هشدار برای وضعیت زبان فارسی در وب

خبر خوش افزایش سهم زبان فارسی از محتوای وب دیری نپایید و نزولی که برای فارسی از هشت ماه قبل در سکوت خبری آغاز شده، همچنان ادامه دارد. به گزارش ایسنا، مردادماه سال گذشته بود که خبری درباره وضعیت زبان فارسی، موجب فخر مسوولان حوزه فناوری اطلاعات شد. رضا باقری اصل، دبیر وقت شورای اجرایی فناوری اطلاعات در آن زمان، در توییتی اعلام کرده بود که «سهم زبان فارسی از محتوای وب به 3.4 درصد رسید و زبان فارسی بعد از انگلیسی، روسی، ترکی و اسپانیولی در جایگاه پنجم قرار گرفت.» ماجرا در واقع از این قرار بود که زبان فارسی در جایگاه پنجم در میان زبان‌های پرکاربرد اینترنت قرار گرفت. این درحالی بود که سهم زبان فارسی در ابتدای سال ۲۰۱۴ یعنی دی ماه ۱۳۹۲ تنها 0.8درصد بود و در جایگاه چهاردهم قرار داشت. حتی پیش از آن، در اسفند ۹۶ نیز محمدجواد آذری جهرمی، وزیر وقت ارتباطات و فناوری اطلاعات، در توییتی اعلام کرده بود: «در حالی که جهانی شدن باعث نزول سهم برخی زبان‌های دنیا از جمله عربی در فضای مجازی شده است، خوشبختانه آمار معتبر جهانی (W3Tech) گزارش از رشد شتابان سهم خط و زبان فارسی در اینترنت طی سال‌های اخیر داشته است. اکنون سهم زبان فارسی به 1.8 درصد رسیده است.» اما از اواخر سال گذشته، اتفاقی در حال رخ دادن است که شاید چون دیگر موجب فخر مسوولان نیست، اطلاعی از آن داده نمی‌شود؛ شاید هم البته حتی خود مسوولان نیز از آن اطلاعی ندارد. اکنون نمودار وضعیت تغییرات سهم زبان فارسی از محتوای وب گویای آن است که سهم این زبان از محتوای وب از فوریه سال ۲۰۲۲ روند کاهشی شدیدی داشته است؛ به‌گونه‌ای که اکنون سهم فارسی از محتوای وب به ۲.۶ درصد و جایگاه هشتم رسیده است. در حال حاضر محبوب‌ترین وب‌سایت‌های مورد استفاده برای زبان فارسی بدین‌ترتیب است: فیس‌بوک، ویکی‌پدیا، واتس‌اپ، آفیس، کاناوا، توئیتر و وردپرس. در حال حاضر زبان‌های انگلیسی، روسی، اسپانیولی، آلمانی، ترکی و فرانسوی، شش زبانی هستند که بیشترین سهم را از محتوای وب دارند. این درحالی است که آمار سایت یادشده نشان می‌دهد زبان ژاپنی که پیش از این جایگاه قابل توجهی در سهم محتوای وب نداشت، در ماه‌های اخیر افزایش قابل توجهی داشته و با صعود خود در افت رتبه زبان فارسی، نسبت به سایر زبان‌ها تأثیرگذار بوده است. پیش‌تر، هنگامی که خبر افزایش سهم زبان فارسی رسیده بود، عده‌ای این اتفاق را به دلیل نبود قانون کپی‌رایت در ایران می‌دانستند که شرحی از سایت‌های ارایه‌شده توسط w3techs در فرآیند بررسی سهم زبان فارسی از محتوای وب نشان می‌داد فیس‌بوک، ویکی‌پدیا، آفیس، توییتر، آپارات، کنوا، وردپرس، واتس‌اپ، دیجی‌کالا و ورزش سه پربازدیدترین سایت‌ها از سوی فارسی‌زبانان به شمار می‌آمدند. از همین‌رو، قرار گرفتن نام سه سایت با محتوای کاملا فارسی در این امر تاثیرگذار دانسته شده بود. درحالی که قیاس آمار محبوب‌ترین وب‌سایت‌های مورد استفاده فعلی با سال گذشته نشان می‌دهد، سایت‌های انگلیسی‌زبان جایگاه سایت‌های ایرانی را گرفته و در رتبه بالاتری ایستاده‌اند.