سایه قیمت‌گذاری دستوری روی بورس

ظهر روز سه‌شنبه ۱۸ بهمن ماه اعضای شورای عالی بورس برای تصمیم‌گیری درمورد سرنوشت عرضه خودرو در بورس کالا گرد هم جمع شدند و با مصوبه این شورا و به اتفاق آرا، عرضه خودرو در بورس ادامه خواهد داشت. هفته آینده بورس کالا پس از حدود دو هفته وقفه باز هم میزبان خودروهای متنوعی خواهد بود که این خودروها با قیمت‌های پایه متفاوتی عرضه خواهند شد.

اولین ماه‌های امسال بود که با تلاش‌ها وحمایت‌های بسیار زیادی خودور وارد بورس کالا شد و در مسیر این عرضه مانع‌های بسیار زیادی وجود داشت اما شورای رقابت یک تنه در مقابل عرضه خودرو در بورس کالا ایستاد و اجازه عرضه نداد تا زمانی که سهم دولت تعیین شود.

درست است پس از کش و قوس‌های زیاد قرار است عرضه خودرو در بورس کالا انجام شود اما نکته اساسی اینجاست که دولت نیز از مابه‌التفاوت عرضه خودرو در بورس کالا سود خواهد برد و این موضوع فرقی با دستور ندارد. در بورس کالا مردم قیمت پیشنهادی می‌دهند و در نهایت بر اساس آن خرید می‌کنند که این موضوع عرضه و تقاضا را شفاف می‌کند حال دلیل سهم‌خواهی دولت از بازار شفاف مشخص نیست. مگر پیش از این هم دولت از فروش خودرو در بازار آزاد سود می‌برد که اکنون از بورس کالا سود ببرد.

مساله اصلی اینجاست که با عرضه خودرو در بورس کالا سود کارخانجات افزایش می‌یافت و میانگین زیان خود را کاهش می‌دهند. برای نمونه خودرویی درب کارخانه با قیمت 150 میلیون تومان فروخته می‌شود و قیمت پایه بورس کالا نیز همین عدد است زمانی که این خودور در بورس مورد معامله قرار می‌گیرند با تقاضای مردم به حدود 170 تا 200 میلیون تومان می‌رسد و این در حالی است که قیمت همین خودرو در بازار آزاد حدود 250 میلیون تومان است.

کارخانه از افزایش قیمت خودرو در بورس کالا سود می‌برد یعنی مردم بررسی می‌کنند و متوجه می‌شوند که خودروی مدنظر ارزندگی کافی را دارد و در رقابت شاهد افزایش قیمت هستیم در نهایت سود ناشی از این افزایش قیمت به کارخانجات می‌رسد و به واسطه آن می‌تواند زیان خود را کاهش دهند. تقربیا هر سال شاهد افزایش زیان مالی کارخانجات تولید خودرو هستیم و با توجه به اینکه بخش خودروسازی کشور ما دولتی و انحصاری است این زیان قابل جبران نیست. بورس کالا راهکاری برای جبران زیان کارخانجات بود اما دولت تنها به سهم خود فکر می‌کند و کاری با کاهش زیان کارخانجات ندارد. با وجود تمام این مسائل امیدواریم که سایه دولت و قیمت‌گذاری دستوری از روی بورس برداشته شود.

هیچ مرجع دیگری اختیار لازم برای لغو عرضه‌ها را ندارد

امیر مهدی صبایی، مدیر نظارت بر بورس‌ها سازمان بورس اظهار کرد: تنها مرجع دارای اختیارات تصمیم‌گیری در خصوص سیاست عرضه در بورس، شورای عالی بورس است، که با توجه به تصمیم‌گیری روز جاری مبنی بر تداوم سیاست قبلی و ادامه عرضه خودرو در بورس کالا با هدف حمایت از حقوق و منافع سرمایه‌گذاران، این سیاست با قدرت ادامه پیدا می‌کند. هر گونه تصمیم‌گیری در مورد این اطلاعیه و اطلاعیه‌های بعدی، صرفا و صرفا جزو اختیارات مصرح قانونی بورس بوده و هیچ مرجعی اختیار لازم برای لغو آن را ندارد، لذا پیشاپیش به سهامداران توصیه می‌کنم تحت تاثیر اخبار غیردقیق احتمالی قابل انتشار در فضای مجازی تصمیم‌گیری نکنند.

مدیر نظارت بر بورس‌های سازمان بورس گفت: همان‌گونه که قبلاً بیان شده بود، از منظر بازار سرمایه، تنها مرجع دارای اختیارات تصمیم‌گیری در خصوص سیاست عرضه در بورس، شورای عالی بورس است، که با توجه به تصمیم‌گیری روز جاری مبنی بر تداوم سیاست قبلی و ادامه عرضه خودرو در بورس کالا با هدف حمایت از حقوق و منافع سرمایه‌گذاران، این سیاست با قدرت ادامه پیدا می‌کند.

وی افزود: با انتشار رسمی اطلاعیه عرضه تعداد بیش از ۳۵۰۰ دستگاه خودرو سواری، تلاش شد تا فارغ از هر گونه مصاحبه و ایجاد هیاهو، گامی عملی و البته موثر در جهت پیشبرد سیاست استمرار عرضه خودرو در بورس کالا و اطمینان خاطر به سرمایه‌گذاران در این خصوص، برداشته شود.

صبایی گفت: معتقد هستیم با توجه به شرایط کنونی، فعلاً بهترین بستر برای عرضه خودرو که مورد تایید کارشناسان خبره و مسوولان عالیرتبه هم هست، بازار بورس کالا به عنوان بازاری شفاف و منصفانه است، لذا امیدواریم این رویکرد با قدرت بیشتری نسبت به قبل ادامه داشته باشد. ضمناً انحصاری بودن یک کالا و عرضه آن در بورس، دارای تعارض نبوده و در حال حاضر کالاهای دیگری نیز در بورس کالا معامله می‌شود که توسط شورای رقابت به عنوان کالای انحصاری شناسایی شده است.

مدیر نظارت بر بورس‌ها سازمان بورس گفت: تاکید می‌شود هر گونه تصمیم‌گیری در مورد این اطلاعیه و اطلاعیه‌های بعدی، صرفا و صرفا جزو اختیارات مصرح قانونی بورس بوده و هیچ مرجعی اختیار لازم برای لغو آن را ندارد، لذا پیشاپیش به سهامداران توصیه می‌کنم تحت تاثیر اخبار غیردقیق احتمالی قابل انتشار در فضای مجازی تصمیم‌گیری نکنند. ضمناً آمادگی خود را برای حفظ تعاملات و هماهنگی با شورای رقابت اعلام نموده و در عین حال حمایت از حقوق و منافع سهامداران را در صدر اهداف و اولویت‌های سیاستی خود قرار می‌دهیم.

حمایت از حق سهامداران بورس

محسن علیزاده به جزییات مصوبات شورای عالی بورس اشاره کرد و گفت: در جلسه روز سه‌شنبه شورای عالی بورس، تصمیمات گذشته و نیز مصوبه‌های قبلی با اجماع آرا مبنی بر عرضه همه خودروهای تولید داخلی و وارداتی در بورس کالا مورد تصویب قرار گرفت.

وی اعلام کرد که شورای عالی بورس به دنبال احصای مغایرت‌های موجود در مصوبه شورای رقابت است.بر همین اساس شورای عالی بورس پیگیر آن است تا در صورت لزوم شکایت قضایی را نسبت به مصوبات شورای رقابت داشته باشد.

عضو ناظر مجلس در شورای عالی بورس اظهار داشت: وزیر صمت در جلسه روز سه‌شنبه شورای عالی بورس حضور داشت و برای همکاری‌های لازم برای عرضه همه خودروها در بورس کالا اعلام آمادگی کرد.

وی ادامه داد: همچنین در مجلس به دنبال این هستیم تا استفساریه‌ای تنظیم کنیم که همه تصمیمات اتخاذ شده در شوراها به خصوص شورای عالی بورس را از مصوبات شورای رقابت مستثنی کنیم و همچنین در صورت نیاز نسبت به اصلاح قانون شورای رقابت اقدام خواهیم کرد. تصمیم داریم تا به نمایندگی از سهامداران بابت جبران ضرر و زیان وارده از مصوبه شورای رقابت شکایت کنیم.

عضو شورای عالی بورس تاکید کرد: در شورای عالی بورس، تصمیم شورای رقابت را مغایر قانون می‌دانیم و حتی همکاران در کمیسیون تلفیق مصوب کردند تا خودروسازان در سال ۱۴۰۲ ملزم شوند که همه خودروهای تولیدی را توسط بورس کالا عرضه کنند.

کدام خودروها در بورس عرضه خواهد شد؟

براین اساس در ۲۵ بهمن‌ماه ۲۵۰ دستگاه فیدلیتی ۵ نفره سفید و ۲۵۰ دستگاه فیدلیتی پنج نفره مشکی با قیمت ۷۵۹ میلیون تومان با ۱۰۰ درصد پیش پرداخت عرضه خواهد شد. تاریخ تحویل این خودروها ۲۵ اردیبهشت‌ماه سال آینده خواهد بود.

همچنین در تاریخ ۲۵ بهمن‌ماه ۲۵۰ دستگاه فیدلیتی هفت نفره سفید و ۲۵۰ دستگاه فیدلیتی هفت نفره مشکی با قیمت پایه ۷۷۲ میلیون تومان و با ۱۰۰ درصد پیش پرداخت عرضه می‌شود که تاریخ تحویل این خودروها هم ۲۵ اردیبهشت‌ماه خواهد بود.

از دیگر خودروهایی که در تاریخ ۲۵ بهمن‌ماه عرضه خواهد شد می‌توان به ۲۰۰ دستگاه ریسپکت مشکی و ۳۰۰ دستگاه ریسپکت سفید اشاره کرد که قیمت پایه این خودروها ۶۴۳ میلیون تومان و درصد پیش پرداخت آنها نیز ۱۰۰ درصد است. تاریخ تحویل این خودروها هم ۲۵ اردیبهشت‌ماه سال آینده خواهد بود.

همچنین ۵۰۰ دستگاه کاراتک کابین با قیمت پایه ۲۹۱ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان و با ۵۰ درصد پیش پرداخت و همچنین ۵۰۰ دستگاه کارادوکابین با قیمت پایه ۳۰۱ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان با ۵۰ درصد پیش پرداخت در ۲۶ بهمن‌ماه عرضه می‌شود و در ۲۵ اردیبهشت‌ماه سال آینده تحویل داده خواهد شد.

در ۲۴ بهمن‌ماه ۱۰۰ دستگاه کامیون کشنده EM POWER با قیمت پایه ۳۱۳ میلیون تومان و ۳۰ درصد پیش پرداخت و همچنین ۷۰ دستگاه کامیونت FORCE با قیمت پایه ۸۹۳ میلیون تومان و ۳۰ درصد پیش‌پرداخت، ۳۰۰ کامیونت FORCE با قیمت پایه 930 میلیون تومان و ۳۰ درصد پیش‌پرداخت و ۸۰ دستگاه کامیونت FORCE با قیمت پایه ۹۸۳ میلیون تومان و ۳۰ درصد پیش‌پرداخت عرضه خواهد شد.

تاریخ تحویل خودروهای مذکور به جز ۱۵۰ دستگاه کامیونت FORCE با قیمت پایه ۹۳۰ میلیون تومان و همچنین ۸۰ دستگاه کامیونت FORCE با قیمت پایه ۹۸۳ میلیون تومان ۱۵ خردادماه سال آینده است.

بورس تهران در آخرین روز معاملاتی

شاخص کل بورس تهران در پایان معاملات دیروز چهارشنبه، ۱۹ بهمن‌ماه با یک هزار و ۵۵۶ واحد افزایش در ارتفاع یک میلیون و ۵۵۸ هزار واحدی ایستاد.شاخص هم‌وزن با یک هزار و ۹۷ واحد افزایش به ۴۸۵ هزار و ۵۶۶ واحد و شاخص قیمت با ۶۵۱ واحد رشد به ۲۸۸ هزار و ۳۰۰ واحد رسید.

روز گذشته در معاملات بورس تهران، بیش از ۶ میلیارد و ۸۶۳ میلیون سهم، حق‌تقدم و اوراق بهادار به ارزش ۴۵ هزار و ۶۱۵ میلیارد ریال معامله شد. همچنین معدنی و صنعتی گل گهر (کگل) با یک‌هزار و ۷۳۹ واحد، فولاد مبارکه اصفهان (فولاد) با یکهزار و ۲۹۶ واحد، ملی صنایع مس ایران (فملی) با ۷۶۱ هزار واحد، معدنی و صنعتی چادرملو (کچاد) با ۳۸۸ واحد، گروه بهمن (خبهمن) با ۳۸۰ واحد، سهامی ذوب آهن اصفهان (ذوب) با ۲۴۶ واحد و مخابرات ایران (اخابر) با ۱۹۵ واحد تاثیر مثبت بر شاخص بورس داشتند.

در مقابل، صنایع پتروشیمی خلیج فارس (فارس) با یک هزار و ۱۹۷ واحد، پالایش نفت اصفهان (شپنا) با ۴۶۴ واحد، گسترش نفت و گاز پارسیان (پارسان) با ۴۰۷ واحد، سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی (وصندوق) با ۲۶۵ واحد، شرکت سرمایه‌گذاری غدیر (وغدیر) با ۲۱۵ واحد و بانک تجارت (وتجارت) با ۲۱۳ واحد با تاثیر منفی بر شاخص بورس همراه شد.

بر پایه این گزارش، روز اخیر نماد سیمان اردستان (اردستان)، گسترش سرمایه‌گذاری ایران خودرو (خگستر)، شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی (شستا)، گروه بهمن (خبهمن)، پالایش نفت اصفهان (شپنا)، فولاد مبارکه اصفهان (فولاد) و فولاد مبارکه اصفهان (فولاد) در نمادهای پُرتراکنش قرار داشتند.

شاخص فرابورس نیز دیروز بیش از ۶۷ واحد افزایش داشت و به ۲۰ هزار و ۲۷۹ واحد رسید. در این بازار بیش از چهار میلیارد و ۸۱ میلیون برگه سهم و اوراق مالی دادوستد شد و تعداد دفعات معاملات دیروز فرابورس بیش از ۲۴۱ هزار و ۸۹۳ نوبت بود.