ربع سکه چقدر حباب دارد؟

در روزهای گذشته و به دنبال جهش‌های نرخ دلار، شاهد افزایش قیمت سکه بوده‌ایم. همزمان بسیار درباره حباب و یا افزایش قیمت کاذب سکه، به ویژه ربع سکه هم شنیده‌ایم. بر اساس محاسبات، حباب ربع سکه به ۴۱.۱۷ درصد رسیده است. به عبارت دیگر، ۴ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان از قیمت ربع سکه نه به خاطر طلای موجود در آن، بلکه به دلیل تقاضای شدید است.

همراه با افزایش نرخ دلار، قیمت طلا و سکه هم بالا رفته است. ظهر روز گذشته، سه‌شنبه ۹ام اسفند ماه ۱۴۰۱، قیمت هر گرم طلای عیار ۱۸ به بیش از ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان رسید. سکه تمام بهار آزادی طرح جدید نیز ۳۲ میلیون تومان، نیم سکه ۱۷ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان و ربع سکه ۱۱ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان در بازار معامله شد.

قیمت طلا به دو متغیر مهم وابسته است؛ هر انس طلا در بازارهای جهانی و نرخ دلار در بازار.

قیمت هر اونس طلا در بازارهای جهانی از ۱۷۶۶ دلار در اول مرداد ماه سال جاری با ۳.۱ درصد افزایش به ۱۸۲۱ دلار در اول اسفندماه و نرخ دلار نیز در همین بازه زمانی با یک جهش حدود ۵۶ درصدی به حدود ۵۰ هزار تومان رسیده است.

بر اساس افزایش قیمت انس طلا در بازارهای جهانی و افزایش قیمت دلار در کشور، طلا باید در بازه زمانی مورد نظر ۶۲ درصد افزایش قیمت را تجربه می‌کرد. این درحالی است که قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار از اول مرداد ماه سال جاری از ۱ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان با افزایش ۹۲ درصدی در اول اسفندماه به ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان رسیده است.

بنابراین قیمت طلا ۳۰ واحد درصد بیش از میزانی که باید بر اساس رشد قیمت دلار و اونس طلا رشد می‌کرد، افزایش یافته است؛ افزایش قیمت بیشتری که از آن تحت عنوان «حباب» و یا «کاذب بودن» قیمت طلا یاد می‌کنند.

برای تحلیل چرایی جهش قیمت طلا عملا می‌توانیم تاثیر افزایش قیمت اندک اونس طلا را بی اثر بدانیم، اما سوال مهم این است که چرا طلا در ایران حتی بیش از دلار رشد کرده است؟

دلیل اصلی رشد قیمت طلا و دلار، تورم موجود در اقتصاد کشور است؛ تورم باعث می‌شود که خریداران بخواهند هر چه سریع‌تر سرمایه خود را به کالای دیگری تبدیل کنند. خودرو و مسکن، به ویژه در شرایط فعلی، به سرمایه بسیاری احتیاج دارد و خریدارانی با سرمایه خرد، طلا و دلار را بهترین گزینه می‌دانند.

شاید یکی از مهمترین دلایل درخصوص جذابیت بیشتر طلا از دلار برای خریداران هم این است که بازار طلا در ایران بیش از هر بازار دیگری از دخالت‌های دولتی مصون مانده است. این در حالی است که در بازه‌های زمانی متفاوتی شاهد آن بوده‌ایم که عرضه دلار در صرافی‌ها با مشکلاتی از سوی دولت روبه‌رو شده و یا سقفی برای خرید و فروش دلار تعیین شده است.

اما به دلیل آزادتر بودن بازار طلا در ایران و محدود بودن دخالت‌های دولتی در آن، طلا همواره یک نرخ داشته و محدویتی برای عرضه و خرید و فروش آن ایجاد نشده است. موارد فوق از دلایلی هستند که سبب شده تقاضا برای طلا در بازار بسیار زیاد باشد و این بازار بتواند هم افرادی با سرمایه خرد و هم سرمایه‌گذاران بزرگ را به خود جذب کند. طبیعی است چنین افزایش تقاضایی، افزایش قیمت آن کالا را نیز به دنبال داشته باشد.

اما در همان بازار طلا هم سکه و به ویژه ربع سکه محبوبیت بیشتری در میان خریداران دارد؛ افرادی که قصد سرمایه‌گذاری دارند معمولا به دلیل اجرت بالا، طلای زینتی نمی‌خرند. خریداری طلای آب شده هم ریسک‌های خاص به خود را دارد و مانند سکه نیست که خریدار از اصل و معتبر بودن آن اطمینان داشته باشد.

افزایش تقاضا برای سکه سبب شده است که تمام سکه بهار آزادی ۶.۶۴ درصد و نیم سکه ۲۲.۶۳ درصد حباب (قیمت این سکه‌ها بیشتر از قیمت طلای موجود در آن‌هاست) داشته باشد. بنابراین درحال حاضر تمام سکه در حدود ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان و نیم سکه ۳ میلیون ۸۵۰ هزار تومان حباب دارند.

حباب ربع سکه اما بسیار بیش از این است و به ۴۱.۱۷ درصد می‌رسد؛ به عبارت دیگر، ۴ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان از قیمت ربع سکه حباب است و در واقع قیمت طلای موجود در ربع سکه ۶ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان است و نه بیش از ۱۱میلیون تومان. چنین حبابی برای ربع سکه نیز به دلیل تقاضای به شدت بالا به ویژه از سوی خریداران با سرمایه خرد است.