تکرار سال سیاه سرمایه‌گذاران در ۲۰۲۳؟

پس از تجربه یک کابوس در سال ۲۰۲۲، سرمایه‌گذاران ضررهایی برای جبران در سبد سرمایه‌گذاری خود می‌بینند و باید در مورد آن تصمیم‌گیری کنند. به نظر می‌رسد که به یک تغییر پرتفوی سرمایه‌گذاری نیاز باشد. صنایعی که باید سهم آنها را در سبد بیشتر یا از آنها اجتناب کرد. ضمن آنکه هر متغیر اثرگذار اقتصادی باید پیش‌بینی شود. از این رو مدیران حرفه‌ای بازار سرمایه این چالش را پیش روی خود می‌بینند که چگونه از خروج سرمایه رقابت مشتریان عصبی خود جلوگیری کنند.

در این میان یک سوال بر بقیه پرسش‌های موجود غالب است؛ آیا این کابوس به پایان رسیده یا شرایط بدتری در راه است؟ بر اساس گزارش فردای اقتصاد؛ از نظر اقتصادی، پاسخ روشنی وجود دارد: امسال تلخ خواهد بود. کریستالینا جورجیوا، رییس صندوق بین‌المللی پول در اول ژانویه هشدار داد که احتمالاً یک سوم اقتصاد جهانی در سال ۲۰۲۳ وارد رکود خواهد شد و رکود در منطقه یورو و بریتانیا به زودی آغاز شود. همچنین در یک نظرسنجی جدید از اقتصاددانان که توسط دانشگاه شیکاگو و فایننشال تایمز انجام شد، ۸۵ درصد بر این باور بودند که امریکا قبل از پایان سال ۲۰۲۳ به یک دوره رکودی وارد خواهد شد.

حمام خون در بازارهای مالی؟

نمی‌توان با قطعیت از یک حمام خون جدید صحبت کرد. حتی می‌تواند شرایط متفاوتی رقم بخورد. از نظر تئوری، بازارها آینده‌نگر هستند. ترس از رکود، در بیشتر سال ۲۰۲۲، اقتصاد و بازارهای جهانی را تحت تأثیر قرار داد. چنین اجماع گسترده‌ای باید در قیمت‌های امروزی منعکس شده باشد، به این معنی که حتی یک چشم‌انداز مثبت کوچک می‌تواند باعث افزایش قیمت‌ها شود. در واقع، تحلیلگران در JPMorgan Asset Management از قدرت توافق مبنی بر وقوع رکود استفاده می‌کنند تا استدلال کنند که قیمت سهام در واقع سال ۲۰۲۳ را بالاتر از آنچه که شروع کرده بود به پایان خواهد رساند. تنها آنها خوش‌بین نیستند. محققان گلدمن ساکس نیز فکر می‌کنند قیمت سهام در کوتاه‌مدت کاهش می‌یابد، اما تا پایان سال بهبود خواهد داشت. طبق آمار صعودی دویچه بانک، شاخص S&P500 شرکت‌های بزرگ امریکایی سال را ۱۷ درصد بالاتر از آنچه اکنون است به پایان خواهد رساند.

محققان اینگونه پیش‌بینی می‌کنند که اگر امسال تکرار سال ۲۰۲۲ با ضررهای سنگین هم برای سهام و هم برای اوراق قرضه باشد، سالی غیرعادی خواهد بود. انتظارات خبر می‌دهند که قیمت سهام بیشتر می‌شود. در تجربیات تاریخی، بازارها به ندرت دو سال متوالی کاهش می‌یابند. آخرین بار S&P500 این کار را دو دهه پیش در زمان ترکیدن حباب دات کام انجام داد. سقوط اوراق قرضه سال گذشته به دلیل افزایش نرخ‌های فدرال رزرو با سریع‌ترین سرعت خود از دهه ۱۹۸۰ بود که بعید به نظر می‌رسد تکرار شود.

کابوس ادامه دارد

با این حال، دلایلی وجود دارد که باور کنیم درد بیشتری در راه است. اولین مورد این است که سهام، نسبت به درآمدهای اساسی آنها، بر اساس استانداردهای تاریخی گران ارزیابی می‌شوند. با وجود افت سال گذشته، نسبت قیمت به سود سهام شرکت‌هایی که سودهای آتی بزرگی را وعده می‌دهند، تنها به جایی که در سال ۲۰۱۹ بود، کاهش یافته است و این بالاترین میزان از زمان بحران مالی جهانی ۲۰۰۹-۲۰۰۷ محسوب می‌شود، سطحی که پس از یک دهه، بازار صعودی به آن رسید. درست است آن دسته از سهامی که قیمت پایینی در مقایسه با دارایی‌های شرکت دارند، جذاب‌تر به نظر می‌رسند اما با شروع رکود، هر دو نوع در برابر کاهش رتبه سود آسیب‌پذیر هستند که در بیشتر موارد هنوز محقق نشده است.

علاوه بر این، ارزش‌گذاری‌های امروزی در دوره‌ای غیرعادی به دست آمد: دوره‌ای که در آن بانک‌های مرکزی نقدینگی بی‌پایانی را از طریق بسته‌های حمایت مالی به بازار پمپاژ کردند. با خرید اوراق قرضه دولتی با پول تازه ایجاد شده، فدرال رزرو و سایرین، بازدهی را کاهش دادند و سرمایه‌گذاران را تشویق کردند که به دنبال بازدهی در دارایی‌های پرریسک‌تر مانند سهام باشند. اکنون این برنامه‌های حمایت مالی به صورت معکوس اجرا می‌شوند. یک پیامد این است که دولت‌ها برای حفظ بدهی‌های خود بیشتر به سرمایه‌گذاران خصوصی تکیه خواهند کرد.

در سال مالی ۲۰۲۳-۲۰۲۲، خزانه‌داری امریکا ممکن است نیاز داشته باشد تقریباً دو برابر بیشتر از دو سال قبل از همه‌گیری کووید-۱۹ و چهار برابر میانگین پنج سال قبل از آن، از سرمایه‌گذاران وام بگیرد. حتی بدون افزایش نرخ‌های بهره کوتاه‌مدت توسط بانک‌های مرکزی، این اشباع می‌تواند قیمت اوراق قرضه را پایین بیاورد و درست مانند سال ۲۰۲۲، بازدهی اوراق را افزایش دهد. بنابراین سهام در مقایسه با آنها جذابیت کمتری خواهد داشت.

دلیل نهایی این چشم‌انداز تاریک، اختلاف بین اقتصاددانان و سرمایه‌گذاران است. با وجود اینکه متغیرها روی یک رکود شرط‌بندی می‌کنند، بسیاری از سرمایه‌گذاران هنوز امیدوارند که بتوان از آن اجتناب کرد. بازارها انتظار دارند که نرخ بنچمارک فدرال رزرو قبل از کاهش در نیمه اول سال جاری در اوج خود به زیر ۵ درصد برسد.

اقتصاددانان اما پیش‌بینی می‌کنند که نرخ بهره، سال ۲۰۲۳ را بالای ۵ درصد به پایان برساند. بنابراین، سرمایه‌گذاران شرط می‌بندند که یا نرخ تورم سریع‌تر از آنچه فدرال رزرو انتظار دارد کاهش می‌یابد یا اینکه نگهبانان پولی، دلی برای تحمیل درد و رنجی که برای کاهش آن لازم است، ندارند. اما بازارها بیشتر سال ۲۰۲۲ را صرف دست کم گرفتن اقدامات تهاجمی فدرال رزرو کردند. بنابراین اگر این الگو تکرار شود، سال ۲۰۲۳ سال بد دیگری برای سرمایه‌گذاران خواهد بود.