نگاهی به پیامدهای کمبود تراشه در جهان

در پی کمبود تراشه در جهان گزارش‌های کلاهبرداری از سوی خریداران افزایش یافته زیرا شرکت‌های قادر نبودند خرید تراشه‌ را از طریق توزیع‌کنندگان معتبر و مجاز تامین کنند، بنابراین سعی کردند خریدشان را از واسطه‌های کمتر شناخته شده انجام دهند و در نتیجه پول را برای خرید کالایی انتقال دادند که هرگز به دست آنها نرسید. به گزارش ایسنا، کمبود تراشه،‌زاده یک محاسبه اشتباه پس از شیوع پاندمی ویروس کرونا در سال ۲۰۲۰ بود. هنگامی که کووید ۱۹ در سراسر جهان گسترش پیدا کرد، بسیاری از شرکت‌ها انتظار داشتند مردم با دشوار شدن شرایط اقتصادی، میزان هزینه‌هایشان را کاهش دهند. اما مردمی که در خانه حبس شده بودند، شروع به خرید کردند و رایانه‌های بهتر و نمایشگرهای بزرگ‌تری خریدند تا بتوانند از خانه به کار ادامه دهند. برای کودکانشان لپ‌تاپ‌های جدیدی برای آموزش از راه دور خریداری کردند. تلویزیون‌های ۴k، کنسول‌های بازی، دستگاه‌هایی مانند کف شیرساز، سرخ‌کن و مخلوط‌کن‌های قوی خریدند تا زندگی در قرنطینه را دلپذیرتر کنند. از سوی دیگر اما خودروسازان غفلت کردند؛ این شرکت‌ها کارخانه‌هایشان را تعطیل کردند زیرا تقاضا به دلیل عدم امکان مراجعه برای خرید سقوط کرده بود. آنها به تامین‌کنندگان قطعه اعلام کردند ارسال قطعات از جمله تراشه‌هایی که برای تولید خودروها بسیار ضروری هستند را متوقف کنند. سپس یک‌باره تقاضا در اواخر سال میلادی ۲۰۲۰ اوج گرفت. مردم می‌خواستند از خانه خارج شوند و تمایلی به استفاده از حمل و نقل عمومی نداشتند. خودروسازان کارخانه‌هایشان را بازگشایی کردند و با سرافکندگی سراغ تراشه‌سازانی نظیر TSMC و سامسونگ رفتند. اما پاسخی که شنیدند این بود که باید منتظر بمانند چراکه نمی‌توانند به سرعت کافی برای مشتریان وفادارشان تراشه تولید کنند. در این زمینه می‌توان گفت که کمبود تراشه همچنان سبب مشکلاتی در تولیدات خودرو در سطح جهانی شده است و این مساله نگرانی‌هایی را در سطح جهانی ایجاد کرد. کمبود شیشه عامل دیگری است که این بحران را تشدید کرد؛ تولیدکنندگان بزرگ شیشه حوادثی را در پایگاه‌های تولیدشان گزارش کرده‌اند که شامل خاموشی در کارخانه نیپون الکتریک گلس در دسامبر و انفجار در کارخانه فاین تکنو کوریای AGC در ژانویه بود. گفته شده تولید خودرو در پی کمبود ناگهانی نیمه‌رساناها مختل شده و رشد درآمد اپل را محدود کرد اما در مقابل به بازار سازندگان تجهیزات تولید تراشه حسابی رونق بخشید. این شرکت‌ها به عنوان بزرگ‌ترین برندگان کمبود جهانی تراشه ظاهر شده‌اند زیرا شرکت‌های تراشه‌سازی به افزایش ظرفیت تولیدشان برای پاسخگویی به تقاضای فزاینده اقدام کردند. در این میان، شرکت اپلاید متریالز که بزرگ‌ترین سازنده تجهیزات تولید نیمه‌رسانا در جهان است، شاهد رشد حدود ۴۰ درصدی ارزش سهامش در سال میلادی ۲۰۲۰ بود و بهترین عملکرد را در شاخص نیمه رسانا داشته است. ارزش سهام شرکت‌های بروکس اتومیشن، لام ریسرچ کورپ و کی ال‌ای کورپ در همین مدت هر یک بیش از ۲۳ درصد رشد کرد که دو برابر رشد شاخص نیمه‌رسانای فیلادلفیا بوده است. 

توسعه بودجه تجهیزات از سوی شرکت‌های بزرگ تراشه‌سازی و دولت‌هایی که نگران نفوذ خارجی در تاسیسات تولید هستند، به وال استریت این اطمینان را بخشیده که روند صعودی مذکور قوی می‌ماند. مشکل کمبود تراشه زمانی که کووید ۱۹ به سرعت شیوع یافت و باعث سقوط فعالیت اقتصادی و کاهش تولید شرکت‌ها شد، غیرقابل تصور بود؛ اما پس از شوک اولیه، فروش بسیاری از صنایع افزایش یافت و شرکت‌ها در تلاش برای افزایش موجودی انبارهایشان هستند. بسیاری از شرکت‌های تراشه‌سازی اکنون با حداکثر ظرفیت تولید می‌کنند و دولت‌ها کمبود کارخانه‌های تولید تراشه را یک ریسک امنیت ملی می‌بینند. در نهایت سال گذشته اعلام شد مدیران ارشد ۲۰ شرکت بزرگ که نگران کمبود جهانی تراشه هستند، برای بحث درباره این وضعیت در کاخ سفید حضور پیدا می‌کنند و یک مقام کاخ سفید تایید کرد مدیران عامل سه شرکت خودروسازی بزرگ امریکا شامل استلانتیس ان وی که شرکت مادر کرایسلر است و همچنین مدیران گلوبال فوندریز، PACCAR، NXP و شرکت تایوانی TSMC در این نشست حضور خواهند داشت. اما بحران کمبود تراشه چالش‌های دیگری هم به دنبال داشت به گونه‌ای که گفته شد کمبود شدید نیمه رسانا باعث افزایش کم‌سابقه گزارش‌های کلاهبرداری از سوی خریداران در دو سال گذشته شده است. شرکت ERAI در این زمینه اعلام کرد: سال میلادی ۲۰۲۱، ۱۰۱ مورد کلاهبرداری الکترونیکی از سوی شرکت‌های مستقر در امریکا گزارش شد که بالاتر از ۷۰ مورد در سال ۲۰۲۰ و ۱۷ مورد در پنج سال گذشته بود. در واقع شرکت‌هایی که به دنبال خرید تراشه‌هایی بودند که قادر نبودند از طریق توزیع‌کنندگان معتبر و مجاز تامین کنند، بنابراین سعی کردند از واسطه‌های کمتر شناخته شده خرید کنند و پول برای خرید کالایی انتقال دادند که هرگز به دست آنها نرسید. گزارش این کلاهبرداری، داوطلبانه بوده و اکثر کلاهبرداری‌های الکترونیکی توسط واسطه‌های فروش تراشه در چین، اتفاق افتاده است. به گفته کارشناسان صنعتی، اگرچه یک پایگاه داده قطعات تقلبی دولتی به نام GIDEP وجود دارد اما امکان گزارش‌دهی ناشناس ندارد از این رو شرکت ERAI، به پایگاه داده اصلی تبدیل شده که شرکت‌ها برای بررسی مشکلات تراشه تقلبی و گزارش کلاهبرداری استفاده می‌کنند. با این حال، آمارها نشان داد شمار وقایع تراشه تقلبی که در سال ۲۰۲۱ به ERAI گزارش شد، ۵۰۴ مورد و در سال ۲۰۲۰، تعداد ۴۶۳ مورد بود و افت چشمگیری در مقایسه با ۹۶۳ مورد در سال ۲۰۱۹ داشتند. رییس شرکت ERAI با بیان اینکه تعطیلی‌های مربوط به پاندمی کووید ممکن است فعالیت تامین‌کنندگان محصولات تقلبی را دشوارتر کند، اظهار کرد: کالاهای تقلبی پیشرفتگی بیشتری پیدا می‌کنند. بر اساس گزارش رویترز، آمار واقعی احتمالا بسیار بیشتر است زیرا شرکت‌ها از این واهمه دارند که شهرت برندشان مخدوش شود و ترجیح می‌دهند خرید تراشه تقلبی را گزارش نکنند.