تغییر سیاست‌های تجاری در حوزه انرژی در راه است

تعادل|

اقلام راهبردی و استراتژیک به عنوان یک ابزار در دست تحریم‌کنندگان علیه کشورمان است. به‌طوری که بعد از سال 1390 و با تشدید تحریم‌ها، دسترسی ما به این اقلام محدود شد. قبلاً برای مقابله با تحریم‌ها از روش‌هایی همچون حل موضوع از طریق مذاکره یا دور زدن تحریم‌ها استفاده کرده بودیم که نتیجه‌ای برای‌مان نداشت.

با محدودیت دسترسی کشورمان به اقلام راهبردی و تجهیزات استراتژیک مورد نیاز صنایع، چاره‌ای جز این نداشتیم که به سمت اتکا به توان داخلی و دانش بنیانی کشور حرکت و بیانات مقام معظم رهبری را در این زمینه عملیاتی کنیم. در همین راستا، طرح تولید بار اول توسط معاونت علمی و فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست‌جمهوری به اجرا گذاشته شد و مصوباتی در مجلس در راستای حمایت از دانش‌بنیان‌ها داشتیم.

به گزارش خبرنگار «تعادل» به زعم بسیاری از کارشناسان ظرفیت‌های لازم در داخل کشور برای تولید تجهیزات و اقلام راهبردی در صنعت نفت و گاز کشور وجود دارد و تنها عزم جدی‌ای لازم است تا ضمن بهره‌برداری از این توانمندی‌ها زمینه برای شکوفایی این صنعت در کشورمان فراهم شود. شواهد نشان می‌دهد وزارت نفت بیشترین استفاده را از دستاوردهای تولید بار اول و دانش بنیانی کشور داشته است.

به زعم این افراد، تولید کک اسفنجی در کشور با ارزش حرارتی بالا، تولید تاپ درایوهایی با قدرت حفاری در اعماق زیاد، دستیابی به فناوری شیرین‌سازی گاز، صادرات کاتالیست به روسیه، افزایش تولید گاز در پارس جنوبی با استفاده از ظرفیت‌های دانش بنیانی و نوسازی تجهیزات پالایشگاهی در کشورهایی مانند ونزوئلا و سوریه از نمونه‌های موفق اعتماد به توان داخلی است و تنها در سایه استفاده از ظرفیت‌های دانش بنیانی کشور میسر شد.

تحقیقات نشان می‌دهد نقش هزینه‌های تحقیق و توسعه در بخش بنگاه‌های اقتصادی (مقصود از بنگاه‌های اقتصادی تمامی بنگاه‌های دولتی و خصوصی در بخش کسب‌وکار است) تأثیر بیشتری بر ارتقای نوآوری و رشد اقتصادی دارد و شایسته توجه است. تحقیق و توسعه علاوه بر نیازهای تسهیل تامین مالی که از طریق اعتبار مالیاتی محقق می‌شود، از مسیر دانش‌بنیان شدن صنعت نفت کشور نیز بسیار اثرگذار خواهد بود.

سیاست تولید بار اول اقلام راهبردی در تاریحچه چند ساله خود، علاوه بر تجربیات موفق خودکفایی و بومی‌سازی فرآیندهای گلوگاهی صنعت نفت کشور، به تازگی موجب تغییر سیاست‌های تجاری کشور نیز شده است که علاوه بر افزایش درآمد ارزی و ارزآوری برای کشور، ما را از خام‌فروشی نیز دور کرده است. به‌طور مثال یک نمونه موفق از اجرای سیاست تولید بار اول، بومی‌سازی تجهیزات و فرآیندهای صنعت پالایشگاهی بود که منجر به تبدیل نفت به فرآورده‌های نفتی نظیر بنزین در پالایشگاه‌های فراسرزمینی کشور شده است که قدم بزرگی در مقابله با خام‌فروشی بوده است. بنابراین سیاست تولید بار اول اقلام راهبردی در کنار تسهیل تامین مالی تحقیق و توسعه در کشور از طریق اعطای اعتبار مالیاتی هزینه‌کرد تحقیق و توسعه، اثر بسیار زیادی در دانش‌بنیان شدن صنایع بزرگ کشور خواهد داشت

در ادامه نظرات محمدصالح جوکار، رییس کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها در مجلس را در این خصوص می‌خوانید. 

جوکار در خصوص تصمیم مسکو مبنی بر استفاده از توربین‌های ایرانی درگفت‌وگو با خبرنگار « تعادل» تصریح کرد: سیاست‌های کلی نظام که توسط مقام معظم رهبری ابلاغ می‌شوند، مبتنی بر این امر هستند که با کشورهای مختلف از جمله همسایگان خود ارتباط نزدیک داشته باشیم. در دولت‌های قبلی متاسفانه این تعامل بسیار پایین بود اما دولت فعلی توجه ویژه‌ای به این موضوع دارد. گسترش تعاملات با کشورهای همسایه به توافقاتی در زمینه‌های مختلف از جمله انرژی، گاز، نفت، حمل و نقل و... منجر شده است.

خوشبختانه امروز ما در حوزه صنعتی در بسیاری از زمینه‌ها حرف برای گفتن داریم. در بخش‌های دفاعی، هسته‌ای، پزشکی، صنعتی، هوافضا و... پیشرفت‌های خوبی داشته‌ایم. برخی کشورها در حوزه‌های نرم افزار و سخت افزار نیازهایی دارند و می‌خواهند از ایران خدمات دریافت کنند. باید با هوشیاری این بازارها را در اختیار بگیریم و کشور را از مزیت‌های آن بهره مند کنیم. ارایه خدمات و محصولات به دیگر کشورها یک نوع برند برای صنایع کشورمان محسوب می‌شود. 

وی در ادامه گفت: صادرات اقلام مختلف به ویژه مواردی مانند صادرات توربین به روسیه که به صورت سفارشی انجام می‌شود، می‌تواند مبنایی برای توسعه صادرات کشور باشد که در شکوفایی اقتصاد ملی ما بسیار نقش دارد. صادرات توربین به روسیه می‌تواند باعث ارزآوری برای کشور شود. امکان استفاده از پول رایج دو کشور در این قرارداد وجود دارد و این به نفع تهران و مسکو است. هر چقدر ما بتوانیم افزایش اینگونه توافقات را داشته باشیم، به نفع کشور است. ارایه خدمات و محصولات به کشورهای دیگر از جمله همسایگان می‌تواند سرآغازی برای شکوفایی اقتصاد کشورمان باشد. 

این نماینده مجلس در ادامه گفت: پیشرفت‌هایی مانند تولید کک اسفنجی در کشور با درجه حرارتی بالا، تولید بار اول فناوری تحریمی شیرین‌سازی گاز، تولید تاپ درایوهایی که امکان حفاری در اعماق زیاد را به ما می‌دهند، همگی در سایه اعتماد به توان داخلی و استفاده از ظرفیت‌های دانش بنیانی کشور رخ داده است. توسعه دانش بنیان‌ها در کشور به افزایش اشتغال نیروهای متخصص منجر می‌شود و زمینه را برای توسعه صنعتی کشور مهیا می‌کند. 

وی در پایان گفت: واقعیت این است که اگرچه تحریم قابل قبول نیست و کسی از آنها استقبال نمی‌کند اما می‌تواند زمینه را برای رشد کشور فراهم کند. ما در سایه این تحریم‌ها و اتکا به توان داخلی و دانش بنیانی کشور رشد کردیم و امروز شاهد پیشرفت‌های بسیاری در زمینه‌های صنعتی هستیم. اگر این تحریم‌ها نبود شاید به فکر تولید اقلام و تجهیزات راهبردی و استراتژیک در داخل کشور نمی‌افتادیم و هنوز در بسیاری از زمینه‌ها به تکنولوژی‌های خارجی وابسته بودیم. 

    نفت در مدار صعود قیمت

قیمت نفت روز چهارشنبه تحت تاثیر انتشار گزارش اقتصادی مثبت در چین که بزرگ‌ترین واردکننده نفت جهان است، برای دومین روز افزایش یافت.

بهای معاملات نفت برنت برای تحویل در ماه مه، ۲۴ سنت معادل ۰.۳ درصد افزایش یافت و به ۸۳ دلار و ۶۹ سنت در هر بشکه رسید. قرارداد آوریل نفت برنت که روز سه شنبه منقضی شد، یک دلار و ۴۴ سنت معادل ۱.۸ درصد افزایش یافت و به ۸۳ دلار و ۸۹ سنت رسید.

بهای معاملات وست تگزاس اینترمدیت امریکا برای تحویل در آوریل، با ۳۱ سنت معادل ۰.۳ درصد افزایش، به ۷۷ دلار و ۳۶ سنت در هر بشکه رسید. شاخص نفت امریکا روز گذشته ۱.۸ درصد صعود کرده بود. قیمت نفت همچنان از انتظارات برای بهبود قوی تقاضا در چین که دومین مصرف‌کننده بزرگ نفت در جهان پس از امریکاست، پشتیبانی می‌شود. این انتظارات با انتشار آماری که نشان داد فعالیت کارخانه‌ای چین در فوریه، برای نخستین‌بار در هفت ماه گذشته رشد کرده است، تقویت شد. شاخص مدیران خرید بخش تولید چین که روز چهارشنبه منتشر شد، نشان داد بخش تولید در فوریه، سریعترین روند توسعه را از سال ۲۰۱۲ داشته است.

با این حال، سیگنال تقاضای قوی چین تا حدودی تحت الشعاع سیگنال‌های رشد ذخایر نفت در امریکا که بزرگ‌ترین مصرف‌کننده جهان است، قرار گرفت. آمار موسسه امریکن پترولیوم نشان داد ذخایر نفت امریکا در هفته منتهی به ۲۴ فوریه، به میزان ۶.۲ میلیون بشکه رشد کرده است. اما ذخایر بنزین به میزان ۱.۸ میلیون بشکه و ذخایر سوخت‌های دیگر شامل نفت کوره و دیزل به میزان ۳۴۰ هزار بشکه کاهش داشت. آمار رسمی ذخایر نفت و فرآورده‌های نفتی امریکا، بعدازظهر روز جاری منتشر می‌شود.

تحلیلگران در نظرسنجی رویترز پیش‌بینی کردند این آمار نشان خواهد داد ذخایر امریکا برای دهمین هفته متوالی رشد کرده است.

بر اساس گزارش رویترز، طبق گزارش اداره اطلاعات انرژی امریکا، تولید نفت این کشور در دسامبر به ۱۲.۱۰ میلیون بشکه در روز رسید که پایین‌ترین میزان از اوت سال ۲۰۲۲ بود. در میان بزرگ‌ترین ایالت‌های تولیدکننده نفت، تولید تگزاس. ۲ درصد و داکوتای شمالی ۱۲.۵ درصد کاهش یافت. در این بین، محصول عرضه شده نفت و فرآورده‌های نفتی که معیاری برای تقاضاست، در دسامبر به ۱۹.۴۹ میلیون بشکه در روز کاهش یافت که پایین‌ترین میزان از مارس سال ۲۰۲۱ بود.