کمبود آنتی‌بیوتیک جدی است

مینو محرز

یکی از مشکلاتی که ما همیشه با آن دست به گریبان بوده‌ایم مساله عفونت‌های بیمارستانی است و همین مساله باعث شده تا الان کمبود آنتی‌بیوتیک‌ها به مرحله بحرانی برسد. در واقع کمبود و نبود داروهای آنتی‌بیوتیک متاسفانه واقعیت دارد و همین الان هم خیلی از بیمارستان‌ها در درمان بیماری‌های عفونی با مشکلات جدی مواجه شده‌اند. اینکه فقط بگوییم مساله بیماری آنفلوآنزا است و بعد هم از مردم بخواهیم که وقتی بیمار شده‌اند آنتی‌بیوتیک مصرف نکنند دردی را درمان نمی‌کند، چرا که در حال حاضر داروهای دیگری از جمله شربت‌های مربوط به سرماخوردگی کودکان هم در دسترس نیست. از سوی دیگر شدت بیماری آنفلوآنزا امسال جدی‌تر بوده و به همین خاطر به همه افرادی که دسترسی به واکسن آنفلوآنزا دارند تاکید می‌کنیم که این واکسن را تزریق کنند. به هر حال کمبود دارویی و افزایش آنفلوآنزا یکی از مهم‌ترین چالش‌های این روزهای نظام سلامت کشور محسوب می‌شود. ولی این کمبود دارو از آنجایی مهم‌تر از همیشه به چشم آمده که از داروهای بیماری‌های خاص به داروهای عمومی شامل آنتی‌بیوتیک‌ها و شربت‌های سرماخوردگی و قرص‌های معمولی رسیده است. با توجه به عوامل مختلف، طی سال‌های متمادی و حتی ۱۰سال اخیر به‌طور مقطعی دچار کمبود دارو در سطوح گسترده شده‌ایم. در یک برهه زمانی، داروهای بیماری‌های خاص مانند تالاسمی کم‌یاب شد، در مقطعی هم با کمبود داروهای شیمی‌درمانی مواجه شدیم؛ اما این موضوع هرگز به این جدیتی که در حال حاضر با آن روبرو هستیم، بدل نشده بود. جدیت مساله کمبود دارو به‌قدری است که ما اکنون در تأمین داروهای عمومی هم مشکل داریم؛ داروهایی مانند آنتی‌بیوتیک‌ها، شربت‌های سرماخوردگی، دیفن‌هیدرامین و حتی شربت‌ها و قرص‌های عادی و داروهایی که پیش‌تر به‌سهولت در دسترس عموم قرار می‌گرفتند. این موارد جزو داروهایی هستند که تاکنون در بازار دارو به این شدت با کمبود روبرو نشده‌بودند، ولی حالا می‌بینیم که کمبودهای ما به این مرحله رسیده و لیست داروهای کم‌یاب را طولانی‌تر کرده است. علاوه بر داروهای خاص که تولید و توزیع آن فوریت دارد، در تولید و  تأمین داروهای عمومی هم دچار مشکل هستیم. مساله اینجاست که وقتی تولید‌کنندگان دارو به دلایل عمده دست از تولید می‌کشند و نیمی از ظرفیت تولید خود را از رده خارج می‌کنند، از سوی دیگر هم واردات برخی داروها به دلیل تولید داخلی مدت‌هاست که منتفی شده است، به ناگهان مساله کمبود پیش پا افتاده‌ترین داروها هم در کشور به معضلی قابل توجه تبدیل می‌شود. مساله اینجاست که دولت‌ها باید همیشه ذخیره دارویی لازم را با توجه به تعداد بیماران خاص، تعداد افرادی که بیمای‌های صعب العلاج دارند و دیگر افراد جامعه داشته باشند، اما متاسفانه این بخش از وظایف دولت‌ها و به خصوص وزارت بهداشت و درمان و سازمان غذا و دارو همیشه در سایه‌ای از بی‌توجهی فراموش شده است و تنها وقتی مسوولان به تکاپو می‌افتند که کار از کار گذشته و کمبودها و مشکلات به معضل تبدیل شده‌اند. از سوی دیگر این بی‌توجهی به تهیه میزان داروی مورد نیاز جامعه باعث می‌شود تا افراد سودجو و کسانی که بازار سیاه دارو را اداره می‌کنند به راحتی از این شرایط بهره‌های کلان ببرند. در حال حاضر که حتی شربت سرماخوردگی کودکان هم در داروخانه‌ها به سختی پیدا می‌شود، والدین برای اینکه سلامت کودکشان به خطر نیفتد حاضرند این شربت را از بازار سیاه تهیه کنند، یا وقتی بیماران دیابتی با کمبود انسولین مواجه می‌شوند مجبورند این دارو را از طرق دیگری جز داروخانه‌ها و بدون استفاده از بیمه با قیمت‌های کلان تهیه کنند، چون یک بیمار انسولینی نمی‌تواند داروی مورد نیاز خود را مصرف نکند. به همین خاطر است که مساله تهیه و ذخیره دارو در کشور بسیار مهم و حیاتی است و مسوولان باید در این زمینه همت به خرج دهند. تولید‌کنندگان دارو باید مواد مورد نیازشان را با قیمت‌های دولتی تهیه کنند تا بتوانند ظرفیت تولید را در حد نرمال نگه دارند و از سوی دیگر مردم هم برای هر بار خریدن دارو با مشکلات مالی دست و پنجه نرم نکنند. در حال حاضر متاسفانه قیمت برخی از داروها هر سه روز یک بار تغییر می‌کند و این وضعیت نمی‌تواند تا ابد ادامه داشته باشد چرا که سلامت افراد را به خطر می‌اندازد.