اقتصاد کلان
تحلیل جدید اکونومیست از تحریمها علیه روسیه
اخیرا مقامات غربی تاکید کردهاند که میخواهند شاهد ورود پول به بخشهایی از اقتصاد روسیه باشند و شرکتهای مالی باید این امکان را فراهم کنند. در ۱۴ نوامبر، امریکا، بریتانیا و اتحادیه اروپا بیانیهای منتشر کردند که تحریمها قوای جنگی روسیه را هدف قرار میدهد نه صنایع غذایی یا کود شیمیایی آن را. به دنبال اینکه تحریمها خیلی خوب عمل نکردند، دیپلماتها این پیام را در روزهای پس از آن تصریح کردهاند. دولتهای غربی ابزارهایی برای اذیت کردن دارند. آنها میخواهند روسیه را از بودجه جنگ محروم کنند و مخالفت خود را با پوتین اثبات کنند، اما همچنین میخواهند خسارات جانبی را به حداقل برسانند. آدام اسمیت از گیبسون دان که یک شرکت حقوقی است میگوید: وقتی تحریمها را اعمال میکنید، ابهام بهترین دوست شماست. وقتی سعی میکنید آنها را مطابق با نیازهای اقتصاد جهانی تنظیم کنید، بزرگترین دشمن شماست. تجدید قرارداد غلات بین روسیه و اوکراین که خروج مواد غذایی از بنادر اوکراین را ممکن میسازد تکاپوی اخیر را شرح میدهد. برای اینکه مسکو امضا کند، مقامات به دنبال این بودند که نشان دهند در صادرات مواد غذایی و کود شیمیایی روسیه که ۱۴ و ۱۸ درصد از حجم جهانی را شامل میشود مانع ایجاد نمیکنند. یک مقام وزارت امور خارجه میگوید که امریکا نمیخواهد «از توانایی کشورهای در حال توسعه» برای خرید این کالاها جلوگیری کند. مشکل این است که سیاستمداران و مبارزان این پیام را دریافت نکردهاند. در سپتامبر، اعضای کنگره، روسای دو بانک امریکایی جی پی مورگان چیس و سیتی بانک را به دلیل تجارت با شرکتهای نفت و گاز روسیه سخت مورد انتقاد قرار دارند، با اینکه دستورالعملهای خزانهداری اجازه این کار را میدهد. همانطور که خوان زاراته، معمار تحریمهای امریکا پس از حملات ۱۱ سپتامبر، خاطرنشان میکند: «نگرانیهای شرکتها در مورد شفافیت، مسوولیتپذیری و تمامیت بهطور تصاعدی افزایش یافته است» الزامات محیط زیستی، اجتماعی و حکمرانی فقط بار مسوولیت را اضافه میکند. حتی قبل از الزامات محیط زیستی، اجتماعی و حکمرانی، تامینکنندگان مالی کاملا به اعتبار و شهرت حساس بودند. آنها همچنین میدانند که سیاست میتواند تغییر کند. در سال ۲۰۱۶، جان کری، وزیر امور خارجه وقت امریکا پس از اینکه امریکا تحریمها را لغو کرد، بهطور مکرر در اروپا سفر کرد تا بانکها را برای تجارت در ایران تشویق کند. بانکداران که توسط اپوزیسیون جمهوریخواه ترسانده شده بودند، از این کمپین سیاسی، تبلیغاتی سرپیچی کردند. این عاقلانه بود: دونالد ترامپ بعدها تحریمها را دوباره اعمال کرد. تاکنون تلاشهای غرب برای حفظ جریان نقدینگی در کشاورزی روسیه و بخشهایی از حوزه انرژی به نظر میرسد کارکرد نسبتا مطلوب داشته باشد. مقامات دستورالعملهایی را برای تعیین معافیتها ارایه کردهاند. آنها همچنین با تیمهای انطباق در مورد صنایعی که مصداق بازی عادلانه باقی میمانند در تماس بودهاند و درصورت لزوم « نامههای اعتباردهی» نوشتهاند. صادرات گندم روسیه اکنون تقریبا به سطح عادی بازگشته و قیمت جهانی مواد غذایی به پایینترین حد در ۹ ماه گذشته رسیده است. اما هزینههای کود شیمیایی همچنان بالاست، به این معنی که احتمالا در آینده به اطمینان خاطر بیشتری نیاز خواهد بود. ربکا گرینسپن از قسمت تجاری سازمان ملل هشدار داده که ترس بانکداران از «ریسکهای وجهه و اعتبار» همچنان باعث افزایش هزینههای صادراتی میشود. در ۲۱ نوامبر، هلند سرانجام 20 هزار تن کود شیمیایی روسی را که به دلیل سردرگمی مرتبط با تحریمها در روتردام گیر کرده بود، آزاد کرد. این عجیب است که رژیمهای تحریم مدرن باید برای کمک به جریان پول در اقتصاد دشمن خود وقت بگذارند.
استانها پیشران توسعه کشور هستند
معاون امور مجلس، حقوقی و امور استانهای سازمان برنامه و بودجه با اشاره به ایجاد رقابت و توقع در اصناف و ارگانها به علت عملکرد بدون پیشبینی، ابراز کرد: در منابع دولتی محدودیت داشتیم و کسری بودجه سال گذشته بسیار بیشتر به چشم میآمد. وی با بیان اینکه عدم تعیین کسری بودجه از محل پایه پولی خط قرمز دولت است، افزود: رفتارهای غیرمتعهدانه باعث خلق پول و به سبب آن افزایش نقدیندگی شد از اینرو منابع پایدار تضمین نشده اثر خود را در تورم نشان میدهد. افقهی با اشاره به تصمیم دولت سیزدهم در اثبات اقتصادی و افزایش ضریب صادرات، تولید و تجارت خارجی، تشریح کرد: ما به دنبال مولدسازی داراییها هستیم. این مسوول با اشاره به مجوز فروش اموال و مولدسازی داراییهای دستگاههای اجرایی، تصریح کرد: پیشران توسعه کشور، استانها هستند و براساس مزیت، آمایش سرزمینی و به تبع آن توسعه مبتنی بر آمایش مساله جدی دولت جدید است اینکه براساس ظرفیت و توان یک استان دارد میتواند در اقتصاد موثر باشد. وی با اشاره به ظرفیت خوب استان زنجان در بخشهای مختلف به خصوص صنعت و معدن، این استان را در حوزه تجارت و سرمایهگذاری منطقه مساعد دانست و ادامه داد: برنامهمحور کردن دستگاههای اجرایی از اقدامات دولت است، از این رو معیار بهرهوری را در افزایش حقوق لحاظ خواهیم کرد. معاون امور مجلس، حقوقی و امور استانهای سازمان برنامه و بودجه با اشاره به نظام عدالتمحور پرداختها در برنامه دولت، بیان کرد: حقوق مالکانه که در بخش درآمد قانون بودجه پیشبینی شده بود که ۱۵ درصد برای محلهای دارای معادن بازگردانده شود ۸۱۰ میلیارد تومان در جداول بودجهای پیشبینی شد که این عدد باید در بودجه ۱۴۰۲ اصلاح شود و این مقدار نیست. این مسوول با اشاره به تخصیص مالیات معادن به استانها، اذعان کرد: ما علاوه بر برنامه بودجه سال آینده برنامه هفتم توسعه را در پیشرو داریم و این مساله حائز اهمیت است، چرا که آخرین برنامه توسعه پیش از چشمانداز سال ۱۴۰۴ خواهد بود، ما اعتقاد داریم که در برنامهریزی پویاتر عمل کنیم نفع عمومی بیشتر خواهد بود. وی با اشاره به اینکه در شش ماهه نخست سال جاری دولت ۱۴۲ هزار میلیارد تومان یارانه به حساب مردم واریز شده که نسبت به زمان مشابه در سال گذشته ١.۶ رشد داشته است.