سبزی پایدار بورس در مقابل ریزش بازارهای جهانی

دو روزی می‌شود که مسیر معاملات بورس تغییر کرده و شاهد سبزپوشی شاخص کل بورس هستیم. شاخص کل بورس دیروز چهارشنبه شش مهر ماه رشد بیش از ۱۲ هزار واحدی را تجربه کرد. شاخص کل دیروز با رشد ۱۲ هزار و ۱۱۵ واحدی به سطح یک میلیون و ۳۴۶ هزار واحدی رسید. همچنین شاخص هم‌وزن نیز همسو با شاخص کل حرکت کرد و در کانال ۳۹۲ هزار واحدی آرام گرفت.

در این روز نمادهای خودرو، خساپا، خگستر، شپنا، آسیاتک، شبندر و نوری بیشترین ارزش معاملات را داشتند. از سوی دیگر بیشترین ارزش معاملات بازار سرمایه نیز به نمادهای فارس، فولاد، میدکو، فملی و کگل اختصاص داشت. همچنین ارزش معاملات در روز چهارشنبه به بیش از دو هزار میلیارد تومان رسید.

بنابراین وضعیت کنونی و صعود اخیر شاخص کل را می‌توان ریشه در کاهش فروشندگان و قرار گرفتن بازار در اشباع فروش دانست.گزارش‌های تابستانه شرکتها و عملکرد آنها نیز را می‌توان از دیگر فاکتورهای تاثیرگذار این روزهای بازار دانست.علاوه بر آن قیمت دلار هم که خود پیشران دیگری برای بازار سهام به حساب می‌آید روندی صعودی را طی می‌کند.البته نمی‌توان ادعا کرد که این مولفه‌ها شروط کافی برای بازگشت شاخص و شروع و پایداری یک روند صعودی هستند و برای اظهارنظر در این خصوص باید در روزهای رفتار شاخص کل را رصد کرد.

   در جریان معاملات دیروز

در جریان معاملات دیروز، چهارشنبه، ۶ مهر ماه شاخص کل فرابورس با افزایش ۱۷۸ واحدی به رقم ۱۸ هزار و ۳۶۲ واحد رسید. همچنین بیش از ۲ میلیارد و ۷۳۰ میلیون سهم، حق تقدم و اوراق بهادار به ارزش ۷۵ هزار و ۲۸۷ میلیارد ریال دادوستد شد

در جریان معاملات دیروز فرابورس ایران، شرکت پتروشیمی مارون با ۳۱ واحد، شرکت پلیمر آریا ساسول با ۱۸ واحد، شرکت پالایش نفت لاوان با ۱۰ واحد، شرکت پالایش نفت شیراز با ۹.۵ واحد و شرکت فرابورس ایران با ۷.۷ واحد بیشترین تاثیر مثبت را بر رشد شاخص داشتند. در مقابل، مجتمع صنعتی آرتاویل تایر با ۲.۴ واحد، شرکت سنگ آهن گهر زمین با ۲.۳ واحد، شرکت توسعه سامانه نرم افرازی نگین با ۱.۲ واحد، شرکت توزیع داروپخش با ۰.۵۴ واحد و شرکت کشاورزی مکانیزه اصفهان کشت با ۰.۳ واحد بیشترین تاثیر منفی را بر رشد شاخص داشتند.

   خطر بورس‌های جهانی

بسیاری از ارزهای جهان در برابر دلار با کاهش قابل توجهی همراه شدند. شاخص ارزش دلار در برابر ارزهای اقتصادهای بزرگ جهان از ابتدای سال ۱۸ درصد افزایش یافته و به بالاترین حد خود در دو دهه اخیر رسیده است. تورم پایدار امریکا و تشدید همزمان سیاست‌های انقباضی پولی، بسیاری از بازارها را ملتهب کرده است.

هفته گذشته و پیش از تشدید التهاب در بازارهای مالی، در نشستی میان بانک‌های مرکزی جهان تاکید شد که شرایط مالی تغییر کرده است. این موضوع ناشی از تعهد بانک‌های مرکزی برای افزایش نرخ بهره و شرایط بحرانی نقدینگی در بازار بدهی امریکا است.

پس از یک صعود کوتاه‌مدت در آگوست، بورس‌های جهانی به پایین‌تر حد خود در سال جاری میلادی رسیده‌اند. بر اساس شاخص  MSCI، ارزش بورس‌های اقتصادهای بزرگ جهان در سال ۲۰۲۲، کاهش ۲۵ درصدی را تجربه کرده‌اند. شرایط ملتهب در بازارهای دیگر هم کاملا مشخص است؛ اوراق قرضه با ریسک بالا در امریکا به حدود ۹ درصد افزایش پیدا کرده که افزایش بیش از دو برابری را نسبت به سال گذشته نشان می‌دهد. بر اساس گزارش بلومبرگ بازدهی اوراق قرضه شرکتی با سطح اعتباری  bbb، به ۶ درصد رسیده که بالاترین میزان طی ۱۳ سال گذشته است.

بسیاری از فعالان بازارهای مالی و مدیران شرکت‌ها انتظار افزایش نوسان در بازارهای مالی را دارند و سعی می‌کنند که ریسک‌های خود را پوشش دهند. اما شرایط اکنونی فراتر از انتظار است. یک سال گذشته کمتر کسی پیش‌بینی می‌کرد که شاهد تورم دو رقمی در بسیاری از نقاط جهانی باشیم. حالا که بازارها عملکرد بدتری را نسبت به پیش بینی‌ها از خود نشان می‌دهند، سیاست گذران با فهرستی از گزینه‌های بد وارد می‌شوند.

فدرال رزرو بدون آنکه به هزینه‌های سیاست‌های ضد تورمی خود اهیمت دهد، هدف خود را تنها کاهش تورم قرار داده است. جروم پاول، رییس فدرال رزرو پس از آخرین افزایش نرخ بهره در ۲۱ سپتامبر، بیان کرد که هرچند احتمال فرود نرم (کاهش تورم با کم‌ترین سطح رکود اقتصادی) برای اقتصاد امریکا در حال کاهش است، فدرال رزرو متعهد به کاهش نرخ تورم است. بر اساس گزارشی از سوی بانک امریکا، بین سال‌ها ۱۹۸۰ تا ۲۰۲۰، زمانی‌که تورم در اقتصادهای ثروتمند به بالای ۵درصد رسیده است، ‌به‌طور میانگین ۱۰ سال طول کشیده تا به ۲درصد کاهش یابد.

در این شرایط پیش بینی‌های رشد اقتصاد جهانی به سرعت در حال کاهش است؛ در پیش بینی‌های جدید منتشر شده در ۲۶ سپتامبر، رشد اقتصادی کشورهای OECD برای سال جاری با کاهش ۱.۵ درصدی نسبت به پیش بینی قبلی، برابر با ۳ درصد بوده است. همچنین پیش بینی می‌شود که رشد اقتصادی برای این کشورها به ۲.۲ درصد در سال ۲۰۲۳ کاهش پیدا کند.

قیمت نفت خام برنت به حدود ۸۵ دلار در هر بشکه کاهش پیدا کرده که کمترین میزان از اواسط ژانویه محسوب می‌شود. قیمت مس در بورس فلزات لندن به کم‌ترین میزان خود در ده ماه اخیر رسید.