ایران و اقتصاد چین

مجیدرضا حریری

در حدود دو سال گذشته، با توجه به شیوع ویروس کرونا و قوانین قرنطینه که از سوی دولت چین اجرایی می‌شود، عملا امکان حضور در این کشور برای هیات‌های تجاری ممکن نبود و حضور فعال در نمایشگاه‌های چین نیز عملا ممکن نشد. همین موضوع قدری استفاده از فرصت‌های تجاری در چین را دشوار کرد اما با این وجود چین اصلی‌ترین شریک تجاری ایران و بزرگ‌ترین واردکننده کالاهای ایرانی به شمار می‌رود. با کاهش محدودیت‌ها، اتفاقات مثبت قابل توجهی در تجارت ایران و چین رخ خواهد داد.

از سویی با نهایی شدن موافقت‌نامه‌های جدید، از این پس سه گروه کالایی شیلات، میوه و مرکبات به‌طور خاص کیوی و لبنیات ایرانی از این پس امکان صادرات به چین را خواهند داشت. این موضوع از نظر قوانین و مقررات نهایی شده و شرکت‌های ایرانی می‌توانند برای صادرات محصولات خود مذاکرات را آغاز کنند. از سوی دیگر با پیگیری‌های اتاق ایران و چین، بحث نمایشگاه دایمی محصولات ایران در چین نهایی شده و با کاهش محدودیت‌های کرونایی و امضای اسناد مربوط در چین، از این پس فضایی دایمی برای معرفی کالاهای ایرانی وجود خواهد داشت که شرکت‌ها می‌توانند از آن استفاده کنند.

کالاهای نفت‌محور و محصولات پتروشیمی، بخش مهمی از صادرات ایران به چین را تشکیل می‌دهند و برخی محصولات معدنی یا کشاورزی دیگر نیز جزو محصولات با ارزش افزوده بالا در نظر گرفته نمی‌شوند. در حالی که اگر ما مقدمات صادرات این کالاها را فراهم کنیم، می‌توان روی عرضه این کالاها در بازار چین نیز حساب باز کرد. می‌توان این طور گفت که پس از نزدیک به ۱۰ سال درجا زدن و عدم فعالیت، سازمان توسعه تجارت در ماه‌های گذشته بسیار فعال شده و در تلاش برای برنامه‌ریزی کلان برای تغییر در شرایط تجاری کشور است. تاکید بر لزوم صادرات کالاها با ارزش افزوده بالاتر، یکی از موضوعات مهمی است که در ماه‌های گذشته، توجه به آن جدی‌تر شده است. البته باید در نظر داشت که چنین تغییراتی در سطح سیاست‌گذاری به زمانی بیشتر از چند ماه برای نشان دادن نتایج‌شان نیاز دارند و در صورتی که شرایط تغییر کند، در سال‌های آینده می‌توان تغییرات را مشاهده کرد.