مالیات بر عایدی سرمایه شامل کدام گروه‌ها می‌شود؟
بر اساس طرح مالیات بر عایدی سرمایه 4 گروه مشمول این نوع مالیات هستند. این چهار گروه شامل املاک (سرقفلی)، وسایل نقلیه، طلا و فلزات گرانبها و انواع ارز می‌شوند. رییس مرکز آموزش، پژوهش و برنامه‌ریزی سازمان امور مالیاتی اظهار کرد: با اجرای «مالیات بر مجموع درآمد» شاهد تحقق عدالت مالیاتی خواهیم بود.
مهدی موحد بکنظر اظهار کرد: یکی از پایه‌های بسیار مهم و جدی مالیاتی، مالیات بر جمع درآمد اشخاص حقیقی است؛ چراکه هم باعث رعایت عدالت می‌شود و هم اینکه یکی از مهم‌ترین منابعی است که می‌توان از این پایه جدید مالیاتی برای کاهش فشار مالیات بر تولید استفاده کرد و اثرات ضد رکودی را در برهه‌های حساس اقتصادی مهیا کرد. موحد بکنظر ادامه داد: این پایه مالیاتی دغدغه دولت در سال‌های گذشته بوده، اما به‌طور جدی در دولت سیزدهم پیگیری شد و یکی از اهداف جدی که هم در سند تحول دولت مردمی آمده و هم از جمله وعده‌های وزیر اقتصاد بوده است ضمن اینکه مورد توجه جدی رییس سازمان امور مالیاتی قرار گرفته است.
وی تصریح کرد: اصلاحات بر قانون مالیات‌های مستقیم که در راستای اجرای قانون مالیات بر مجموع درآمد است در سال 1400 توسط سازمان امور مالیاتی انجام و در وزارت اقتصاد تکمیل شد و در حال حاضر در کمیسیون اقتصادی هیات دولت در حال بررسی است که در صورت نهایی شدن به مجلس ارایه خواهد شد.
ویژگی‌های مالیات بر مجموع درآمد
رییس مرکز آموزش، پژوهش و برنامه‌ریزی سازمان امور مالیاتی گفت: مالیات بر مجموع درآمد به دلیل ویژگی‌هایی که دارد فشار قابل‌توجهی را از اقشار کم‌درآمد جامعه کم می‌کند و همچنین قرار است از طریق مالیات بر مجموع درآمد دو دهک ثروتمند جامعه، بخش قابل توجهی از مالیات را پرداخت کنند. مهدی موحد بکنظر تاکید کرد: با اجرای پایه مالیات بر مجموع درآمد، طبیعتا افرادی که در حال حاضر از قبل وصول درآمد در پایه‌های مختلف مالیاتی مالیات پرداخت می‌کنند؛ این درآمد‌ها تجمیع می‌شود و در یک بخش شامل معافیت پایه خواهد بود و فراتر از پایه معافیت است که این افراد مشمول مالیات خواهند بود؛ بنابراین افرادی که بخواهند مالیات بر مجموع درآمد را از قبل یک پایه درآمدی پرداخت کنند، بعد از اصلاحات قانونی و بعد از تصویب این پایه مهم مالیاتی، از قبل یک پایه مالیاتی صرفا این مالیات را پرداخت خواهند کرد، اما دیگر پایه‌های درآمدی مانند مالیات بر اشخاص حقیقی یا ارزش‌افزوده بر جای خود باقی خواهد ماند. موحد بکنظر همچنین با اشاره به مقوله مالیات بر عایدی سرمایه گفت: این مالیات، نوعی از مالیات‌های تنظیمی است که برای جلوگیری از سفته‌بازی، دلالی و سوداگری مورد استفاده قرار می‌گیرد چرا که براساس تعریفی که از این پایه مهم داریم مالیات بر آن عایدی است که از خریدوفروش کالاهای سرمایه‌ای به دست می‌آید، اگر کالایی را بخرید به قیمت A و بعد از مدتی با قیمت B آن را بفروشید؛ بر مابه‌التفاوت قیمت خریدوفروش این مالیات وضع می‌شود. اگر بتوانیم به واسطه این مالیات صرفه اقتصادی دلالی را کاهش دهیم توانسته‌ایم جلوی سفته‌بازی و سوداگری را هم بگیریم. بر همین اساس این پایه مالیاتی بسیار مهم در بسیاری از کشور‌های توسعه‌یافته از جهت مالیاتی مورد استفاده قرار می‌گیرد و حتی سابقه اخذ این نوع مالیات در برخی کشور‌ها به بیش از یک قرن می‌رسد. در نتیجه نیاز است که به این سمت حرکت کنیم. وی تصریح کرد: سوداگری و دلالی و سفته‌بازی نه تنها امنیت اقتصادی کشور را برهم می‌زند و موجب جذب نقدینگی به سمت فعالیت‌های غیررسمی و غیرمولد می‌شود؛ بلکه حتی در برخی موارد هم باعث جذب نقدینگی و ایجاد تشنگی به نقدینگی در بازار می‌شود؛ بنابراین این موضوع مولد نقدینگی و تورم است و اگر می‌خواهیم از تورم جلوگیری کنیم به اجرای مالیات بر عایدی سرمایه نیاز داریم. به گفته رییس مرکز آموزش، پژوهش و برنامه‌ریزی سازمان امور مالیاتی، این مالیات چندین سال است که محل بحث خبرگان علمی در عرصه مالیاتی قرار گرفته و یکی از اهداف مهم وزیر اقتصاد در دولت سیزدهم بود که مورد پیگیری قرار گرفت و در حال حاضر منتظر ورود این طرح بسیار مهم به صحن علنی مجلس هستیم که امید است با تصویب آن جلوی دلالی و سفته بازی گرفته شود، شاهد ارتقای امنیت اقتصادی و اجرای حکمرانی ریال در عرصه اقتصادی کشور باشیم و در بلندمدت به کاهش تورم در اقتصاد کشور نیز کمک کنیم.
چند درصد جامعه شامل مالیات بر عایدی سرمایه نمی‌شوند؟
مهدی موحد بکنظر تاکید کرد: در طرح مالیات بر عایدی سرمایه 4 گروه کالایی از جمله املاک (سرقفلی)، وسائل نقلیه، طلا و فلزات گرانبها و انواع ارز مشمول مالیات بر عایدی سرمایه هستند، اما این طرح به گونه‌ای طراحی شده است که بیش از 90 درصد افراد جامعه را خارج از این عرصه قرار خواهد داد. موحد بکنظر ادامه داد: به عنوان نمونه یک فرد به ازای همسر و تعداد فرزندان با حداقل 4 واحد مسکونی از معافیت برخوردار است همین‌طور تا 4 وسیله نقلیه و همچنین تا 200 گرم طلا مشمول مالیات بر عایدی سرمایه نخواهید بود، اما اگر وارد خریدوفروش بیش از این سقف شوید مشمول مالیات بر عایدی سرمایه خواهید بود. وی اظهارکرد: نکته مهمی که درخصوص فرار سرمایه مطرح می‌شود این است که این سرمایه کجا مورد استفاده قرار می‌گیرد؟ اگر این سرمایه در تولید استفاده می‌شود موردی ندارد. چه بسا مالیات بر عایدی سرمایه انگیزه‌ای باشد برای هدایت نقدینگی به سمت تولید پس ضرری به تولید نمی‌زند. رییس مرکز آموزش، پژوهش و برنامه‌ریزی سازمان امور مالیاتی افزود: اما برای سرمایه‌های مضر این خطر را ایجاد می‌کند؛ سرمایه‌هایی که در عرصه سوداگری و سفته بازی موجب افزایش قیمت‌ها یا موجب افزایش تورم می‌شوند، ممکن است شاهد خروج این سرمایه‌ها باشیم. البته گاهی این خروج سرمایه می‌تواند بسیار پرفایده‌تر باشد و این فضا هدایت نقدینگی به سمت تولید را محقق کند.
