بازدهی بازار بورس در ماه اخیر

بورس تهران در ماه اخیر در مقایسه با سال گذشته بازدهی خوبی داشت و به نسبت شرایط مطلوبی را تجربه کرد. بر همین اساس ارزش بازار سرمایه در دی‌ماه حدود ۸۵.۲۱۳ هزار میلیارد ریال بوده است که نسبت به ماه گذشته و ماه مشابه سال قبل به ترتیب ۱۱.۸% و ۱۹.۷% افزایش را نشان می‌دهد.

همچنین ارزش معاملات بازار سهام طی این ماه حدود ۱۲,۵۴۹ هزار میلیارد ریال بوده که در مقایسه با ماه قبل ۳.۱% افزایش یافته است. جذب و تجهیز منابع مالی از طریق بازار سرمایه از دو روش سرمایه‌ای و بدهی در ۱۰ ماه نخست سال جاری حدود ۳.۴۷۸ هزار میلیارد ریال است. در پایان معاملات دی ماه ۱۴۰۱ ارزش بازار اوراق بهادار شامل ارزش‌ کل بورس تهران، فرابورس ایران، بورس انرژی و بورس کالا به ۸۵.۲۱۳ هـزار میلیـارد ریـال رسیـد که در مقایسه با ماه گذشته حدود ۱۲% افزایش داشته است.

بررسی شاخص‌های بازار سرمایه نشان می‌دهد در پایان معاملات دی ماه، شاخص‌کل (وزنی ارزشی) بورس اوراق بهادار حدود ۱۳% و شاخص‌کل (وزنی ارزشی) فرابورس ایران حدود ۱۲% افزایش نسبت به پایان ماه قبل داشته‌اند. بیشترین و کمترین کمیت ثبت شده برای شاخص‌کل بورس اوراق بهادار تهران طی دی ماه سال جاری ۱.۶۸۹.۱۴۴ و ۱.۵۳۸.۰۰۳ واحد و برای شاخص کل فرابورس ایران به ترتیب ۲۱.۵۰۸ و ۱۹.۵۳۸ واحد به ثبت رسیده است.

شاخص صکوک فرابورس ایران نیز در پایان آذر ماه سال ۱۴۰۱، حدود ۶۲۷ واحد بوده ‌است که در پایان معاملات دی ماه با یک درصد افزایش به حدود ۶۳۴ واحد رسیده است. مجموع ارزش معاملات بورس‌ها بدون احتساب ارزش معامله اوراق بدهی در عملیات بازار باز (بورس تهران، فرابورس ایران، بورس کالا و بورس انرژی) در پایان دی ماه ۱۴۰۱ به رقم ۴.۰۱۳ هزارمیلیارد ریال رسید که حدود ۱۰ درصد کاهش نسبت به ماه قبل را نشان می‌دهد. کمیت مذکور در دوره ۱۳ ماهه اخیر به تفکیک بورس‌ها در نمودار زیر گزارش شده است.

ارزش جذب و تجهیز منابع به تفکیک سرمایه‌ای و بدهی (بدون احتساب تغییرات ارزش صندوق‌های سرمایه‌گذاری) از ابتدای سال تا پایان دی ماه ۱۴۰۱ حدود ۳.۴۷۸ هـزارمیلیـارد ریـال بوده است. این در حالی است که ارزش جذب و تجهیــز منابع در دوره ده ماهه نخست سال ۱۴۰۰ حدود ۵.۵۸۱ هزارمیلیارد ریال بوده است. همچنین ارزش مانده اوراق بدهی منتشره در پایان دی ماه سال جاری ۵.۸۴۸ هزارمیلیارد ریال بوده است که از این مقدار، دولت ناشر حدود ۷۲.۲% اوراق، سهم ناشران غیردولتی ۲۵.۱% و سهم شهرداری‌ها مجموعاً ۲.۷% است. همچنین از منظر نوع اوراق، بیشترین ارزش مانده اوراق به ترتیب مربوط به اوراق مرابحه با ۴۲.۹%، اسناد خزانه با %۲۹.۹، اوراق اجاره با ۱۰% و اوراق سلف موازی استاندارد با ۵% است. نسبت قیمت به سود سهمی کل بورس از چندین متغیر خاص تأثیر می‌پذیرد.

دو مورد اصلی از این متغیر‌ها را می‌توان شاخص کل بازار و سود سهمی نماد‌ها دانست. با وجود تأثیر شاخص کل بر این نسبت، نوسانات این معیار در سال گذشته تنها شباهتی به روند شاخص کل دارد و تغییرات سودسهمی نماد‌ها توانسته است این معیار را تحت تأثیر قرار دهد. روند نسبت قیمت به سودسهمی کل بورس تهران در 12 ماهه اخیر نشان می‌دهد که چهار ماه گذشته، این معیار در کمترین میزان 12 ماهه قرار داشته و در انتهای دی ماه توانسته است به 7.3 برسد. نسبت قیمت به سود سهمی کل بورس از چندین متغیر خاص تأثیر می‌پذیرد. دو مورد اصلی از این متغیر‌ها را می‌توان شاخص کل بازار و سود سهمی نماد‌ها دانست. با وجود تأثیر شاخص کل بر این نسبت، نوسانات این معیار در سال گذشته تنها شباهتی به روند شاخص کل دارد و تغییرات سودسهمی نماد‌ها توانسته است این معیار را تحت تأثیر قرار دهد.

روند نسبت قیمت به سودسهمی کل بورس تهران در 12ماهه اخیر نشان می‌دهد که چهار ماه گذشته، این معیار در کمترین میزان 12 ماهه قرار داشته و در انتهای دی‌ماه توانسته است به 7.3 برسد. در میان صنایع بورس تهران، صنعت فرآورده‌های نفتی کمترین نسبت قیمت به سودسهمی را با 4.4 در انتهای دی ماه امسال داشته است.

وجود نسبت قیمت به سود سهمی پایین در بین صنایع سنگین بازار باعث شده تا این نسبت برای کل بورس تهران، کمتر از هفتمین صنعت (حمل و نقل) با کمترین نسبت قیمت به سودسهمی باشد. از سوی دیگر در بین هفت صنعت با بیشترین نسبت قیمت به سود سهمی صنایعی قرار دارند که در میان دیگر صنایع بازار به عنوان صنایع خرد و سبک شناخته می‌شوند.

بیشترین نسبت قیمت به سودسهمی در میان صنایع به صنعت ساخت رادیو و تلویزیون با 68.2 و صنعت لاستیک و پلاستیک با نسبت 42.1 تعلق می‌گیرد. برخی از تحلیل‌گران معتقد بودند که سهم‌ها و صنایعی که نسبت قیمت به سودسهمی کمتری دارند از ارزش بیشتری برای سرمایه‌گذاری برخوردارند اما در شرایط فعلی بازار که چشم فعالان بازار سرمایه به نمودار‌های قیمتی دوخته شده؛ از توجه سال‌های گذشته به این نسبت کاسته شده است.