یک بام و دوهوای بورس

شاخص کل بورس امروز هم روی مدار نزول قرار گرفت و به نوعی سرخ‌پوش شد. این سرخ‌پوشی در حالی است که بسیاری از فعالان بازار سرمایه عقیده داشتند شاخص تنها یک روز در محدوده یک میلیون و 200 هزار واحدی می‌ماند و پس از آن مدار صعودی خود را آغاز خواهد کرد. آبان ماه برای بورس تلخ بود و شاخص کانال 1.3 میلیونی را ترک کرد و وارد محدوده 1.2 میلیونی شد و همین موضوع یک سیگنال منفی قوی برای سهامداران بود. 

دیروز خاندوزی، وزیر اقتصاد در نشست خبری خود گفت: شرایط بازار سرمایه مخصوصا از خرداد ماه مقبول نیست! تلاش ما این است که در کنار کمیسیون اقتصادی مجلس بتوانیم به یک توافق مشترک برای اثرگذاری در سودآوری شرکت‌های بورسی برسیم و بازار ابهام نداشته باشد. بودجه ۱۴۰۲ باید با پیام‌های امیدوارکننده برای بازار سرمایه همراه باشد.

سخنگوی اقتصادی دولت مگر نمی‌گوید از وضعیت بورس راضی نیست پس چرا هیچ یک از وعده‌های رییس‌جمهور درخصوص بورس عملی نمی‌شود؟ شاید بخشی از وعده‌های دولت عملی شده باشد اما تمامی این وعده‌ها عملی نشده و این موضوع به ماهیت بازار سرمایه و اعتماد سهامداران آسیب سنگینی وارد می‌کند.

نکته جالب اینجاست که سخنگوی اقتصادی دولت نیز از وضعیت بورس گلایه دارد. خب مگر بورس یک بازار نیست و دولت روی آن نظارت نمی‌کند در نتیجه باید راهکاری برای ضرر و زیان آن داشته باشد. در اصل مسوولان دولتی باید به وعده‌های خود درخصوص بورس عمل کنند و راهکاری برای جبران ضرر و زیان سهامداران داشته باشند یا حداقل‌ترین کار این است که اجازه نزول بیشتر شاخص را ندهد و شاخص کل بورس را محدوده خاص کنترل کنند.

در حال حاضر بیش از 98 درصد سهام موجود در بازار ارزندگی کافی را دارند اما به واسطه ریزش شاخص و بی‌اعتمادی سهامداران نسب به بدنه بازار، به واسطه عدم اجرایی شدن وعده‌ها؛ نقدینگی جدید وارد بازار سرمایه نمی‌کنند و در نهایت بازار به علت نبود پول ریزشی می‌شود.

 نبود نقدینگی نیز به نبود اعتماد برمی‌گردد، زمانی که اعتماد نباشد نقدینگی هم وارد بازار سرمایه نمی‌شود. بی‌اعتمادی نیز به عملکرد مسوولان در بورس پدید آمده است و عملکرد مثبت مسوولان می‌تواند بی‌اعتمادی بورس را کاهش و وضعیت بازار سرمایه را بهتر کند. با افزایش اعتماد سهامداران نیز می‌توانند نقدینگی وارد بازار کنند و با ورود نقدینگی شاخص رشد و جهش خود را آغاز خواهد کرد. در یک نظر معادله ساده‌ای است که مسوولان اعتمادسازی کنند تا پول وارد بازار شود و به واسطه ورود پول شاخص روند صعودی به خود بگیرد. اما در اصل مسوولان طی 25 ماه اخیر نتوانسته‌اند این معادله ساده را حل کنند و هر روز شاخص بیش از گذشته افت می‌کند.

نکته اساسی اینجاست که برخلاف وعده‌های مسوولان بورس در یک‌سال و اندی اخیر روند ریزشی داشته و اکنون وزیر اقتصاد نسبت به وضعیت بورس گلایه دارد.

بر همین اساس یک کارشناس بازار سرمایه عقیده دارد که دولت با دخالت در بازار پول بیشترین ضربه را به بازار سهام وارد کرد. سیاست کنترل تورم توسط دولت کاملا شتاب‌زده اجرا شد، سیاست‌گذار بیش از اندازه به بازار پول جهت مهار تورم تکیه کرد. از سوی دیگر دولت با متورم کردن بیش از حد بازار بدهی به عنوان یک از رقبای سنتی بازار سهام آسیب شدیدی را به بورس تهران وارد کرد.

علی سامانی‌فر گفت که از موارد دیگری که زمینه‌های ورود بازار سرمایه را به شرایط رکودی فعلی فراهم کرده است می‌توان به عدم شفافیت بانک مرکزی در کنترل نرخ بهره بین بانکی کرد که برخلاف وعده‌های سیاست‌گذار این نرخ از سقف از پیش تعیین شده تجاوز کرد. از سوی دیگر عملکرد ضعیف وزارت صمت در ادامه قیمت‌گذاری دستوری در صنایع مختلف و عرضه‌ها در بورس کالا به ادامه روند فرسایشی بورس دامن زده است.

او همچنین در پاسخ به این سوال که دولت چگونه باید به صورت عملی به بازار سرمایه رونق ببخشد، عنوان کرد که در وهله اول دولت باید به دخالت‌های بیش از حد در بازار پول که به منظور کنترل تورم انجام شده است پایان دهد و سیاست‌های درستی را در قبال مباحث سیاسی و اقتصادی کلان اخذ کند.

   بورس نزولی ماند

شاخص کل بورس تهران دیروز سه‌شنبه، سوم آبان‌ماه با ۱۰ هزار و ۶۷۸ واحد کاهش، در ارتفاع یک میلیون و ۲۶۷ هزار واحدی قرار گرفت. شاخص هم‌وزن با سه ‌هزار و ۵۷۱ واحد کاهش به ۳۶۹ هزار و ۶۶۶ واحد و شاخص قیمت با ۲ هزار و ۱۳۲ واحد افت به ۲۲۰ هزار و ۷۰۳ واحد رسید. شاخص بازار اول، ۱۰ هزار و ۵۵۷ واحد و شاخص بازار دوم، ۱۳ هزار و ۴۷ واحد افت را ثبت کردند. در این روز ارزش معاملات خرد سهام نیز هر چد نسبت به روزهای اخیر مقداری افزایش داشت اما همچنان در محدوده پایینی کانال ۲ هزار میلیارد تومان قرار داشت. ارزش معاملات خرد روز دوشنبه ۲۴۱۸ میلیارد تومان بود.

روز گذشته در معاملات بورس تهران، بیش از چهار میلیارد و ۴۵۲ میلیون سهم، حق‌تقدم و اوراق بهادار به ارزش ۲۴ هزار و ۸۸۰ میلیارد ریال معامله شد. همچنین پالایش نفت بندرعباس (شبندر) با ۶۵۱ واحد، تامین سرمایه امین (امین) با ۷۷ واحد، صنعتی زر ماکارون (غزر) با ۳۶ واحد، شرکت سرمایه‌گذاری توسعه آذربایجان (وآذر) با ۲۹ واحد، ملس کشت و صنعت و دامپروری پارس (زپارس) با ۲۸ واحد تاثیر مثبت بر شاخص بورس داشت.

در مقابل گروه مدیریت سرمایه‌گذاری امید (وامید) با یک هزار و ۲۲۸ واحد، گروه مپنا (رمپنا) با ۹۵۹ واحد، معدنی و صنعتی گل گهر (کگل) با ۷۰۰ واحد، فولاد مبارکه اصفهان (فولاد) با ۵۹۹ واحد، معدنی و صنعتی چادرملو (کچاد) با ۵۴۵ واحد، ملی صنایع مس ایران (فملی) با ۴۳۱ واحد و بانک پاسارگاد (وپاسار) با ۳۵۳ واحد تاثیر منفی بر شاخص بورس به همراه داشت.

بر پایه این گزارش، دیروز نماد پالایش نفت بندرعباس (شبندر)، فولاد مبارکه اصفهان (فولاد)، پالایش نفت اصفهان (شپنا)، سیمان آبیک (سآبیک)، ایران خودرو (خودرو)، بیمه دانا (دانا) و گسترش سرمایه‌گذاری ایران خودرو (خگستر) در نمادهای پُرتراکنش قرار داشتند. گروه فرآورده‌های نفتی هم در معاملات دیروز صدرنشین برترین گروه‌های صنعت شد و در این گروه ۳۲۸ میلیون و ۴۲۹ هزار برگه سهم به ارزش ۲ هزار و ۸۹ میلیارد ریال دادوستد شد.

شاخص فرابورس نیز روز گذشته بیش از ۱۶۳ واحد کاهش داشت و به ۱۷ هزار و ۴۸۸ واحد رسید. در این بازار بیش از ۲ میلیارد و ۴۹۴ میلیون برگه سهم و اوراق مالی دادوستد شد و تعداد دفعات معاملات روز سه‌شنبه فرابورس بیش از ۱۸۹ هزار و ۵۸۹ نوبت بود.

شیر پاستوریزه پگاه گلپایگان (غگلپا)، صنایع چوب خزر کاسپین (چخزر)، تولیدات پتروشیمی قائد بصیر (شبصیر)، کشت و دام قیام اصفهان (زقیام) و دامداری تلیسه نمونه (تلیسه) با تاثیر مثبت بر شاخص فرابورس همراه بودند، همچنین پتروشیمی مارون (مارون)، آهن و فولاد غدیر ایرانیان (فغدیر)، شرکت سرمایه‌گذاری صبا تامین (صبا)، بیمه پاسارگاد (بپاس)، پتروشیمی تندگویان (شگویا)، تولید نیروی برق دماوند (دماوند)، فولاد هرمزگان جنوب (هرمز) و پالایش نفت شیراز (شراز) تاثیر منفی بر این شاخص داشتند.