چالش جدید قیمت‌گذاری خودرو/ با بازگشت شورای رقابت به قیمت‌گذاری خودرو دوباره گران می‌شود؟
بازار خودرو پس از گذر از یک جهش قیمتی، دومرتبه وارد یک فاز چالشی جدید شده است. از یکسو، وزارت صمت با بالابردن عرضه کارخانه‌ای در هفته‌های اخیر سعی بر پایین‌آوردن قیمتها دارد؛ از سوی دیگر انتظارات تورمی و نگرانی‌ها از بازار دلار باعث افزایش بیم خریداران برای جهش دوباره قیمت خودرو شده است.
به گزارش تعادل، اما چالش جدید در بازار خودرو ورود شورای رقابت برای تعیین دستورالعمل جدید قیمت‌گذاری خودرو است. حال در شرایطی که قیمت کارخانه‌ای خودرو مدتی است تغییر نکرده، مشخص نیست بازار خودرو به کدام سو می‌رود؟ البته برخی تحلیل‌ها حکایت این دارد که عملا با سپردن کار به دستورالعمل شورای رقابت باید منتظر افزایش قیمت کارخانه‌ای همه خودروها باشیم، چرا که طبق این دستورالعمل، قیمت خودرو هر 6 ماه طبق تورم بخشی باید افزایش پیدا کند و به نظر می‌رسد خودروسازان هم با این اقدام بیشتر موافق باشند.
خودرو به کدام سو می‌رود؟
هفته گذشته شورای رقابت در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: «با توجه به منقضی شدن مدت زمان شصت و سومین مصوبه شورای عالی هماهنگی اقتصادی مورخ 28 مهرماه 1400، در خصوص تنظیم بازار خودرو، دستورالعمل تشکیل «کارگروه تخصصی خودرو» توسط شورای رقابت به تصویب رسید.»
با اعلام این مصوبه، شورای رقابت عملاً به تعیین دستورالعمل قیمت‌گذاری خودرو ورود پیدا کرده و دستورالعمل بازار خودرو که شامل تنظیم قیمت، مقدار و شرایط دسترسی آن است، توسط «کارگروه تخصصی خودرو» تدوین می‌شود. این در حالی بود که مدیر روابط عمومی شورای رقابت بلافاصله پس از اعلام این خبر گفت‌وگو کرد و گفت، شورای رقابت خودرو را قیمت‌گذاری نخواهد کرد و صرفا دستورالعمل را تدوین می‌کند و اجرای ان با دولت است. به نظر می‌رسد دلیل این اظهارنظر این است که شورای رقابت نمی‌خواهد همچون گذشته عامل گرانی خودرو اعلام شود.
در همین رابطه «خبرگزاری تسنیم» نوشته است: با توجه به اینکه فروش خودرو در بورس کالا، مدتی است در کش و قوس نظر موافقان و مخالفان قرار دارد، با مصوبه اخیر شورای رقابت برای ورود به تعیین دستورالعمل قیمت‌گذاری خودرو که ظاهرا تحت فشار 11نماینده مجلس و سازمان بازرسی کل کشور انجام شده، وارد چالش جدیدی شده است.
در حالی که قیمت کارخانه‌ای خودرو طی سال جاری تغییر نداشته و خودروسازان به بهانه افزایش هزینه‌ها و تورم برای افزایش قیمت وزارت صمت را تحت فشار گذاشته‌اند. وزارت صمت هم برای اینکه زیر بار افزایش قیمت خودرو نرود و بخشی از زیان انباشته خودروسازان را هم جبران کند، موافقت کرد که تا سقف 30 درصد خودروها در بورس کالا با قیمتی بالاتر از قیمت کارخانه و پایین‌تر از قیمت بازار عرضه شود. 70 درصد مابقی هم به شیوه قرعه کشی و با قیمت کارخانه فروش رود.
در همین راستا در 2 هفته گذشته شاهد بودیم که با افزایش عرضه خودرو در بورس، برخی از خودروها در بورس کالا بسیار پایین‌تر از قیمت بازار فروخته شد. برخی خودروها هم مشتری نداشت و با همان قیمت پایه کارخانه به فروش رفت. همزمانی این اقدام با افزایش عرضه در قرعه کشی‌ها، بازار غیررسمی خودرو را هم تحت تاثیر قرار داد و قیمتها سیر نزولی داشت. این روند در حالی ادامه داشت که با نامه 11 نماینده مجلس به شورای رقابت و اظهارات رییس سازمان بازرسی کل کشور مبنی بر غیرقانونی بودن فروش خودرو در بورس، شاهد عقب‌نشینی وزارت صمت از رویه عرضه خودروی جدید در بورس و واگذاری امر به شورای رقابت هستیم.
توقف فروش خودروی جدید در بورس کالا
با توجه به اینکه چند وقتی بورس کالا میزبان برخی خودروها برای عرضه است. حال مهدی خطیبی مدیرعامل گروه صنعتی ایران‌خودرو در نامه‌ای خطاب به سلطانی‌نژاد مدیرعامل بورس کالای ایران، ضمن استناد به نظر وزارت صمت خواستار لغو عرضه آتی این شرکت برای ۵۰۰۰ دستگاه خودرو دناپلاس شده است. همراستا با این موضوع، سخنگوی وزارت صمت هم اعلام کرده که لغو عرضه دنا در بورس به‌دلیل ملاحظات ناشی از ورود سازمان بازرسی بوده، وتا مشخص شدن سازوکار قیمت‌گذاری خودروی جدیدی در بورس عرضه نخواهد شد.
طبق اعلام امید قالیباف به ایسنا، این وزارتخانه تا زمان دستیابی به چارچوب مشترک قیمت‌گذاری با شورای رقابت نمی‌تواند مجوز جدیدی برای عرضه در بورس کالا صادر کند؛ از همین روی هم عرضه آتی دناپلاس که قرار بود یکشنبه این هفته عرضه شود، لغو شد؛ اما عرضه خودروهایی که تاکنون در بورس کالا، انجام شده، می‌تواند ادامه‌دار باشد. با توجه به گفته‌های او، به نظر می‌رسد سازوکار جدید قیمت‌گذاری خودرو به زودی اعلام شود. مشاور وزیر صمت از ذینفعان فروش خودرو در بورس خواست از شتاب‌زدگی پرهیز کنند.
پیش‌بینی قیمت خودرو
قیمتها در بازار به صورت لحظه‌ای جابه‌جا می‌شد. تغییر قیمتها سبب شده بود تا نه تنها خریداران ترجیح دهند از حضور در بازار امتناع کنند بلکه فروشندگان نیز از ترس از دست دادن سرمایه خود یا از عرضه خودروی در اختیار خود به بازار امتناع می‌کردند یا اتیکت‌های قیمتی را روی خودروهای خود قرار می‌دادند که سبب فرار اندک مشتریان حاضر در بازار می‌شد. عرضه و تقاضا، مهم‌ترین اصل کشف قیمت در هر بازار شناخته می‌شود.
با این حال بازار خودرو ایران چند سالی است که بایسته‌های علم اقتصاد را هم زیر سوال برده است. این بازار که در ثبات قیمت بدون تقاضا می‌ماند، با جهش قیمتها با انبوه مشتری مواجه می‌شود. اما نکته اساسی پیشی‌گرفتن عجیب تقاضا از عرضه خودروست. شاید بهترین منبع برای استناد به تقاضای موجود در بازار خودرو طرح‌های فروش خودروسازان دولتی باشد. در طرح فروش ایران خودرو که طی آبان سال جاری برگزار شد، بیش از 6.5 میلیون متقاضی اقدام به ثبت‌نام کردند. این در حالی است که ایران خودرو در این طرح تنها 39 هزار دستگاه از تولیدات خود را عرضه کرد.
تحلیل‌ها نشان می‌دهد، در حال حاضر قیمت خودرو متاثر از نوسانات ارزی وتورم است. از این رو، به دلیل نوساناتی در هفته‌های گذشته در بازار خودرو رخ داده و این بازار را مجددا در وضعیت رکودی قرار داده است. به‌طوری‌که خرید و فروشی صورت نمی‌گیرد.
با توجه به شرایطی که به آن اشاره شد شاید چشم‌انداز بازدهی خودرو در سال جاری برآورده شده باشد و بازار دیگر کششی از خود نشان ندهد؛ اما همچنان کارشناسان کاهش قیمت را امری تقریباً غیرممکن می‌دانند و معقتدند در بهترین حالت دولت با سیاست‌های دستوری فعلاً افزایش قیمت را متوقف کند.
قیمت انواع خودرو در بازار
اما سری بزنیم به بازار خودرو و ببینم قیمت انواع خودروها در بازار با با چه قیمتی معامله می‌شود؟ اوایل سال جاری، «پراید» رکورد جدید قیمتی را در کارنامه خود ثبت کرد، حالا این خودرو در کمتر از یک سال 100 میلیون تومان گران شده است.
«پراید 111» که تولید آن مدت‌هاست متوقف شده، روزهای پایانی هفته گذشته رکورد زد و وارد بازه 300 میلیون تومان شد. اما این خودرو در روز تعطیل در قیمت 290 میلیون تومان به فروش رسید. پراید 131 نیز امروز در نرخ 280 میلیون تومان عرضه می‌شود.
«تارا اتوماتیک» هم که در هفته‌های گذشته با افزایش قیمت قابل‌توجهی همراه بود، طی چند روز گذشته روند نوسانی به خود گرفت. این خودرو در نرخ 730 میلیون تومان در بازار خرید و فروش شد. «پژو ۲۰۷ اتومات»، هم در محدوده ثابت 745 میلیون تومان قیمت‌گذاری شد. «دنا معمولی» هم به قیمت 580 میلیون تومان رسید. «پژو پارس اتوماتیک» که در روزهای گذشته جهش قیمتی زیادی را تجربه کرد، حال با قیمت 607 میلیون تومان در بازار خودروی کشور معامله شد.
اما خودروهای پرطرفدار در بازار با چه قیمتی عرضه می‌شوند؟ «تیبا هاچ‌بک پلاس» که از خودروهای پرطرفدار این روزهاست، مدر محدوده 296 میلیون تومان قیمت‌گذاری شده است.
قیمت «پژو ۲۰۶ تیپ ۲» که هفته با کاهش قیمت مواجه شده بود، حالا در رنج قیمتی 445 میلیون تومان قرار دارد. «پژو ۲۰۶ تیپ 5» نیز به نرخ 495 میلیون تومان رسید. خودروی «کوییک» که جایگزین پراید شده و به قشر متوسط جامعه اختصاص یافته، در روزهای گذشته رکورد جدیدی را ثبت کرد و وارد کانال جدیدی شد. قیمت این خودرو به 300 میلیون تومان رسید.
