلاح برای بعضی از پلتفرمها و سکوهای خارجی به صورت موقت محدودیتهایی وضع شده است تاکید کرد که نیازهایی که مردم در استفاده از خدمات الکترونیکی دارند، با استفاده از ظرفیتها و پیامرسانهای داخلی برقرار است و مشکل خاصی وجود ندارد. محمد خوانساری اظهار کرد: نیازهایی که مردم عزیز ما دارند در استفاده از خدمات الکترونیکی، چه آنهایی که مرتبط هستند با خدمات سایتهای داخلی مانند خرید و فروش، تاکسیهای اینترنتی، بانکها، خدمات مالی، خدمات حوزه سلامت و نسخه الکترونیکی و غیره یا نیازهایی که به شکل خدمات ارتباطی با استفاده از ظرفیت پیامرسانهای داخلی، برنامههای کاربردی، ابزارکها و برنامههای کاربردی تلفن همراه داخلی برقرار است و مشکل خاصی نیست.