ردپای پاساژسازی‌های یک‌شبه در ترافیک پایتخت

گروه راه و شهرسازی| تغییر کاربری برخی ساختمان‌ها از مسکونی به تجاری منجر به اخلال در ترافیک برخی خیابان‌های اصلی پایتخت شده و از همین رو، پلیس راهور را به انتقاد واداشته است.

اگر چه طی سال‌های اخیر، مدیریت شهری بدون اشاره به وجود چنین مشکلی، روی ساخت پارکینگ‌های عمومی تاکید داشته است و در حال حاضر نیز برنامه ساخت چنین پارکینگ‌هایی را پیگیری می‌کند، اما شهرداری فعلی پایتخت مساله تغیر کابری مسکونی به تجاری را رد کرد و وجود این مساله را به دوره‌های قبلی نسبت داد. حال آنکه نمی‌توان برای بروز چنین پدیده‌ای زمان دقیقی مشخص کرد.

بی‌گمان، با توسعه شهرها و معابر اصلی، نیاز به ایجاد مراکز اقتصادی و تجاری تازه نیز بروز پیدا می‌کند و مالکان واحدهای مسکونی را به سمت تغییر کاربری ساختمان‌های خود سوق می‌دهد. چه آنکه از سویی، چنین ساختمانی به دلیل توسعه خیابان مربوطه آرامش سابق را ندارد و از سوی دیگر، همین توسعه فرصت تازه‌ای را برای مالک ایجاد کرده است که با سرمایه اولیه، بهره‌برداری و سود بیشتری را به دست آورد.

در چنین شرایطی، شهردار تهران در واکنش به اظهارات سردار هادیانفر مبنی بر تبدیل منازل به پاساژ‌ها و مغازه‌ها بدون رعایت توقف‌گاه یا پارکینگ گفت: این موضوع ناظر به گذشته است و در گذشته علاقه‌مندی زیادی به این بود که به سمت تغییر کاربری و تجاری شدن منازل بروند، اما الان اینطور نیست. رویکرد تغییر کرده است و در بسیاری از بافت‌های شهری علاقه‌مندی به ساخت منازل مسکونی است.

علیرضا زاکانی، شهردار تهران در واکنش به اظهارات سردار هادیانفر، رییس پلیس راهور مبنی بر اینکه در برخی از خیابان‌های اصلی منازل تبدیل به پاساژ و مغازه شده‌اند آن هم بدون رعایت پارکینگ و توقف گاه و شهرداری است که مجوز تجاری به ملک مسکونی می‌دهد و این موضوع باعث ترافیک می‌شود، گفت: در حال حاضر رویکردی که در شهر وجود دارد بیشتر این است که از سمت تجاری به مسکونی برویم و برعکس این موضوع است.

وی ادامه داد: این موضوع که سردار هادیانفر مطرح کرده‌اند ناظر به گذشته است و در گذشته علاقه‌مندی زیادی به این بود که به سمت تغییر کاربری و تجاری شدن منازل بروند اما الان اینطور نیست و رویکرد تغییر کرده است و در بسیاری از بافت‌های شهری علاقه‌مندی به ساخت منازل مسکونی است.

450 میلیون تومان هزینه احداث هر پارکینگ

بروز و ظهور پدیده تغییر کاربری ساختمان‌های مسکونی به واحدهای تجاری چه جدید باشد، چه قدیمی، در حال حاضر منجر به اخلال در ترافیک بخش‌هایی از شهر شده است. از همین رو، به باور برخی کارشناسان و همچنین مسوولان شهری، احداث پارکینگ‌های عمومی در چنین مناطقی ضروری است.

با این حال، به گفته معاون فنی و مهندسی سازمان حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران، احداث مجتمع‌های پارکینگ عمومی به تنهایی از نظر اقتصادی به صرفه نیست، زیرا ایجاد هر یک واحد پارکینگ در این مجتمع‌ها بین 400 تا 450 میلیون تومان هزینه می‌برد.

محمدرضا شیخ بهایی، معاون فنی و مهندسی سازمان حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران در گفت‌وگو با ایلنا در این باره گفت: شکی در وجود معضل کمبود جای پارک در تهران نیست و شهرداری همین حالا برنامه‌هایی را برای احداث پارکینگ‌های عمومی در دستور کار دارد. البته ما معتقدیم که باید نگرش جدیدی درباره نرخ تعرفه پارکینگ عمومی شکل بگیرد و بهتر است این تعرفه به صورت منطقی افزایش پیدا کند.  وی افزود: احداث مجتمع‌های پارکینگی به تنهایی از نظر اقتصادی به صرفه نیست و ایجاد هر یک واحد پارکینگ در این مجتمع‌ها بین 400 تا 450 میلیون تومان هزینه می‌برد. بنابراین وقتی چنین هزینه‌ای برای احداث پارکینگ‌های عمومی صرف می‌شود، باید شرایط استفاده از این پارکینگ‌ها را به نحوی تغییر دهیم که توسعه آنها دارای صرفه اقتصادی بیشتری باشد. 

شیخ بهایی درباره دیگر دلایل موجود برای لزوم افزایش نرخ تعرفه پارکینگ‌های عمومی توضیح داد: از نظر مهندسی حمل و نقل، مدیریت شهری نباید طرح‌هایی را اجرا کند که جاذب بیشتر سفرهای خودرویی باشد. یعنی ما نباید فضایی را ایجاد کنیم که رانندگان بتوانند با مبلغ پایینی خودروهای شخصی خود را به محدوده مرکزی شهر بیاورند و آن را پارک کنند. این در حالی است که توسعه پارکینگ‌های عمومی در محدوده مرکزی شهر، به نوعی تشویق شهروندان برای استفاده بیشتر از خودروهای شخصی محسوب می‌شود که تشدید ترافیک و آلودگی هوا را به همراه دارد.

معاون فنی و مهندسی سازمان حمل‌ونقل و ترافیک ادامه داد: زمانی توسعه پارکینگ‌های عمومی باید در اولویت قرار گیرد که ما حمل و نقل عمومی را توسعه داده باشیم. همچنین با توجه به هزینه‌بر بودن احداث پارکینگ‌های عمومی، ما باید جانمایی ویژه‌ای را برای مجتمع‌های پارکنیگی انجام دهیم تا این پارکینگ‌ها در مناسب‌ترین نقطه ممکن ساخته شوند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که بهترین نقاط موجود در سطح شهر تهران برای احداث پارکینگ‌های عمومی، نقاط ورودی محدوده‌های آلودگی هوا و کنار ایستگاه‌های مترو هستند و توسعه این پارکینگ‌ها در مرکز شهر از نظر ترافیکی توجیهی ندارد. 

این مقام مسوول در شهرداری تهران تاکید کرد: با وجود تمام این صحبت‌ها، شهرداری نسبت به انجام وظیفه خود برای توسعه پارکینگ‌های عمومی در سطح شهر غفلت نکرده است و همین حالا در منطقه 12 تهران دو زمین برای احداث مجتمع پارکینگی شناسایی شده و یک زمین دیگر نیز در این منطقه به صورت مشارکتی در دست بررسی قرار دارد. همچنین در منطقه 11 نیز چند زمین برای احداث پارکینگ عمومی مورد بررسی قرار گرفته است.

وی تصریح کرد: در حال حاضر طرح‌های احداث پارکینگ عمومی در مناطق 20، 18 و 15 تهران در دست اجرا قرار دارد و ساخت مجتمع پارکینگی در منطقه 16 نیز در مرحله بررسی اسناد مناقصه قرار دارد و به زودی آغاز خواهد شد. همچنین اخیرا بزرگ‌ترین پارکینگ زیرزمینی تهران با ظرفیت 550 جای پارک در منطقه 14 افتتاح شد.